Η γυναίκα λίγο πριν την εγκυμοσύνη όσο και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει να αφομοιώσει τόσα πολλά με όλες τις αλλαγές που συμβαίνουν, που είναι σύνηθες να καταφθάνει στον γυναικολόγο της έντρομη, γιατί μαζί με όλα τα άλλα παρατηρεί ότι τα ούλα της έχουν αρχίσει να ματώνουν με το παραμικρό και πολλές φορές να αιμορραγούν.

Ταυτόχρονα, πολλές εγκυμονούσες αισθάνονται και μικρή κινητικότητα στα δόντια λόγω αυτής της έντονης φλεγμονής. Είναι γεγονός ότι το ιστορικό μιας προγενέστερης κακής στοματικής υγιεινής με έλλειψη συχνών επισκέψεων κάθε έξι μήνες στον οδοντίατρο, αποτελεί τη βάση της ουλίτιδας, πιθανόν και σε ορισμένες περιπτώσεις της περιοδοντίτιδας, σε συνδυασμό με την ορμονοδιαταραχή που επέρχεται στην εγκυμοσύνη.

Το περιοδόντιο, ο ακρογωνιαίος λίθος της στοματικής υγείας, είναι το σύνολο των ιστών που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια, (ούλα, συνδετικός ιστός, φατνιακό οστό, οστείνη ρίζας). Οποιαδήποτε παθολογική κατάσταση του περιοδοντίου είτε οφείλεται σε μικροβιακούς παράγοντες είτε σε άλλες αιτίες, (π.χ. ορμονικές διαταραχές, φάρμακα, τραυματισμοί, γενικά νοσήματα), αποτελεί την περιοδοντοπάθεια. Η περιοδοντοπάθεια μπορεί να εντοπίζεται μόνο στα ούλα (ουλίτιδα) ή και στους γύρω στηρικτικούς ιστούς (περιοδοντίτιδα).

Οι νόσοι του περιοδοντίου δεν θεραπεύονται από μόνες τους. Ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσει κανείς το χαμόγελό του υγιές είναι η καθημερινή φροντίδα των δοντιών και θεραπεία τυχόν προβλημάτων στα αρχικά τους στάδια. Η πρώτη εξέταση του οδοντιάτρου επικεντρώνεται στην περιοχή των ούλων, ώστε να εντοπιστούν τυχόν παθολογικές καταστάσεις. Η ουλίτιδα συνήθως αναγνωρίζεται κλινικά μόνο, ενώ η διάγνωση της περιοδοντίτιδας απαιτεί και τη συμβολή ακτινογραφικού ελέγχου. Στην περίπτωση της ουλίτιδας, τα ούλα αποκτούν έντονο κόκκινο χρώμα, διογκώνονται και μπορεί να αιμορραγούν είτε αυτόματα (νυχτερινές ουλορραγίες) είτε κατά τη διάρκεια του βουρτσίσματος των δοντιών.

Η περιοδοντίτιδα είναι μια προχωρημένη κατάσταση του περιοδοντίου, η οποία δημιουργείται όταν τα μικρόβια εγκαθίστανται στην υποουλική τρυγία προκαλώντας την καταστροφή των ούλων, του οστού και των άλλων ιστών, οι οποίοι στηρίζουν τα δόντια. Αν η κατάσταση αυτή δε διαγνωσθεί και αντιμετωπισθεί έγκαιρα, τα ούλα χαλαρώνουν, τα προσβεβλημένα δόντια γίνονται εύσειστα (κινητικότητα) και μπορεί να χρειαστούν ακόμη και αφαίρεση από τον οδοντίατρο, σε πολύ προχωρημένες κινητικότητες.

