Η παχυσαρκία σήμερα τείνει να εξελιχθεί σε μια νέα πανδημία. Είναι το τίμημα της ευζωίας και της βελτίωσης των οικονομικών συνθηκών κάθε κοινωνίας. Η παχυσαρκία κατά κανόνα έχει σχέση με την ποσότητα και την ποιότητα της διατροφής. Πολύ μικρό ποσοστό της παχυσαρκίας, ίσως λιγότερο του 5% έχει σχέση με σοβαρές ορμονικές διαταραχές ή τη σύνθεση των γονιδίων κάθε ατόμου.

Οι τελευταίες μελέτες έχουν δείξει ότι όταν η παχυσαρκία δεν αποτελεί μέρος του λεγόμενου μεταβολικού συνδρόμου είναι σχετικά καλοήθης. Δηλαδή, εάν η παχυσαρκία δεν συνοδεύεται από σακχαρώδη διαβήτη ή υπερχοληστεριναιμία ή από αρτηριακή πίεση τότε δεν είναι τόσο καταστροφική. Αυτό όμως δεν αποτελεί τον κανόνα. Αποτελεί την εξαίρεση.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των παχύσαρκων πάσχει από διαβήτη, όπως και ένας διαβητικός εάν δεν ρυθμίζει σωστά το σάκχαρό του, κατά κανόνα γίνεται παχύσαρκος. Έτσι ο εναγκαλισμός της παχυσαρκίας με το διαβήτη αποδεικνύεται ένας ιδιαίτερα καταστροφικός εναγκαλισμός. Ο μεν διαβήτης καταστρέφει τις αρτηρίες και θεωρείται η 8η κατά σειρά αιτία καρδιολογικού θανάτου, η δε παχυσαρκία, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, σκοτώνει 2 περίπου εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο.

Πώς όμως μπορούμε να σταματήσουμε αυτό τον θανατηφόρο εναγκαλισμό παχυσαρκίας και διαβήτη;

Πρόσφατα, ο Εθνικός Οργανισμός Χειρουργικής κατά της Παχυσαρκίας στην Αγγλία ανακοίνωσε ότι με χειρουργικές επεμβάσεις του τύπου της γαστρικής παράκαμψης ή της γαστρικής περίδεσης πέτυχε κατά 60% ελλάτωση του επιπλέον βάρους και 50% ελλάτωση του σακχαρώδους διαβήτη.

Η ανακοίνωση αυτή άνοιξε ένα μεγάλο κύκλο συζητήσεων κατά πόσο η χειρουργική έχει θέση στο θέμα της αντιμετώπισης της παχυσαρκίας και αν έχει σε τι σειρά προτεραιότητας τίθεται. Ειδικότερα ανακοινώθηκε επί 1.421 χειρουργημένων οι 379 είχαν τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη πριν την εγχείρηση, ενώ μετά 1 χρόνο οι διαβητικοί ελλατώθηκαν στους 188. Επίσης διαπιστώθηκε βελτίωση της υπέρτασης και της ικανότητας προς άσκηση όλων των χειρουργημένων ασθενών.

Ο αντίλογος από διακεκριμένες ομάδες ειδικών επιστημόνων ήταν αναμενόμενος. Η χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας δεν είναι ο λόγος της βελτίωσης της υγείας των ασθενών, αλλά η βελτίωση αυτή καθεαυτή της παχυσαρκίας.

Η παχυσαρκία σήμερα δεν αντιμετωπίζεται ως χειρουργική νόσος αλλά όταν όλα τα μέσα κατά της παχυσαρκίας αποτύχουν, τότε καλείται να βοηθήσει και η χειρουργική.

Η χορήγηση φαρμάκων που κυρίως δρουν στο κέντρο της όρεξης που βρίσκεται στον εγκέφαλο αποδείχθηκε ανεπαρκής, κυρίως λόγω των σοβαρών παρενεργειών που παρουσίασαν τα φάρμακα αυτά όχι μόνο στις εγκεφαλικές λειτουργίες αλλά και σε οργανικά συστήματα. Η μεταβολή του χαρακτήρα του ατόμου, η κατάθλιψη, η πνευμονική υπέρταση θεωρούνται από τις σοβαρότερες παρενέργειες που ανάγκασαν τους ειδικούς να διακόψουν στην πράξη τη χορήγηση αυτών των φαρμάκων.

Επίσης διάφορα άλλα σκευάσματα που χρησιμοποιήθηκαν αποδείχθηκαν στην πράξη αναποτελεσματικά.

Η σωστή διατροφική αντιμετώπιση του παχύσαρκου μαζί με την ψυχολογική του υποστήριξη και τη γυμναστική θεωρείται σήμερα η καλύτερη θεραπεία. Τα οργανωμένα κέντρα που επιβάλλουν στον παχύσαρκο τα μέτρα αυτά αποτελούν τη σωστή λύση.

Όμως τι γίνεται με τις χειρουργικές επεμβάσεις και ποιοι καταφεύγουν σε αυτές;

Είναι αναμφισβήτητο ότι πολλοί άνθρωποι δεν διαθέτουν παρά τη σωστή ψυχολογική υποστήριξη τις απαραίτητες ψυχικές δυνάμεις για να ενταχθούν στο πρόγραμμα κατά της παχυσαρκίας. Στις περιπτώσεις αυτές οι χειρουργικοί περιορισμοί των διαστάσεως του στομαχιού ή της χειρουργικής παράκαμψης τμήματος του πεπτικού σωλήνα με Bypass που να αποτρέπει την απορρόφηση από το έντερο των τροφών αποτελούν οπωσδήποτε εποικοδομητικές λύσεις. Όμως σε καμία περίπτωση η χειρουργική δεν αποτελεί την πρώτη λύση. Όμως σε κάθε περίπτωση στόχος της θεραπείας κατά της παχυσαρκίας είναι η επίτευξη του τελικού αποτελέσματος.

Άλλωστε, εδώ φαίνεται να ισχύει η κινέζικη παροιμία ‘άσπρη γάτα, μαύρη γάτα, αρκεί να τρώει το ποντίκι.’