Τι είναι οι ψυχολογικές θεραπείες

Η συμβουλευτική ψυχολογία, η ψυχοθεραπεία και η κλινική ψυχολογία είναι όροι παρόμοιοι. Τα επαγγέλματα αυτά είναι όλα σχετικά μεταξύ τους.

Συνήθως σημαίνει ότι ένα άτομο παρέχει τις επαγγελματικές του υπηρεσίες σε ένα άλλο άτομο έχοντας ως βασική αρχή ότι ο διάλογος μπορεί να βοηθήσει ή να ‘θεραπεύσει’ το άτομο που δέχεται ή αγοράζει αυτές τις υπηρεσίες.

Οι Σύμβουλοι Ψυχολόγοι ή οι Κλινικοί Ψυχολόγοι έχουν βασικό πτυχίο στην ψυχολογία (ή σε παρόμοιο/ισοδύναμο αντικείμενο), έχουν κάνει εξειδικευμένη πρακτική εξάσκηση, εποπτεία και είχαν ή και εξακολουθούν να έχουν προσωπική εμπειρία στη συμβουλευτική ή την κλινική ψυχολογία κάνοντας δική τους θεραπεία. Αυτό θα ήταν χρήσιμο να το ρωτήσεις.

Όλα αυτά τα επαγγέλματα είναι σχετικά νέα - υπάρχουν τα τελευταία περίπου 100 χρόνια σε αυτή τη μορφή - και είναι διαφορετικά από την ψυχιατρική.

Ο ψυχίατρος είναι γιατρός, ο οποίος έχει ειδικά εκπαιδευτεί στην ιατρική και φαρμακευτική θεραπεία των ψυχικών διαταραχών – ειδικότερα στα άτομα που μπορεί να καταλήξουν σε ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο.

Ο ψυχίατρος, λοιπόν, έχει ειδικευθεί στο να μπορεί να δίνει συνταγές για φάρμακα με ουσίες όπως το βάλιουμ, το λίθιο, αντι-καταθλιπτικά ή αντιψυχωσικά. Αυτοί έιναι οι κυριότεροι τύποι φαρμακευτικών θεραπειών, που είναι διαθέσιμα μέσω των ψυχιάτρων για την αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών.

Οι ψυχίατροι μπορεί να έχουν ή μπορεί και να μην έχουν εκπαιδευτεί στην ψυχανάλυση, την ψυχοθεραπεία, την συμβουλευτική ή την κλινική ψυχολογία. Αυτό θα ήταν σημαντικό να το μάθεις.

Πολλοί άνθρωποι σκέφτονται κρυφά και ανησυχούν ότι κάτι ‘δεν πάει καλά μαζί τους’, ότι ίσως είναι ‘τρελοί’ και ότι μπορεί να καταλήξουν σε κάποιο ψυχιατρικό νοσοκομείο. Αυτή είναι μια σπάνια πιθανότητα. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί και λιγότερο ακραίοι τρόποι για να πάρει κάποιος τη βοήθεια που χρειάζεται.

Η ψυχοθεραπεία, η ψυχανάλυση, η συμβουλευτική γενικά είναι επιπρόσθετες (στην φαρμακευτική θεραπεία) ή εναλλακτικές επιλογές και λύσεις διαθέσιμες σε όλους μας.

Για ποιο λόγο να επισκεφτούμε τον ειδικό

Οι άνθρωποι σκέφτονται να εισέλθουν σε ψυχολογική θεραπεία για πολλούς και διάφορους λόγους.

Κάποιοι άνθρωποι βρίσκονται σε απόγνωση και  δεν μπορούν πια να λειτουργήσουν. Κάποιοι άνθρωποι θέλουν να βγουν από κάποιου είδους εξάρτησης – για παράδειγμα μια κακή ερωτική σχέση ή κάποιο ναρκωτικό.

Κάποιοι άλλοι θέλουν να γίνουν καλύτεροι εραστές ή ερωμένες, καλύτεροι γονείς, καλύτεροι στη δουλειά τους ή θέλουν να ξεπεράσουν ένα μπλοκάρισμα που μπορεί να βιώνουν όσον αφορά τη δημιουργικότητά τους π.χ. στο γράψιμο, το χορό, τη ζωγραφική ή στα επαγγελματικά και οικονομικά τους θέματα.

Μερικοί άνθρωποι είναι μόνοι και δεν έμαθαν ποτέ πώς να αποκτούν ή πώς να είναι φίλοι, πώς να μιλούν με άνεση σε καινούριους ανθρώπους, πώς να υπερασπίζονται τον εαυτό τους σε μια διαφωνία, έναν τσακωμό ή σε κάποιον διακανονισμό.

Ανθρωποι που έχουν για παράδειγμα άσθμα, διαβήτη, στομαχικό έλκος, έκζεμα ή άλλες ασθένειες που επηρεάζονται από την συναισθηματική κατάσταση, επωφελούνται από την ψυχολογική θεραπεία.