Η πρώτη γραμμή άμυνας είναι η πρόληψη κάθε έξι μήνες από οδοντίατρο σε έναν άνθρωπο χωρίς άλλα οδοντιατρικά προβλήματα, ενώ στην εγκυμονούσα απαιτείται τακτικό check up καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σε συνδυασμό με καθαρισμούς. Το συστηματικό βούρτσισμα και η σωστή στοματική υγιεινή, με επικουρικά μέσα καθαρισμού, όπως το οδοντικό νήμα, τα βουρτσάκια μεσοδοντίων διαστημάτων, τα στοματικά αντισηπτικά διαλύματα (χλωρεξιδίνη), βοηθούν στην αποφυγή συσσώρευσης της μικροβιακής πλάκας.

Ο οδοντίατρος θα δώσει στον ασθενή τις κατάλληλες οδηγίες για τον σωστό τρόπο βουρτσίσματος και θα τον ενημερώσει για τις σωστές μεθόδους καθαρισμού, καθώς επίσης και για τη δυνατότητα χρήσης προϊόντων στοματικής υγιεινής, τα οποία μπορεί ο ασθενής να χρησιμοποιεί σπίτι του. Στην περίπτωση της εγκυμονούσας θα γίνει απαραίτητη συνεννόηση με τον γυναικολόγο.

Συγχρόνως, για την αποφυγή των νόσων του περιοδοντίου απαιτείται τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος. Σε περίπτωση διάγνωσης τυχόν νόσου καθορίζεται από τον οδοντίατρο ο τρόπος θεραπευτικής αντιμετώπισής της, ο οποίος ποικίλλει ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της νόσου. Η πιο απλή θεραπευτική αντιμετώπιση είναι ο καθαρισμός των οδόντων και των ούλων (αποτρύγωση). Σε κάθε περίπτωση, το πιο σημαντικό κομμάτι της περιοδοντικής θεραπείας αποτελεί η διατήρηση του αποτελέσματος. Αυτό γίνεται με συχνές επισκέψεις στον οδοντίατρο, ώστε να μπορέσει στα τακτά αυτά χρονικά διαστήματα να επανεκτιμήσει το αποτέλεσμα της όλης θεραπείας και να προλάβει τυχόν εξάρσεις ή υποτροπές της νόσου. Συνήθως, οι επισκέψεις γίνονται τρεις φορές κάθε χρόνο.

Στις παθήσεις του περιοδοντίου, η χορήγηση φαρμακευτικών σκευασμάτων, π.χ. αντιβιοτικών, γίνεται με φειδώ και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις (εμμένουσα περιοδοντίτιδα, οξείες ελκονεκρωτικές βλάβες). Το καθημερινό βούρτσισμα με οδοντόβουρτσα, που συνιστά ο οδοντίατρος, καθώς και η χρήση αντισηπτικών στοματικών διαλυμάτων σε συνδυασμό με τη σωστή και αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση τυχόν νόσου από την πλευρά του γιατρού, αποτελούν τα κύρια όπλα καταπολέμησης και εξάλειψης των νόσων του περιοδοντίου.

Η στοματική υγεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι απαραίτητη, διότι η γυναίκα ψυχολογικά είναι πολύ ευαίσθητη, είναι επικεντρωμένη στην ανάπτυξη του εμβρύου και σε όλες τις γρήγορες αλλαγές που της συμβαίνουν, με αποτέλεσμα πόνοι και φλεγμονές στη στοματική κοιλότητα να είναι επιβαρυντικοί παράγοντες για τη γενικότερη ψυχική και σωματική της υγεία.

Γι’ αυτό είναι απαραίτητο μέσα στην πρόληψη λίγο πριν την εγκυμοσύνη, εκτός από τις γενικές εξετάσεις (που επιθυμούν οι γυναικολόγοι), την πρόληψη διατροφής και βιταμινών, να επιβάλλεται και ένας πλήρης οδοντιατρικός έλεγχος, έτσι ώστε εάν υπάρχουν θέματα θεραπείας οδόντων να θεραπεύονται και να γίνεται η θεραπεία των ούλων και ταυτόχρονα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης που η ορμονική διαταραχή είναι έντονη, αφ’ ενός να μην έχουμε πρόβλημα θεραπείας οδόντων, αφ’ ετέρου το περιοδόντιο να συντηρείται σε άριστη κατάσταση.