Από μικρό στα... βάσανα

Η Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου εξηγεί:
Από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής του παιδιού μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα άγχους, κυρίως όταν δεν ικανοποιούνται βασικές ανάγκες του, όπως η ανάγκη για στοργή, φαγητό, ηρεμία, ή όταν αποχωρίζεται τη μητέρα.

Μεγαλώνοντας, το άγχος μπορεί να πηγάζει από τη σχέση του παιδιού με το οικογενειακό περιβάλλον, κυρίως με τη μητέρα του, όπως από τις πιέσεις που υφίσταται εξαιτίας εσφαλμένων τρόπων διαπαιδαγώγησης από τους γονείς του με τη μορφή της υπερπροστασίας, του αυταρχισμού ή της τελειοθηρίας, προκειμένου να αποκτήσει νέες δεξιότητες και κοινωνική συμπεριφορά σύμφωνη με τις αντιλήψεις τους.

 

Άλλα αίτια εμφάνισης άγχους στο παιδί είναι οι συνεχείς διαφωνίες των γονιών, το διαζύγιό τους, η ένταση, οι ενοχές και η οικονομική ανασφάλεια ή ο ερχομός ενός νέου μωρού στην οικογένεια. Επίσης η απώλεια ενός γονιού ή κάποια σοβαρή ασθένεια της μητέρας ή του πατέρα.

 

Πηγή άγχους για τα παιδιά αποτελεί και μια καινούργια κατάσταση που έχουν να αντιμετωπίσουν, όπως ο παιδικός σταθμός ή το νηπιαγωγείο. Τα αγχώνουν δηλαδή οι δυσκολίες που συνδέονται με την μετάβαση σε νέους σταθμούς ανάπτυξής τους. Το άγχος σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις πηγάζει από την αίσθηση του παιδιού ότι δεν θα τα βγάλει πέρα και ο λόγος είναι ότι δεν είναι ακόμη αρκετά σίγουρο για τον εαυτό του. Μια ιδιαίτερα συχνή μορφή άγχους είναι το σχολικό άγχος, που σχετίζεται με την προσαρμογή του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον και την προσπάθεια του να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του.

 

 

"Το άγχος στα μικρότερα παιδιά συχνά εκδηλώνεται μέσα από μεταμφιεσμένες συμπεριφορές που πολλές φορές δεν γνωρίζουμε τι σημαίνουν ή τις αγνοούμε και δεν κατορθώνουμε να τις αντιμετωπίσουμε σωστά. Αυτό συμβαίνει επειδή το παιδί, κυρίως μικρής ηλικίας, αδυνατεί να εκφράσει ή να περιγράψει με λόγια τα συναισθήματα του", λέει η κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου.

Τι να προσέξω;

Σύμφωνα με την κυρία Καππάτου, μερικά στοιχεία της συμπεριφοράς του παιδιού που υποδηλώνουν ότι ίσως έχει άγχος είναι τα εξής:
 

- Αντιδρά έντονα, αρνείται να πάει για ύπνο, έχει διακοπτόμενο ύπνο ή συχνούς νυχτερινούς εφιάλτες.

- Κάνει παράπονα για περίεργους κοιλόπονους ή κεφαλαλγίες των οποίων δεν μπορεί να προσδιοριστεί καμία οργανική αιτία.

- Στις πιέσεις αντιδρά με εμετό, με ή και με χωρίς προφανή λόγο.

- Με την παραμικρή ματαίωση, αντιδρά επιθετικά.

- Έχει συνεχή καπρίτσια, απαιτήσεις ή ξεσπά σε αναίτια κλάματα.

- Δείχνει υπερβολική ανησυχία για το σχολείο ή για κάθε τι που κάνει.

- Απομονώνεται από τους συμμαθητές του ή σας κάνει συχνά παράπονα ότι το ενοχλούν τα άλλα παιδιά κ.ο.κ.

- Αρνείται να φάει,

- Τρώει τα νύχια του

- Βυζαίνει το δάκτυλό του

- "Βρέχεται” τη νύχτα στον ύπνο (μετά τα 5 χρόνια)

- Αναστατώνεται με το παραμικρό

- Είναι διαρκώς μελαγχολικό

- Παρουσιάζει μεγάλη προσκόλληση στη μητέρα του και αρνείται να απομακρυνθεί έστω για λίγο από κοντά της

- Αρνείται να δώσει σ’ άλλον τα παιχνίδια του ή δυσανασχετεί που τα αγγίζει κάποιος άλλος

- Τραυλίζει

- Λέει ψέματα

- Κλέβει μικροαντικείμενα

 

"Οι γονείς πρέπει να είστε προσεκτικοί, να μπορείτε να αποκωδικοποιείτε τα μηνύματα των παιδιών σας και να μη διστάζετε να ζητάτε βοήθεια από ειδικούς", καταλήγει η παιδοψυχολόγος.