Η έντονη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία κατά τους θερινούς μήνες αυξάνει τις ανάγκες για φυσική προστασία των κυττάρων του δέρματος και την καλύτερη 'θωράκιση' του οργανισμού. Τα θρεπτικά συστατικά στα οποία επικεντρώνονται οι περισσότερες μελέτες, που εξετάζουν τη διατροφική προστασία του δέρματος από τις δυσμενείς επιδράσεις των ακτινών UV-A και UV-B, είναι χωρίς αμφιβολία τα καροτενοειδή.

Τα συστατικά αυτά φαίνεται να εμφανίζουν 'φωτοπροστατευτική' δράση, και να δρουν ουσιαστικά σε περιπτώσεις διαταραχών της φυσιολογικής κατάστασης του δέρματος.

Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2000 των Lee και συνεργατών (Proc Soc Exp Biol Med 2000 Feb;223(2):170-4), έδειξε ότι τα φυσικά αυτά συστατικά μπορεί να προστατεύσουν από το ερύθημα που προκαλείται από την έντονη έκθεση σε UV-A και UV-B ακτινοβολία, ενώ παράλληλα προφυλάσσουν το δέρμα από τις οξειδωτικές μεταβολές που προκαλεί η υπεριώδης ακτινοβολία.

Σε παρόμοια αποτελέσματα κατέληξε και η μελέτη των Stahl και συνεργατών (Am J Clin Nutr 2000 Mar;71(3):795-8) που έδειξε επιπλέον, ότι η προστατευτική δράση των καροτενοειδών ενισχύεται από τη φυσική βιταμίνη Ε (καλές πηγές: αμύγδαλα, αβοκάντο, έλαιο φύτρου σιταριού, ελαιόλαδο, κ.λ.π.). Το 2003 μια ακόμα μελέτη ( J Nutr 2003 Jan;133(1):98-101 ) επισφραγίζει την προστασία έναντι του ερυθήματος που προκαλούν οι UV-A και UV-B, που προσφέρουν καροτενοειδή όπως η λουτείνη, το λυκοπένιο και φυσικά το β-καροτένιο. Σε γενικές γραμμές τα καροτενοειδή βρίσκονται στα φρούτα και στα λαχανικά. Ας δούμε όμως με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τις πλούσιες διατροφικές πηγές αυτών των συστατικών, που κατέχουν εξαιρετικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες:

Λυκοπένιο: Ντομάτα, καρπούζι, κόκκινο γκρέιπ φρούτ – το κόκκινο χρώμα αυτών των τροφών οφείλεται στο καροτενοειδές λυκοπένιο. Αξιοσημείωτο είναι δε πως η θέρμανση, μπορεί ακόμα και να πενταπλασιάσει την απορρόφηση του λυκοπενίου από τις ντομάτες. Πιο συγκεκριμένα φαίνεται πως με τη θερμική επεξεργασία της ντομάτας, διασπώνται τα κύτταρα στα οποία βρίσκεται το λυκοπένιο, με αποτέλεσμα αυτό να απορροφάται και να αξιοποιείται καλύτερα. Άλλες έρευνες δείχνουν πως η προσθήκη λίπους μπορεί να αυξήσει ακόμα περισσότερο την απορρόφηση και τη βιοδιαθεσιμότητα του λυκοπενίου της ντομάτας, κάνοντας τη σάλτσα ντομάτας μια εξαιρετική πηγή λυκοπενίου…

Β-καροτένιο: Καρότο, κολοκύθα, μάνγκο, βερίκοκο, γλυκοπατάτα. Το β-καροτένιο μετατρέπεται εν μέρει στον οργανισμό μας στην πολύτιμη βιταμίνη Α, ενώ ένα άλλο μέρος του δρα αυτούσια ως καροτενοειδές.

Λουτεΐνη: Καλαμπόκι, σπανάκι, κόλιανδρο, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, φιστίκια. Η λουτείνη αποτελεί καροτενοειδές που δεν μετατρέπεται σε βιταμίνη Α και σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα το ανάγουν εκτός από προστατευτικό των δομών το δέρματος και σε ένα εξαιρετικό μέσο πρόληψης από την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας των οφθαλμών, που συχνά παρουσιάζεται στην Τρίτη Ηλικία…

Το 2005 μια ομάδα Γερμανών έδειξε ότι το λυκοπένιο που προμηθευόμαστε από πλούσιες διατροφικές πηγές του (π.χ. χυμός ντομάτας), απορροφά διάφορα μήκη κύματος της UV ακτινοβολίας, υποδεικνύοντας τη μέγιστη 'φωτοπροστατευτική' του δράση στο ανθρώπινο δέρμα. Παρόλα αυτά, τα καροτενοειδή 'συνεργάζονται' ώστε να είναι πάντα ενεργά ως προς την αντιοξειδωτική τους δράση, κάτι που σημαίνει πως οι συστάσεις για την επίτευξη 'διατροφικής ηλιοπροστασίας' δεν πρέπει να στοχεύουν στην αύξηση της κατανάλωσης μόνο της ντομάτας που είναι πλούσια σε λυκοπένιο, αλλά γενικότερα των φρούτων και των λαχανικών, με έμφαση σε όσα προαναφέρθηκαν. Μην ξεχνάμε ακόμα ότι τα καροτενοειδή δεν προστατεύουν απλά το δέρμα μας τους θερινούς μήνες, αλλά αποτελούν μια πρώτης τάξεως αντιοξειδωτική άμυνα για τον οργανισμό μας, με θετικές συνέπειες έναντι της εμφάνισης χρόνιων εκφυλιστικών νοσημάτων, όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά και άλλα…

Τέλος αξίζει να αναφερθεί πως από τις πιο σημαντικές συστάσεις για τους αμετανόητους λάτρεις της ηλιοθεραπείας είναι η επαρκής ενυδάτωση, με βασικό μέσο ενυδάτωσης το νερό και τους φυσικούς χυμούς.

Το τρίπτυχο, διατροφή πλούσια σε καροτενοειδή, επαρκής ενυδάτωση και χρήση κατάλληλων αντηλιακών κρεμών, πρέπει να αποτελεί πρωταρχική μέριμνα για όσους αγαπούν την υγεία του δέρματός τους και θέλουν να διατηρήσουν στο μέγιστο δυνατό βαθμό την νεότητά τους…