Με τον όρο 'πρόσθετα σάκχαρα' που συχνά συναντάμε σε πολλά τρόφιμα (αναψυκτικά, επιδόρπια γιαουρτιού, έτοιμα ροφήματα καφέ, ψωμιά του τοστ, έτοιμα δημητριακά προγεύματος, κλπ) αναφερόμαστε σε μια ποικιλία σακχάρων που προστίθενται στη διατροφή μας και όχι υποχρεωτικά και αποκλειστικά στη γνωστή μας επιτραπέζια ζάχαρη (η κοινή ζάχαρη είναι δισακχαρίτης και αποτελείται από γλυκόζη και φρουκτόζη).

Τέτοια 'πρόσθετα σάκχαρα' μπορεί να είναι :

• Αμυλοσιρόπι
• Γλυκόζη
• Φρουκτόζη
• Σιρόπι από καλαμπόκι υψηλό σε φρουκτόζη
• Σιρόπι Βύνης
• Ιμβερτοσάκχαρο
• Λακτόζη
• Μαλτόζη
• Συμπυκνωμένος χυμός φρούτων

Έτσι λοιπόν όταν πίνουμε ένα ποτήρι γάλα παίρνουμε σάκχαρα (αφού το γάλα έχει λακτόζη) αλλά όχι 'πρόσθετα σάκχαρα', αφού η λακτόζη του γάλακτος εμπεριέχεται εκ φύσεως – δεν τη πρόσθεσε κάποιος. Την ίδια στιγμή ένα σοκολατούχο γάλα με ζάχαρη, μας δίνει 'πρόσθετα σάκχαρα' αφού κάποιο 'ανθρώπινο χέρι' έβαλε μέσα λίγη έως πολύ ζάχαρη…

Οι διεθνείς συστάσεις για την κατανάλωση 'πρόσθετων σακχάρων' (όπως αυτή που εκπονήθηκε από την Αμερικανική Καρδιολογική ένωση το 2009) μιλούν για ανώτατη πρόσληψη στις 140 θερμίδες για τους άνδρες και στις 100 θερμίδες για τις γυναίκες, με μικρές αποκλίσεις, ανάλογες της σωματικής δραστηριότητας. Αν αναλογιστούμε ότι τα περισσότερα από τα 'πρόσθετα σάκχαρα' που αναφέρθηκαν, αποδίδουν 4 θερμίδες ανά γραμμάριο, η σύσταση αφορά στα 35 γρ. για τους άνδρες και στα 25 γρ. για τις γυναίκες… Τονίζουμε για ακόμα μια φορά πως 'πρόσθετα σάκχαρα' αποτελούν τόσο τα θερμιδογόνα γλυκαντικά που αναφέρθηκαν στη λίστα πιο πάνω, όσο και η κοινή ζάχαρη που εμείς προσθέτουμε στη διατροφή μας…

Υπερβολική κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων και νοσογόνες καταστάσεις　

Πολλές μελέτες, με τελευταία αυτή που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Ιανουάριο (Circulation　2011 Jan 25;123(3):249-57. Consumption of added sugars and indicators of cardiovascular disease risk among US adolescents.) δείχνουν μια σχέση μεταξύ κατανάλωσης πρόσθετων σακχάρων και αυξημένων επιπέδων τριγλυκεριδίων και 'κακής' LDL χοληστερόλης, τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά.

Τα αυξημένα επίπεδα LDL και τριγλυκεριδίων, σχετίζονται με τη σειρά τους με αύξηση του ενδεχομένου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Παράλληλα, στοιχεία επίσης πρόσφατα (JAMA　2010 Apr 21;303(15):1490-7. Caloric sweetener consumption and dyslipidemia among US adults), υποδεικνύουν ότι η αυξημένη κατανάλωση πρόσθετων σακχάρων, συνδέεται άμεσα και με μειωμένα επίπεδα της αγγειοπροστατευτικής HDL 'καλής' χοληστερόλης.

Από τα 'πρόσθετα σάκχαρα' που ενοχοποιούνται περισσότερο για τις πιο πάνω επιπτώσεις υγείας, όπως επίσης και για μεταβολικό σύνδρομο και διαβήτη είναι η φρουκτόζη, η οποία συναντάται σε μεγάλα ποσά στο σιρόπι από καλαμπόκι υψηλό σε φρουκτόζη. Το σιρόπι αυτό υπάρχει συχνά σε αναψυκτικά, έτοιμα salad dressings, δημητριακά πρωινού (που μάλιστα μπορεί να λανσάρονται και ως πολύ υγιεινά…), επιδόρπια γιαουρτιού, κέτσαπ, κλπ.

Ζάχαρη: Τοξική, δηλητήριο ή ένας απλός υδατάνθρακας;

Το αν η ζάχαρη είναι 'τοξική' ή 'δηλητήριο', όπως ο Dr. Lustig του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, ισχυρίστηκε ουκ ολίγες φορές σε μία διάλεξή του, η οποία αναρτήθηκε και στο YouTube με περισσότερα από 1.000.000 άτομα να την έχουν παρακολουθήσει έως σήμερα, χωρά πραγματικά πολύ συζήτηση…

Οι περισσότερες 'καταδικαστικές' μελέτες για τα πρόσθετα σάκχαρα, αφορούν, όπως ειπώθηκε, τη φρουκτόζη και ειδικά το σιρόπι από καλαμπόκι υψηλό σε φρουκτόζη. Η διαφορά της κλασικής ζάχαρης με το σιρόπι από καλαμπόκι υψηλό σε φρουκτόζη είναι ότι η πρώτη έχει αναλογία γλυκόζης – φρουκτόζης 50 /50, ενώ το δεύτερο 45/55… Και αν αναλογιστεί κανείς 'καλά μια διαφορά του 5% είναι ικανή για τέτοιες διαφορές στις επιπτώσεις' μάλλον θα πρέπει να περιμένει νέα επιστημονικά στοιχεία για μια σαφή και έγκριτη απάντηση…

Πάντως, και γυρνώντας πάλι στις αναφορές του Dr. Lustig, η ζάχαρη θα μπορούσε εύκολα να γίνει 'τοξική', όπως ακριβώς 'τοξικό' για την ανθρώπινη υγεία μπορεί να γίνει κάθε διατροφικό συστατικό, όταν δεν διέπεται από το σημείο αναφοράς στην επιστήμη της διατροφής και της διαιτολογίας που είναι η πρέπουσα πρόσληψη και το μέτρο… Και το μέτρο μάλλον έχει χαθεί, όταν φθάσαμε σε μια εποχή που για να βρεις ακόμα και μουστάρδα χωρίς ζάχαρη, 'ξοδεύεις' ένα 20λεπτο στο super market διαβάζοντας ετικέτες και διαπιστώνοντας πως στις 15 μάρκες – τύπους μουστάρδας, ζήτημα να βρεις 2 που να μην έχουν ζάχαρη…