 Πρόσφατη
μελέτη της Eurostat στις 27 χώρες- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδειξε
ότι ένας στους δέκα εργαζομένους στην Ευρώπη, δηλαδή περίπου 164
εκατομμύρια, αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας που σχετίζεται με την
εργασία του.
Στην Ελλάδα, όπως έδειξε η ίδια μελέτη, το 41,4% των εργαζομένων
εκτίθεται σε παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχική του υγεία και αυτό το
ποσοστό είναι υψηλότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό τόσο των 15 (41%) όσο και
των 27 χωρών-μελών (40,7%). Επίσης, πολύ υψηλό εμφανίζεται το ποσοστό
των τροχαίων ατυχημάτων που σχετίζονται με την εργασία (17,1%), καθώς
μόνο η Πολωνία έχει υψηλότερο (28,5%), ενώ το 6,6% των Ελλήνων
εργαζομένων δηλώνει ότι έχει τουλάχιστον ένα πρόβλημα υγείας το οποίο
σχετίζεται με τη δουλειά.
Το πρόβλημα
Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες εργαζόμενοι
παραπονούνται για μεγάλο φόρτο εργασίας, για ώρες δουλειάς επιπλέον του
ωραρίου τους σε καθημερινή βάση, για πίεση, έλλειψη οργάνωσης, έλλειψη
αξιοκρατίας, ενώ για τους περισσότερους υφίστανται κραυγαλέα μικρές
αποδοχές, που δεν αντιστοιχούν ούτε στην κατάρτισή τους, ούτε στην πείρα
τους, ούτε στο αντικείμενό τους. Επίσης, στην Ελλάδα οι εργαζόμενοι σε
κάποιες πολυεθνικές μπορεί να δουλεύουν καθημερινά 10 ή και περισσότερες
ώρες, ενώ αυτό δεν συμβαίνει με τους υπαλλήλους στις ίδιες εταιρείες σε
άλλες χώρες. Τι σημαίνει αυτό και πού μπορεί να οφείλεται;
Οι ίδιοι όταν ερωτηθούν πιο συχνά παρατηρούν πως αυτό οφείλεται στο
ότι ασκούνται πιέσεις από «πάνω» για την εκπλήρωση στόχων και η πίεση
αυτή μεταφέρεται προς τα κάτω, από διευθυντές προς τους προϊσταμένους
και από αυτούς στους υπαλλήλους. Όμως, εκείνο που αναρωτιέται κανείς
είναι πώς χειρίζονται αυτές τις πιέσεις στο εξωτερικό; Γιατί υπάρχει
μεγαλύτερο εργασιακό stress στην Ελλάδα;
Ίσως εδώ είναι χρήσιμο να μελετήσουμε κάποια από τα χαρακτηριστικά του Έλληνα εργαζόμενου:
Ο Έλληνας εργαζόμενος είναι φιλότιμος, παίρνει την εργασία του
προσωπικά, είναι διατεθειμένος να εργαστεί παραπάνω για να ικανοποιήσει
τον ανώτερό του, είναι εύθικτος στην κριτική, δεν έχει πολύ καλή
οργάνωση χρόνου και δεν διαθέτει πάντα μεγάλη αυτοπεποίθηση. Έτσι,
φοβάται την απόλυση ακόμη και όταν δεν συντρέχει κάποιος λόγος, δεν
βάζει όρια και δεν διεκδικεί εκεί που αρμόζει. Συνήθως εκφράζει τα
προβλήματα με παράπονο ή με γκρίνια, που δεν είναι αποτελεσματικά για
την επίλυσή τους.
Με άλλα λόγια, ο χώρος εργασίας είναι επέκταση της οικογένειας και ο
επαγγελματισμός θεωρείται συχνά ταυτόσημος της 'ψυχρότητας' και όχι της
βεβαιότητας πως 'γνωρίζω πολύ καλά τι κάνω'. Επομένως, ο Έλληνας
εργαζόμενος οδηγείται συχνά σε απόγνωση, μην ξέροντας τι μπορεί να κάνει
για να αντιμετωπίσει την κατάσταση, πέρα από να προσθέτει ώρες εργασίας
και έτσι να οδηγηθεί σε επαγγελματική εξουθένωση.
