Τα τελευταία χρόνια οι καταναλωτές προτιμούν τα τρόφιμα με λιγότερα
λιπαρά, γνωστά ως light προϊόντα. Στις μέρες μας υπάρχει πληθώρα τέτοιων
προϊόντων στην ελληνική αγορά.
Σύμφωνα με τον κώδικα τροφίμων και ποτών ένα προϊόν ονομάζεται light,
εφόσον οι θερμίδες που αυτό περιέχει είναι μειωμένες κατά 30% από το
αντίστοιχο πρότυπο προϊόν. Η μείωση αυτή δεν έχει να κάνει με τη μείωση
πρωτεϊνών. Επίσης, ο όρος light μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε προϊόντα
των οποίων το κύριο χαρακτηριστικό συστατικό είναι μειωμένο κατά 50%
τουλάχιστον από το αντίστοιχο πρότυπο και θα πρέπει να δηλωθεί σε πιο
συστατικό αναφέρεται ο χαρακτηρισμός light.
Τα προϊόντα light χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία
αφορά τα προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος. Σε αυτή την
κατηγορία ανήκουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα ημιαποβουτυρωμένα (1,5%
λίπος) ή και τελείως αποβουτυρωμένα με 0% λίπος, ενώ υπάρχει και ο όρος
προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας ή μειωμένης περιεκτικότητας, που
αναφέρεται συνήθως σε προϊόντα που περιέχουν μέχρι 25% λιγότερο λίπος.
Επίσης σε αυτήν την κατηγορία προϊόντων light ανήκουν αυτά που
περιέχουν υποκατάστατα λίπους. Τα υποκατάστατα λίπους μπορεί να είναι
πρωτεϊνικές ή υδατανθρακικές συνθέσεις, οπότε και απορροφώνται όπως και
οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες, ή μη απορροφήσιμα συνθετικά λίπη. Τα
μη απορροφήσιμα συνθετικά λίπη (π.χ olestra ) έχει βρεθεί ότι μπορεί να
προκαλέσουν παρενέργειες όπως γαστρεντερικές διαταραχές και τη μείωση
της απορρόφησης βιταμινών.
Για την αντικατάσταση της ζάχαρης στα προϊόντα light χρησιμοποιούνται
ουσίες με υψηλή γλυκαντική ικανότητα. Οι πιο γνωστέςς είναι ασπαρτάμη, η
σακχαρίνη και το ακεσουλφαμικό κάλιο. Η ασπαρτάμη έχει πολλαπλάσια
γλυκαντική ικανότητα σε σχέση με τη ζάχαρη (200 φόρες πιο γλυκιά), είναι
η μόνη που έχει κάποια μικρή θερμιδική αξία επειδή παρασκευάζεται από
αμινοξέα. Απορροφάται σαν πρωτεΐνη και μεταβολίζεται κανονικά. Έχει
εγκριθεί σε πολλές χώρες και χρησιμοποιείται σε χιλιάδες προϊόντα όπως
αναψυκτικά, γλυκά, κρέμες, γαλακτοκομικά προϊόντα, κ.α. Η σακχαρίνη
είναι περίπου 300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη, δεν μεταβολίζεται και
χρησιμοποιείται σε περισσότερες από 100 χώρες. Το ακεσουλφαμικό κάλιο
είναι 200 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη, επίσης δεν μεταβολίζεται και
χρησιμοποιείται σε χιλιάδες προϊόντα. Στην τελευταία κατηγορία προϊόντων
light ανήκουν τα οινοπνευματώδη ποτά στα οποία έχει αφαιρεθεί μια
ποσότητα αλκοόλ ή και όλο το αλκοόλ (π.χ μπύρες light).
Πολλοί άνθρωποι στις ανεπτυγμένες χώρες πιστεύουν ότι η ελεύθερη
κατανάλωση τέτοιων προϊόντων μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους.
Έρευνες όμως έχουν δείξει ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Η εξήγηση του
παραδόξου αυτού φαινόμενου είναι ότι αυτά τα άτομα καταναλώνουν πολύ
μεγαλύτερες ποσότητες των προϊόντων light συγκριτικά με αυτές που θα
κατανάλωναν από τα αντίστοιχα μη διαιτητικά προϊόντα. Αυτό γίνεται
επειδή πιστεύουν ότι τα light προϊόντα αδυνατίζουν ανεξαρτήτως την
ποσότητα που θα καταναλώσουν. Σαν αποτέλεσμα δεν επιτυγχάνεται η απώλεια
βάρους αλλά η αύξηση βάρους. Ας μην ξεχνάμε ότι ορισμένα τρόφιμα, όπως
σοκολάτες και μπισκότα, μπορεί να έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπη ή
ζάχαρη αλλά όχι πάντα και σε θερμίδες.
Παρόλα αυτά, οι ειδικοί τονίζουν ότι τα προϊόντα light μπορούν να
παίξουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και την πρόληψη
ασθενειών εφόσον καταναλώνονται με μέτρο. Σημαντικό ρόλο παίζει η
ενημέρωση και η σωστή επισήμανση των τροφίμων. O καταναλωτής πρέπει να
γνωρίζει τη θερμιδική περιεκτικότητα των τροφίμων light. Υπάρχουν
τρόφιμα light, όπως η μαγιονέζα ή κρέμα γάλακτος ή κρέμα τυριών, που
παρόλο που περιέχουν λιγότερο λίπος και θερμίδες από τα κανονικά
προϊόντα, εξακολουθούν να είναι τρόφιμα υψηλής θερμιδικής αξίας και
μπορούν να χρησιμοποιούνται σε μικρές ποσότητες και μόνο στα πλαίσια
μιας ισορροπημένης διατροφής.
Για να μπορέσετε να επιλέξετε σωστά τα light προϊόντα πρέπει:
- Να επιλέγετε προϊόντα που εκτός από χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος
και ζάχαρη να είναι και μειωμένης θερμιδικής περιεκτικότητας.
- Να καταναλώνονται σε ίσες και όχι μεγαλύτερες ποσότητες από ότι τα αντίστοιχα προϊόντα πλήρους περιεκτικότητας τρόφιμα.
- Να μην αυξάνεται η κατανάλωση άλλων τροφίμων σαν αποτέλεσμα της χρήσης προϊόντων light.
- Να συμπεριλαμβάνονται στα πλαίσια μιας θρεπτικά ισορροπημένης και ισοζυγισμένης διατροφής.
| 
