'Αν βγάζεις 100 και ξοδεύεις 99, είσαι πλούσιος. Αν βγάζεις 100 και ξοδεύεις 101, είσαι φτωχός'. Έτσι έλεγαν οι γιαγιάδες μας. Η βαθύτατα φιλοσοφημένη αυτή λαϊκή ρήση δεν αναφέρεται μόνο στα οφέλη της αποταμίευσης αλλά και στο ότι η οικονομική ευμάρεια του καθενός εξαρτάται πρωτίστως από τη νοοτροπία του.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως όσο περισσότερο μας πανικοβάλλει η εσχατολογία σχετικά με την οικονομική κρίση, τόσο δυσκολότερος γίνεται ο έλεγχος των οικονομικών μας. Όσο φοβόμαστε πως αύριο / μεθαύριο / σε μια βδομάδα / σε ένα μήνα θα χρεοκοπήσουμε, τόσο νιώθουμε ήδη φτωχοί, χωρίς ουσιαστικά να έχουμε προς το παρόν βασικές ανάγκες που δεν καλύπτονται από το (πενιχρό, έστω) μισθό ή επίδομα ανεργίας που εξακολουθούμε να παίρνουμε κάθε μήνα. Και όσο γκρινιάζουμε, το μόνο που καταφέρνουμε να αλλάξουμε είναι η ψυχολογία μας – προς το χειρότερο.

Δύσκολα το συνειδητοποιείς, αν δεν βρεθείς τυχαία σε μια παρέα όπου ένας υψηλόμισθος φίλος φίλου πασχίζει το μισό βράδυ να σου εξηγήσει πόσο δύσκολα τα βγάζει πέρα με τα πενιχρά έξι χιλιάδες ευρώ του (μηνιαίου) μισθού του, ας όψεται η καταραμένη η οικονομική κρίση. Το υπόλοιπο μισό βράδυ το περνάς αναρωτώμενος τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος – που δουλεύει κανονικά οκτάωρα, πολλές φορές και Σαββατοκύριακα, άρα δεν έχει και πολύ ελεύθερο χρόνο για να ξοδεύει – έξι χιλιάδες ευρώ σε ένα μήνα.

Αυτή είναι μια πέρα για πέρα αληθινή, και πολύ πρόσφατη ιστορία. Κι οι έξι τρόποι που ακολουθούν είναι το αντίθετο των συμβουλών οικονομίας, που έχετε βαρεθεί να διαβάζετε τον τελευταίο καιρό παντού. Έξι βέβαιες μέθοδοι για να είστε –και να νιώθετε– πάμπτωχοι. Γιατί σημασία δεν έχει πόσο λίγα βγάζεις, αλλά πόσο λίγα τα θεωρείς.

Συγκρίνετε διαρκώς τον μισθό σας με εκείνους των άλλων: Μελαγχολήστε κάθε φορά που μαθαίνετε πως κάποιος γνωστός γνωστού βρήκε μια δουλειά στο Λονδίνο, για την οποία αμείβεται με 10.000 ευρώ τον μήνα. Εξοργιστείτε με την αδικία ένας συνάδελφος να βγάζει περισσότερα από εσάς. Δεν έχει καμία σημασία αν οι θέσεις / η εμπειρία σας / η οικογενειακή σας κατάσταση είναι εντελώς διαφορετικές. Όχι. Αυτό που έχει σημασία είναι πως κάποιος, κάπου ζει με περισσότερα χρήματα τον μήνα από εσάς.

Ζήστε σαν εκατομμυριούχος: Κερδίζετε, για παράδειγμα, 700 ευρώ; Νοικιάστε ένα μεγάλο σπίτι, εγκαταστήστε σταθερό τηλέφωνο, γραμμή internet κι εκείνη τη συσκευή για καλύτερο σήμα στο κινητό. Αγοράστε το αυτοκίνητο των ονείρων σας, τροφοδοτήστε το τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα με την ακριβότερη βενζίνη, και υπογράψτε ένα επίσης ακριβό ασφαλιστήριο. Μετά, κάθε φορά που θα σας ρωτούν γιατί στις 10 του μήνα έχετε ξεμείνει από λεφτά, απαντήστε με ύφος ταλανισμένου από τα βάσανα γονέα 'τι να κάνω; Έχω πολλά έξοδα'.

Φορτώστε τις κάρτες: Ας υποθέσουμε ότι είναι 15 του μήνα, έχετε (πάλι) καταφέρει να μείνετε πανί με πανί, αλλά βρίσκετε μια καταπληκτική ευκαιρία για Σαββατοκύριακο στην εξοχή / ένα φανταστικό φόρεμα σε μια βιτρίνα / ένα ολοκαίνουριο gadget που δεν γίνεται να μην το έχετε. Μην το σκέφτεστε, αγοράστε το με την πιστωτική κάρτα, την οποία θα πληρώσετε αρχές του επόμενου μήνα, τότε που θα 'έχετε λεφτά'. Συγχαρητήρια, μόλις καταφέρατε να μειώσετε τη διάρκεια ζωής του (επόμενου) μισθού σας από δέκα σε πέντε μέρες.

Θεωρήστε όσα σας αρέσει να κάνετε 'απαραίτητα': Εμπνευστείτε από τις ρομαντικές κομεντί των ‘90s: φυσικά και είναι 'απαραίτητο' ένα καινούριο ζευγάρι παπούτσια την εβδομάδα, εννοείται πως είναι 'απαραίτητη' η συνδρομή στο πανάκριβο γυμναστήριο της γειτονιάς σας και εξυπακούεται πως είναι 'απαραίτητο' να βγείτε για ποτό. Διανθίστε με ατάκες του τύπου 'τα αεροπορικά ταξίδια είναι η ζωή μου, αν τα κόψω θα πεθάνω' και 'με πιάνει κατάθλιψη αν μείνω μέσα δύο βράδια σερί'. Αποτελειώστε τους πάντες –και κυρίως την ψυχολογία σας– με την πεποίθηση ότι 'τα ακριβά εσώρουχα είναι βασικό και αναφαίρετο πανανθρώπινο δικαίωμα'.

Μην κόβετε τίποτα: Αγνοήστε τις αυξήσεις των τιμών, και συνεχίστε να βγαίνετε όσο βγαίνατε, ας πούμε, πριν από δύο χρόνια, να καπνίζετε όσο καπνίζατε τότε, να οδηγείτε 500 χιλιόμετρα κάθε Σαββατοκύριακο επειδή 'έτσι κάνατε τότε'. Απορήστε γιατί, αφού ξοδεύετε τα ίδια, ο μισθός σας κρατάει λιγότερες ημέρες.

Κάντε την κρίση αγαπημένο σας θέμα συζήτησης: Διαβάστε εσχατολογικές προβλέψεις οίκων αξιολόγησης κάθε πρωί με τον καφέ σας. Παρακολουθήστε ανελλιπώς τα δελτία των 8.00. Τελειώστε κάθε σας φράση με την αγαπημένη σας παραλλαγή του 'θα πτωχεύσουμε' /  'θα πεινάσουμε' /  'δεν έχουμε λεφτά': 'Χάλασε η καφετιέρα και δεν έχουμε λεφτά', 'βαριέμαι να δουλέψω και δεν έχουμε και λεφτά', 'χώρισε ο Τάκης με τη Σούλα και δεν έχουμε και λεφτά'. Δεν έχει καμία σημασία αν πρόπερσι βγάζατε 800 ευρώ, και φέτος βγάζετε επίσης 800 ευρώ. Σημασία έχει ότι θα πτωχεύσουμε / θα πεινάσουμε / δεν έχουμε λεφτά.