Σχεδόν κάθε γονιός, κάποια στιγμή στη ζωή του, έχει έρθει αντιμέτωπος με το αγγελούδι του το οποίο αρνείται να πάει στο κρεβάτι του, παρακαλάει να κοιμηθεί στο δωμάτιο των γονέων του ή ξυπνά συνεχώς κατά τη διάρκεια της νύχτας καλώντας με αναφιλητά τον μπαμπά ή τη μαμά να το πάρουν αγκαλιά. Μάλιστα, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού τα περιστατικά αυτά συμβαίνουν συχνότερα ή σε πιο αραιή βάση.

Πιο συγκεκριμένα, στα νεογέννητα ο ύπνος κρατάει περίπου 3-4 ώρες μεταξύ των οποίων μεσολαβούν διαστήματα μιας με μιάμισης ώρας, οπότε και το βρέφος μένει ξύπνιο. Καθώς περνούν οι μήνες, αρχίζει να κοιμάται λίγο περισσότερο κατά τη διάρκεια της νύχτας και κλείνοντας τον πρώτο χρόνο ζωής το μέσο παιδί κοιμάται για περίπου 14 ώρες συνολικά ημερησίως. Σταδιακά, τα παιδιά εγκαταλείπουν τη συνήθεια του ύπνου κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ σταθεροποιείται πιο πολύ η διάρκεια του βραδινού τους ύπνου.

Χρήσιμες συμβουλές για έναν καλό και ήρεμο ύπνο στα παιδιά βρεφικής και προσχολικής ηλικίας:

Προσπαθήστε να μην κρατήσετε το μωρό σας πάνω από τους 8 πρώτους μήνες στο δωμάτιό σας. Αν και αρχικά η ‘συγκατοίκηση’ είναι πιο πρακτική όσον αφορά στο τάισμα και την αλλαγή της πάνας, στη συνέχεια πολλοί γονείς ανησυχούν υπερβολικά για το μωρό με αποτέλεσμα να παρακολουθούν συνεχώς τον ύπνο του, αν αναπνέει, αν βγάζει κάποιον ήχο κλπ ή ακόμη και να φοβούνται μήπως το ξυπνήσουν με κάποια δική τους κίνηση ή θόρυβο. Άλλες φορές πάλι, αν ταΐζετε το μωρό με το που ξυπνάει, τότε οι πιθανότητες να αυξήσει το διάστημα μεταξύ των γευμάτων του όλο και μειώνονται

Εξασφαλίστε ένα ήσυχο και ευχάριστο περιβάλλον για τον ύπνο του μωρού σας. Ωστόσο, μην αποζητάτε την απόλυτη ησυχία γιατί τότε το μωρό θα ξυπνά με τον παραμικρό θόρυβο. Επίσης, καλό είναι να μη ζεσταίνετε υπερβολικά το δωμάτιό του γιατί φαίνεται πως οι πιο χαμηλές θερμοκρασίες βοηθούν τα νεογέννητα να ηρεμήσουν

Καλό είναι να βάζετε το μωρό στην κούνια πριν το πάρει ο ύπνος γιατί έτσι δεν θα ανησυχήσει εάν ξυπνήσει και δεν βρίσκεται στην αγκαλιά σας. Εκτός αυτού, είναι αρκετά βοηθητικό να μην το αγκαλιάζετε ιδιαίτερα έντονα πριν κοιμηθεί, ώστε όταν φύγετε να μην καταλάβει πολύ τη διαφορά

Φτιάξτε μια ρουτίνα ύπνου για το μικρό σας. Όταν το παιδί ξέρει ποιο πρόγραμμα ακολουθούμε κάθε φορά πριν τον ύπνο, νιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια αλλά και ότι όταν πάει στο κρεβάτι του είναι ώρα για ύπνο και όχι για παιχνίδι ή πείσματα. Συχνά, αρκετά βοηθητικά είναι και κάποια αντικείμενα, όπως ένα αγαπημένο κουκλάκι, μια κουβερτούλα ή ένα ρούχο με τη μυρωδιά της μαμάς. Όλοι αυτοί οι ‘σύντροφοι’ στον ύπνο κάνουν το παιδί να μην αισθάνεται μόνο του.

Καθώς το παιδί μεγαλώνει, συμφωνήστε από πριν πόση ώρα θα μείνετε κοντά του πριν κοιμηθεί. Π.χ. ‘θα διαβάσουμε δύο παραμύθια και η μαμά θα πάει και εκείνη να κοιμηθεί γιατί είναι κουρασμένη’. Εκτός από το παιδί δεν είναι λίγοι και οι γονείς που βλέποντας τις αντιδράσεις του βιώνουν ενοχές που ‘το εγκαταλείπουν ενώ αντέχουν λίγο ακόμα ξύπνιοι’. Είναι σημαντικό να θυμάστε πως στο θέμα του ύπνου χρειάζονται όρια γιατί αν το παιδί νιώθει το γονιό συνεχώς διαθέσιμο, το πιο πιθανό είναι να σκαρφίζεται λόγους για να τον κρατάει στο δωμάτιό του όλο και περισσότερο. Εάν νιώθετε ότι σας είναι ιδιαίτερα δύσκολο κάτι τέτοιο, αναθέστε στον/στην σύντροφό σας να βάλει το παιδί για ύπνο.

Πολλά παιδιά αρνούνται να πάνε για ύπνο την ώρα που τους έχει οριστεί. Αρχικά, δεχτείτε τη δική του επιθυμία και σταδιακά αρχίστε να μεταφέρετε 10 – 15΄ νωρίτερα την ώρα του ύπνου για μερικές βδομάδες. Έτσι, θα μπορέσει να προσαρμοστεί σταδιακά στα νέα δεδομένα και θα αποφύγετε τους μεγάλους καβγάδες για το πότε θα πάει στο κρεβάτι του. Μάλιστα, είναι χρήσιμο να προειδοποιείτε το παιδί σας ότι πλησιάζει η ώρα για ύπνο (π.χ. ‘Ελένη σε 10΄ θα πας στο κρεβάτι σου’). Εάν διακόπτεται απότομα η όποια δραστηριότητά τους (π.χ. παιχνίδι, τηλεόραση) είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν άρνηση για την ώρα του ύπνου

Δημιουργήστε ευχάριστες συνθήκες για τον ύπνο του μικρού σας. Μπορεί να επιλέξετε ένα μικρό φωτάκι ή ένα CD με παραμύθια για να κρατούν συντροφιά στο παιδάκι που δυσκολεύεται να κοιμηθεί μόνο του ή να διαλέξετε μαζί με το παιδί σας σεντόνια με τον αγαπημένο του ήρωα

Αποφύγετε να συνδέσετε τον ύπνο με την τιμωρία (π.χ. ‘Δεν ήταν καλή η συμπεριφορά σου. Γρήγορα για ύπνο!’)

Εάν το παιδί σας προσπαθεί συνέχεια να βγαίνει από το δωμάτιό του κάντε υπομονή και με σταθερότητα ξαναβάλτε το στο κρεβάτι όσες φορές χρειαστεί. Πρέπει να καταλάβει ότι δεν έχει περιθώρια να περάσει το βράδυ του στο σαλόνι ή στην κρεβατοκάμαρά σας

Ακόμα και αν το παιδί σας δεν θέλει να κοιμηθεί είναι σημαντικό να του εξηγήσετε ότι τη συγκεκριμένη ώρα θα πρέπει να μείνει στο κρεβάτι του έστω και ξύπνιο. Αφήστε το να χαλαρώσει με κάποιο αγαπημένο του παιχνίδι αγκαλιά. Το θέμα του ύπνου είναι κάτι που αργά ή γρήγορα θα απασχολήσει τον κάθε γονιό. Ωστόσο, με λίγη ψυχραιμία και πάνω απ’ όλα επιμονή είναι ένα θέμα που μπορεί να επιλυθεί σχετικά γρήγορα και με μόνιμα αποτελέσματα.