Η καφεΐνη είναι η πιο διαδεδομένη διεγερτική ουσία του κεντρικού νευρικού συστήματος παγκοσμίως και θεωρείται ένα φυσικό τονωτικό. Περίπου το 80% της πρόσληψης της καφεΐνης προέρχεται από την κατανάλωση καφέ, ο οποίος μαζί με το τσάι αποτελούν τα προσφιλέστερα ροφήματα σε όλο τον κόσμο.

Ενώ έχουν δημοσιευτεί εκατοντάδες έρευνες που εξετάζουν τις διάφορες επιδράσεις της καφεΐνης (μεταξύ άλλων στην αθλητική απόδοση, στη μείωση του λίπους στον ανθρώπινο οργανισμό και στην αύξηση του μεταβολισμού), δεν υπήρχαν στοιχεία που να σχετίζουν την καφεΐνη με τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.

Σε αυτό το ερώτημα απαντά μία νέα, μεγάλη, προοπτική, αμερικάνικη έρευνα που εκδόθηκε τον Σεπτέμβρη του 2011 στο περιοδικό ‘Archives of Internal Medicine’. Στην έρευνα αυτή μελετήθηκαν 50.739 γυναίκες για διάστημα μιας δεκαετίας (1996-2006). Κατά την έναρξη της έρευνας (1996) καμία από τις γυναίκες που συμμετείχαν σε αυτή δεν παρουσίαζε συμπτώματα κατάθλιψης. Η πρόσληψη καφεΐνης από αυτές τις γυναίκες εξετάστηκε με τη συμπλήρωση βαθμονομημένων ερωτηματολογίων και υπολογίστηκε ως η σωρευτική μέση κατανάλωση. Ως περιστατικό κλινικής κατάθλιψης οριζόταν είτε περίπτωση διάγνωσης από ιατρό είτε η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων από κάποια από τις γυναίκες της έρευνας.

Τελικά, κατά τη διάρκεια της δεκαετούς παρακολούθησης παρουσιάστηκαν 2.607 περιστατικά κατάθλιψης. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι ο σχετικός κίνδυνος εμφάνισης κατάθλιψης για γυναίκες που κατανάλωναν 2-3 φλιτζάνια καφέ ημερησίως ήταν 0,85, σε σύγκριση με τις γυναίκες που έπιναν 1 φλιτζάνι καφέ ή λιγότερο. Ο σχετικός κίνδυνος εμφάνισης κατάθλιψης μειωνόταν ακόμα περισσότερο και έφτανε συγκεκριμένα 0,8 όταν συγκρίθηκαν γυναίκες που έπιναν 4 ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ με αυτές που έπιναν 1 φλιτζάνι ή λιγότερο ημερησίως. Αντιθέτως η εμφάνιση κατάθλιψης δεν σχετίστηκε με την πρόσληψη καφέ χωρίς καφεΐνη. Επιπλέον πραγματοποιήθηκε σύγκριση με βάση την εκτιμώμενη πρόσληψη καφεΐνης (όχι καφέ). Έτσι, οι γυναίκες που ανήκαν στην κατηγορία υψηλής πρόσληψης καφεΐνης (>550 mg/ημέρα) είχαν σχετικό κίνδυνο 0,8 σε σύγκριση με εκείνες που ανήκαν στην κατηγορία χαμηλής πρόσληψης καφεΐνης (<100 mg/ημέρα).

Τα στοιχεία της παραπάνω έρευνας δείχνουν σαφώς ότι η κατανάλωση καφέ και καφεΐνης μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης στις γυναίκες. Φυσικά απαιτούνται και άλλες έρευνες που στόχο θα έχουν να αποδείξουν τον πιθανό προστατευτικό μηχανισμό της πρόσληψης καφεΐνης στην εμφάνιση κατάθλιψης.

Μέχρι τότε, ένα ακόμα φλιτζάνι καφέ για τις γυναίκες δεν θα ήταν μόνο τονωτικό που θα τις βοηθούσε να αντεπεξέλθουν στην απαιτητική καθημερινότητα, αλλά ίσως θα τις έκανε να χαμογελούν περισσότερο, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης.