Η υπερβολική αυστηρότητα μπορεί να του δημιουργήσει αίσθημα ανεπάρκειας. Μήπως το κάνεις να αισθάνεται κατώτερο των προσδοκιών σου; Τι να προσέξεις και τι πρέπει να αποφύγεις;

Η Ψυχολόγος, Νίκη Ζαρκάδα, απαντά:

Τι είναι κόμπλεξ;

"Για τον όρο "κόμπλεξ” είναι δύσκολο να δώσει κανείς έναν συγκεκριμένο ορισμό. Πρόκειται για μια λέξη πολύ διαδεδομένη στο λεξιλόγιό μας, την οποία χρησιμοποιούμε προκειμένου να χαρακτηρίσουμε οποιαδήποτε συμπεριφορά δείχνει να είναι κατά κάποιο τρόπο προβληματική.

Οι γονείς, οι συνομήλικοι, ο κοντινός περίγυρος είναι συχνά η πηγή δημιουργίας ενός αισθήματος ανεπάρκειας ή κατωτερότητας σε έναν ή περισσότερους τομείς. Έτσι έχουμε την αίσθηση ότι υστερούμε, ότι δεν είμαστε αρκετά καλοί, όμορφοι, έξυπνοι ή δημιουργικοί συγκριτικά με τους άλλους, με αποτέλεσμα να νιώθουμε ελλειμματικοί", λέει η Νίκη Ζαρκάδα.

Που οδηγεί αυτό το αίθημα ανεπάρκειας;
"Το γεγονός ότι κάποιος δεν είναι ικανοποιημένος με τον εαυτό του σε έναν ή περισσότερους τομείς είναι ικανό να επηρεάσει τη γενικότερη λειτουργικότητά του, την ποιότητα ζωής, αλλά και τις διαπροσωπικές και διαφυλικές του σχέσεις. Το άτομο δίνει τόσο μεγάλη έμφαση σε αυτό που θεωρεί ότι «υστερεί», ώστε από ένα γενικότερο σύνολο χαρακτηριστικών και γνωρισμάτων του εαυτού, με εμμονικό σχεδόν τρόπο εστιάζει εκεί. Ως αποτέλεσμα δεν εμπιστεύεται τον εαυτό του, τις δυνατότητές του και δεν μπορεί να απολαμβάνει ή να νιώσει εύκολα ικανοποίηση" τονίζει η Νίκη Ζαρκάδα.


Τα λάθη των γονιών


"Πολλές φορές οι γονείς ακόμα και αν έχουν τις καλύτερες των προθέσεων κάνουν κάποια λάθη, ικανά να επηρεάσουν την ψυχολογία του παιδιού τους, αλλά και τη γενικότερη εικόνα που έχει για τον εαυτό του.


Ένα αυστηρό και κριτικό γονικό περιβάλλον δημιουργεί στο παιδί την τάση να είναι και αυτό υπερβολικά αυστηρό και κριτικό με τον εαυτό του μεγαλώνοντας. Σε περιπτώσεις όπου οι γονείς δεν μπορούν να αποδεχτούν άνευ όρων τα χαρακτηριστικά μας, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες μας, μας μαθαίνουν ότι δεν αξίζουμε αρκετά γι αυτό που είμαστε και άρα για να μας αποδέχονται οι άλλοι πλήρως θα έπρεπε να γίνουμε καλύτεροι, ή να είμαστε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε", εξηγεί η Ψυχολόγος.


Τι να αποφύγετε;
- Προσπαθήστε να μην συγκρίνετε το παιδί σας με τους συμμαθητές του, τα αδέλφια του ή τα παιδιά των φίλων σας. Κάθε παιδί έχει τις δικές του ικανότητες, κλίσεις και ενδιαφέροντα.


- Μην υποτιμάτε τις δυνατότητές του. Πολλές φορές οι γονείς έχουν υπερβολικά υψηλές προσδοκίες για τα παιδιά τους.


- Προσπαθήστε να μην κρίνετε το παιδί, αλλά την πράξη, π.χ μην πείτε "δεν είσαι καλός μαθητής... ο Γιώργος είναι καλύτερος”, αλλά "δεν τα πήγες πολύ καλά στα μαθήματα αυτό το τρίμηνο, χρειάζεται ίσως να προσπαθήσεις περισσότερο”.


- Μην κρίνετε την εξωτερική του εμφάνιση, αν για παράδειγμα έχει κάποια κιλά παραπάνω. Το παιδί το αντιλαμβάνεται ως απόρριψη και αποδοκιμασία.


Τι να κάνετε;


- Ακούστε τις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού σας. Αν για παράδειγμα έχει πέσει η απόδοσή του στο σχολείο ή έχει αλλάξει η συμπεριφορά του ίσως θέλει να σας πει κάτι με αυτό και δεν έχει άλλο τρόπο.


- Είναι σημαντικό να αφήσετε το παιδί σας να είχε τα δικά του όνειρα και στόχους. Συχνά, οι γονείς επιβάλλουν τα δικά τους όνειρα και στόχους θεωρώντας πως είναι το καλύτερο για το παιδί τους.


- Ενισχύστε και ενθαρρύνετε το παιδί σας! Έτσι το βοηθάτε να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και καλή εικόνα για τον εαυτό του.


- Τονίστε τα θετικά του στοιχεία, χωρίς να δίνεται έμφαση στα αρνητικά, που έτσι και αλλιώς όλοι έχουμε!