Ο υποθυρεοειδισμός προκαλείται όταν παρέχονται ελαττωμένα ποσά δραστικών θυρειδών ορμονών στους περιφερικούς ιστούς.
Διαίρεση
Πρωτοπαθής:
Όταν έχει βλάβη ο αδένας (90% των περιπτώσεων)
Δευτεροπαθής:
Όταν έχει βλάβη η υπόφυση
Τριτοπαθής:
Όταν έχει βλάβη ο υποθάλαμος
Αίτια πρωτοπαθούς υποθυρεοειδισμού
1. Ιδιοπαθής (χωρίς βρογχοκήλη) :
Είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας και αποτελεί ένα είδος χρόνιας αυτοάνοσης
θυρεοειδίτιδας. Συνυπάρχουν ενίοτε κακοήθης αναιμία, σακχαρώδης διαβήτης
και ρευματοειδής αρθρίτιδα.
2. Αφαίρεση ή καταστροφή του θυρεοειδούς αδένα μετά από χειρουργική επέμβαση ή ακτινοβόληση του αδένα με ραδιενεργό ιώδιο.
3. Αγενεσία ή εκτοπία του αδένα.
4. Βιοσυνθετική ανωμαλία του θυρεοειδικού ιστού είτε από συγγενείς βλάβες είτε από φάρμακα (μεθιμαζόλη, προπυλθειουρακίλη).
5. Ακτινοβόληση του λαιμού και της κεφαλής (σπάνιο).
6. Μεταστατικό καρκίνωμα (σπανιότατο).
Κλινική εικόνα
Είναι εντυπωσιακό το φάσμα των κλινικών εκδηλώσεων του υποθυρεοειδισμού. Παρατίθενται τα κλινικά σημεία ανά σύστημα
Δέρμα
- Ξηρό και τραχύ (αναζητείται στην καμπτική επιφάνεια του πήχη και στη ράχη.
- Οίδημα στα μάτια, τα μετακάρπια και στη ραχιαία επιφάνεια του πέλματος. Το οίδημα δεν αφήνει εντύπωμα στην πίεση.
- Ωχρότητα.
- Ελάττωση σμήγματος.
Οφθαλμός
- Οίδημα βλεφάρων (άνω, κάτω).
- Σπανίως εξόφθαλμος.
Ώτα - Λάρυγγας
- Κώφωσης σε βαρύ μυξοίδημα (πλήρης έλλειψη θυρεοειδικών ορμονών).
- Βράγχος φωνής, ενώ οι φωνητικές χορδές είναι φυσιολογικές.
Πεπτικό
- Ελάττωση ορέξεως
- Παχιά γλώσσα
- Αύξηση βάρους λόγω κατακράτησης ύδατος. Η αύξηση του βάρους που συχνά αναφέρεται είναι ουσιαστικά μύθος.
- Δυσκοιλιότητα
- Μεγάκολο (σπάνιο)
- Ατροφική γαστρίτιδα, αχλωρυδρία (συνήθης).
- Συχνή η μεγαλοβλαστική αναιμία λόγω ελαττωμένης απορροφήσεως της βιταμίνης Β12
- Χολολιθίαση
Νευρικό σύστημα
- Κρετινισμός ( 1:3000 νεογέννητα)
- Νυκταλωπία
- Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
- Ελάττωση των τενοντίων αντανακλαστικών ιδίως του Αχίλλειου
- Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ιδίως στη χορήγηση μορφίνης και ηρεμιστικών γιατί μπορεί να σκοτώσουν τον άρρωστο.
Μυοσκελετικό
- Κράμπες
- Αύξηση της CRK
- Στα παιδιά στικτές επιφύσεις των οστών.
- Αρθραλγίες στους ενήλικες. Αιμοποιητικό σύστημα
- Αναιμία ήπια υπόχρωμη, μικροκυτταρική ή νορμόχρωμη, νορμοκυτταρική από έλλειψη βιταμίνης Β12 ή φυλλικού οξέως.
Ενδοκρινείς αδένες
- Υπόφυση
- Ελάττωση της παραγωγής της αυξητικής ορμόνης (GH) γιατί οι
θυρεοειδικές ορμόνες Τ3 και Τ4 επάγουν το γονίδιο που είναι υπεύθυνο για
τη σύνθεση της GH.
- Ελάττωση της έκκρισης της φλοιοεπινεφριδιοτρόπου ορμόνης (ACTH) στο stress.
Επινεφρίδια
- Ελάττωση της έκκρισης κορτιζόλης ενώ η κορτιζόλη του αίματος είναι φυσιολογική.
Καρδιοαγγειακό σύστημα
- Καρδιομεγαλία
- Στηθάγχη
- Άθροιση περικαρδιακού υγρού
- Πλευριτικό υγρό (σπάνιο)
Νεφροί
- Σε βαρύ υποθυρεοειδισμό έχουμε ελάττωση της σπειραματικής διήθησης.
Οι πάσχοντες δεν αποβάλλουν εύκολα χορηγηθέν φορτίο ύδατος.
Εργαστηριακά ευρήματα
Ελάττωση των Τ3, Τ4, FT3, FT4 και αύξηση της TSH.
Χαμηλά δυναμικά στο ΗΚΓ
Αύξηση των CDK, SGOT, SGPT, LDH
Αύξηση της ολικής χοληστερόλης και των λιποπρωτεϊνών
Στα παιδιά ελάττωση της αλκαλικής φωσφατάσης.
Διάγνωση
Η διάγνωση τίθεται εργαστηριακά με την ανεύρεση χαμηλών τιμών των
θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα (Τ3, Τ4, FT3, FT4). Βασικό διαγνωστικό
κριτήριο είναι η αύξηση της TSH (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη) που πολλές
φορές αρκεί από μόνη της για να θέσει τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού.
Διαφορική διάγνωση
- Νεφρωσικό Σύνδρομο
- Χρόνια Νεφρίτιδα
- Νευρασθένεια
- Κατάθλιψη
- Συμφορητική Καρδιακή Ανεπάρκεια
- Πρωτοπαθής Αμυλοείδωση
- Άνοια από άλλες αιτίες
Επιπλοκές
Αν δεν διαγνωσθεί στα νεογνά ο υποθυρεοειδισμός τότε έχουμε κρετινισμό.
Σε ενήλικες αν δεν θεραπευτεί τότε ο ασθενής θα οδηγηθεί σε
μυξοιδηματικό κώμα.
Θεραπεία
Χορηγείται στους πάσχοντες θεραπεία υποκατάστασης με θυρεοειδικές
ορμόνες. Προτιμάται η Τ4 από την Τ3. Η δοσολογία σε νέους ανθρώπους
είναι γύρω στα 100mg ημερησίως. Σε ηλικιωμένους ασθενείς ποτέ δεν
χορηγούμε μεγάλες δόσεις. Στόχος της θεραπείας είναι η TSH να φτάσει σε
φυσιολογικά επίπεδα και όχι να μην ανιχνεύεται. Σε κατεστραμμένο
θυρεοειδή η δόση είναι γύρω στα 150mg ημερησίως.
Κέντρα αναφοράς
Ενδοκρινολογικές κλινικές :
- Ευαγγελισμού
- Πολυκλινικής
- Νοσ. Αλεξάνδρας
- Γενικό Κρατικό Αθηνών
- Λαϊκού Νοσοκομείου
| 