Κάποιοι άνθρωποι έχουν φρικτές αναμνήσεις ή πληγές από κακοποίηση που υπέστησαν στην παιδική τους ηλικία, από νοσοκομείο, τραύματα από το σχολείο π.χ.  έχουν εξευτελιστεί ή υποτιμηθεί επειδή είχαν ‘λάθος’ χρώμα, ‘λάθος’ σωματικό βάρος ή εμφάνιση, ‘λάθος’ εθνικότητα, ‘λάθος’ θρησκεία, ήταν το ‘λάθος’ είδος παιδιού, είχαν το ‘λάθος’ είδος μυαλού ή το ‘λάθος’ γένος.

Κάποιοι άνθρωποι απλά θέλουν να κατανοήσουν τον εαυτό τους και τους άλλους ανθρώπους καλύτερα. Κάποιοι  θέλουν να γίνουν καλύτεροι επαγγελματίες ή καλύτεροι ηγέτες στο τομέα τους, ώστε να ωφελήσουν τους ανθρώπους ή/και τους συνεργάτες τους.

Μερικές φορές μπορεί ακόμα να θέλουν να γίνουν οι καλύτεροι π.χ. στο ποδόσφαιρο, στην υποκριτική τέχνη, ή απλά στους εαυτούς τους.

Μερικοί άνθρωποι μισούν τον εαυτό τους, το σώμα τους, την όρεξή τους. 'Αλλοι αισθάνονται συνεχώς άγχος ή/και φόβο και δεν μπορούν καθόλου να χαλαρώσουν.

Το ανθρώπινο κίνητρο είναι πάντα ανάμικτο. Οι άνθρωποι βιώνουν πάντα καλά και κακά συναισθήματα. Σε πολλούς και διάφορους συνδυασμούς, σε πολλές και διάφορες προσμίξεις.

Όταν αυτοί οι συνδυασμοί αρχίζουν να γίνονται ανυπόφοροι, οι άνθρωποι πρέπει να αποζητούν βοήθεια. Έτσι είναι καλύτερα και ευκολότερα, προτού ξεσπάσει κάποια κρίση.

Συνοπτικά, οι άνθρωποι εισέρχονται σε θεραπεία για λόγους ίασης-επούλωσης, αλλαγής και ανάπτυξης.

Προσπάθησε όσο περισσότερο μπορείς να βρεις τη βοήθεια που είναι η καλύτερη για σένα. Ίσως χρειαστεί να ασκήσεις λίγο το νου σου και τη φαντασία σου για να καταλάβεις και να φτάσεις στην καλύτερη επιλογή για σένα, ή τον φίλο σου, την φίλη σου, τον συνάδελφό σου, το συγγενή σου, τον υπάλληλό σου.

Αν έχεις αμφιβολίες ζήτησε και μια δεύτερη γνώμη. Μπορεί αυτό να μην σε βοηθάει πάντα, αλλά είναι καλύτερο από το να ξυπνήσεις μια μέρα μετά από πολλά χρόνια και να μετανιώσεις για τα χρήματα και τις ώρες που επένδυσες.

Πώς λειτουργεί;

Υπάρχουν πολλές στιγμές στη ζωή μας που όλοι μας θέλουμε κάποιον να μας ακούσει. Βασικά, αυτή είναι η δουλειά του σύμβουλου ψυχολόγου - κάποιος που θα σε ακούσει και που έχει επίσης εκπαιδευτεί να το κάνει. Σημασία έχει κυρίως η θεραπευτική σχέση που θα κάνετε με τον σύμβουλο που θα επιλέξεις.

Συνήθως, βλέπεις έναν σύμβουλο ψυχολόγο ή θεραπευτή μια ώρα την εβδομάδα, την ίδια μέρα και ώρα κάθε φορά. Μπορεί να έχεις μια συνεδρία την εβδομάδα για ένα συγκεκριμένο διάστημα π.χ. 8-10 εβδομάδες ή μπορεί να έχεις συνεδρίες για όσο διάστημα εσύ και ο/η σύμβουλός σου έχετε συμφωνήσει. Ο/η σύμβουλός σου ή θεραπευτής σου, μέσα στα πλαίσια της θεραπευτικής σας σχέσης θα προσπαθήσει:

• Να ακούσει σωστά αυτά που λες.
• Να σε βοηθήσει να ξεμπερδέψεις τα συναισθήματα και τις ανησυχίες σου.
• Να σε βοηθήσει να καταλάβεις πώς σκέφτεσαι και αισθάνεσαι.
• Να σε βοηθήσει να εκφράσεις τα συναισθήματά σου με τον δικό σου τρόπο σε ασφαλές περιβάλλον.
• Να σε βοηθήσει να βρεις τις δικές σου λύσεις στα θέματα που σε απασχολούν.
• Να σε βοηθήσει να αποδεχτείς ό,τι δεν μπορεί να αλλάξει.
• Να σε βοηθήσει να αναγνωρίσεις ό,τι μπορεί να αλλάξει για σένα και εφόσον θέλεις να το αλλάξεις.

Σημείωση: να έχεις επιφύλαξη για κάθε άτομο ή οργανισμό που ισχυρίζεται ότι διαθέτει τη ‘μαγική θεραπεία’ ή ότι εγγυάται επιτυχία. Δεν υπάρχει ακόμη καμία τέτοια θεραπεία. Αν υπήρχε δεν θα υπήρχαν πια ανάμεσά μας ψυχικά ή συναισθηματικά προβλήματα.