Τα πρώτα βήματα
Αν η πιο πάνω περιγραφή χαρακτηρίζει κάποιον ο οποίος νιώθει έντονο
εργασιακό stress, ποια θα ήταν τα πρώτα βήματα που θα έπρεπε να
ακολουθήσει για να το μειώσει; Κατ’ αρχάς, η μείωση του stress απαιτεί
επίμονη και οργανωμένη προσπάθεια και όχι αποσπασματικές κινήσεις και
πιθανότατα χρειάζεται και η βοήθεια κάποιου ειδικού είτε ατομικά είτε με
παρακολούθηση ανάλογων σεμιναρίων. Πρώτα όμως θα ήταν χρήσιμο να κάνει
κανείς τα εξής βήματα:
- Να διαγνώσει το δικό του πρόβλημα, δηλαδή να βρει τις συγκεκριμένες
πηγές του stress για εκείνον/η π.χ. κακή οργάνωση χρόνου, δυσκολία στην
οριοθέτηση και ευθιξία. Όσο αποδίδει κανείς τις ευθύνες στους άλλους ή
στον οργανισμό μόνο, δεν υπάρχει ελπίδα να μπορέσει να παρέμβει
αποτελεσματικά.
- Αφού διαγνώσει το κυριότερό του πρόβλημα, να το προσεγγίσει μεθοδικά και συστηματικά.
- Να γράψει τις προτεραιότητες για την εργασία της ημέρας, της
εβδομάδας και του μήνα και να τις τηρήσει. Εάν οι ανώτεροι παρεμβάλλουν
καινούργια αιτήματα, να τους ζητήσει τη βοήθειά τους, για να
προσδιορίσει ποιο από αυτά αποτελεί προτεραιότητα.
- Να κάνει διάλειμμα, ακόμη και αν αυτό είναι μόνο για 5 λεπτά, στον χώρο του· αν δεν είναι εφικτό να το κάνει έξω.
- Να μη δέχεται, ούτε να κάνει, προσωπικά τηλεφωνήματα. Αυτά συνήθως
αποσπούν την προσοχή, καταναλώνουν ενέργεια και χρόνο και
αποσυντονίζουν.
- Να μην ανταποκρίνεται σε ηλεκτρονική αλληλογραφία, σε τηλέφωνα ή
παρεμβολές, αν αυτά δεν είναι προτεραιότητα, όσο κι αν επιμένουν οι
συνάδελφοι.
- Να γνωρίζει ότι οποιαδήποτε αλλαγή αρχικά αντιμετωπίζεται καχύποπτα,
αλλά τελικά εφαρμόζεται, ιδιαίτερα όταν εξυπηρετεί το αντικείμενο της
εργασίας.
- Τέλος, το κυριότερο είναι να μην αντιμετωπίζει το εργασιακό stress
ως άλυτο πρόβλημα που δεν επιδέχεται καμία βελτίωση, αλλά ως κάτι
αντιμετωπίσιμο, αν ακολουθηθούν οι σωστές διαδικασίες με τον σωστό
τρόπο. Είναι σημαντικό οι αλλαγές που υιοθετούνται να γίνονται με ήπιο
και ήρεμο τρόπο και όχι με ένταση, ώστε να προκαλούν αντιδράσεις. Ίσως, η
μεγαλύτερη δυσκολία του Έλληνα εργαζόμενου είναι η προβολή όλων των
δυσκολιών στους άλλους και η ηττοπαθής στάση του 'δεν γίνεται τίποτα', η
οποία στέκεται εμπόδιο στις ικανότητές του για ευστροφία, καλή
αντιμετώπιση των κρίσεων, εργατικότητα και φιλοτιμία.
|
