Τα κουκιά μαζί με τα άλλα όσπρια κατέχουν σημαντική θέση στην πυραμίδα της κρητικής διατροφής. Συμπεριλαμβάνονται δε στα μενού των παραδοσιακών ταβερνών και ουζερί ανάμεσα στα ορεκτικά. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, φώσφορο, μαγνήσιο, χαλκό, κάλιο, σίδηρο, νάτριο κ.α. Απαγορεύεται όμως να καταναλώνονται από άτομα που έχουν έλλειψη ενζύμου G6PD. Υπάρχει κίνδυνος δηλητηρίασης με τη γνωστή κυάμωση.  Υλικά (για 4-5 μερίδες) : 500 γρ. κουκιά ξερά 1 λεμόνι Αλάτι – λάδι

Εκτέλεση :

• Μουλιάζουμε τα κουκιά από βραδύς στο νερό.
• Την άλλη μέρα τα ξεματίζουμε με ένα μαχαιράκι ή με τα δόντια μας σαν πασατέμπο.
• Τα βράζουμε σε μπόλικο νερό 5' και τα τραβάμε από τη φωτιά. Τα αφήνουμε 10'-15', τους βάζουμε κρύο νερό να χλιαρείνουν και τα σουρώνουμε.
• Σε αυτή τη φάση ξεφλουδίζουμε το 1/3 των κουκιών περίπου για να χυλώσουν και να γίνουν σαν φάβα, τα πιο μεγάλα, τα σκουρόχρωμα και αυτά που έχουν στίγματα.
• Βάζουμε νερό να τα σκεπάζει 1-2 δάχτυλα, τα σκεπάζουμε και αφήνουμε 1-2 εκ. χαραμάδα και τα βράζουμε σε χαμηλή φωτιά 20'-30' περίπου μέχρι να χυλώσουν. Όταν τα κουκιά είναι καλόψητα, μέσα σ’ αυτό το χρόνο πρέπει να έχουν ψηθεί.
• Τα ανακατεύουμε απαλά 2-3 φορές με ξύλινη κουτάλα, κανονίζουμε κατά το τέλος το νερό να είναι ίσα-ίσα και να είναι ζουμερά, τα αλατίζουμε και βάζουμε το λεμόνι.

Τα αφήνουμε 20'-30' να πήξουν και τα σερβίρουμε στο πιάτο με ψιλοκομμένο κρεμμύδι και ελαιόλαδο.