Ο πόνος στο λαιμό δεν είναι σύμπτωμα μόνο του κρυολογήματος, καθώς μπορεί να σχετίζεται και με άλλες καταστάσεις που χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή.
O πονόλαιμος είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα και ενοχλητικά συμπτώματα, ειδικά το χειμώνα. Μάθετε λοιπόν πού μπορεί να οφείλεται και αντιμετωπίστε τον αποτελεσματικά.

Φαρυγγίτιδα
Είναι: Οξεία φλεγμονή του φάρυγγα. Συχνά «συμμετέχουν» οι αμυγδαλές και η περιοχή πίσω από τη μύτη (ρινοφαρυγγίτιδα).
Οφείλεται: Συνήθως σε ιούς –ενοχοποιούνται περισσότεροι από 200–, σπανιότερα σε μικρόβια. Οι ενήλικες προσβάλλονται από τους ιούς δύο έως πέντε φορές το χρόνο, ενώ τα παιδιά με διπλάσια συχνότητα. Οι μικροβιακές λοιμώξεις μπορεί να έπονται των ιογενών.
Εκδηλώνεται: Όπως και το κρυολόγημα, με πονόλαιμο που κατά την κατάποση αντανακλάται στα αφτιά. Κάποιες φορές προηγείται ρινίτιδα και επιπεφυκίτιδα, ενώ μία μέρα πριν μπορεί να παρουσιαστεί κακουχία, πονοκέφαλος ή πυρετός. Στην πορεία ενδέχεται να εμφανιστούν λαρυγγίτιδα με βραχνάδα και ωτίτιδα. Ενίοτε υπάρχει και φλεγμονή στους λεμφαδένες (λεμφαδενίτιδα).
Αντιμετωπίζεται: Με αγωγή που αντιμετωπίζει τα συμπτώματα. Χορηγούνται παυσίπονα, αντιπυρετικά και αποσυμφορητικά μύτης, ενώ αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται μόνο στις περιπτώσεις φαρυγγίτιδας που οφείλονται σε μικρόβια. Σημαντικό ρόλο παίζει η καλή ενυδάτωση και η διατροφή, που πρέπει να είναι εύπεπτη και πλούσια σε λευκώματα (π.χ. κοτόσουπα) και θερμίδες.

Λαρυγγίτιδα
Είναι: Φλεγμονή του λάρυγγα. Διακρίνεται σε οξεία και χρόνια.
Οφείλεται: Σε ιούς, μικρόβια αλλά και στην εισπνοή τοξικών χημικών παραγόντων.
Εκδηλώνεται: Η ιογενής λαρυγγίτιδα εκδηλώνεται στο πλαίσιο κοινού κρυολογήματος. Σε δεύτερο επίπεδο μπορεί να αναπτυχθεί μικροβιακή λοίμωξη συνήθως από πνευμονιόκοκκο, αιμόφιλο και αιμολυτικό στρεπτόκοκκο. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει οίδημα (πρήξιμο) στο βλεννογόνο που προκαλεί βραχνάδα ή και αφωνία. Κάποιες φορές υπάρχει παροξυσμικός βήχας.
Η χρόνια λαρυγγίτιδα εκδηλώνεται με παρατεταμένη βραχνάδα. Εμφανίζεται συχνότερα σε μεσήλικες, κυρίως άντρες, και σχετίζεται με παράγοντες όπως το κάπνισμα ή η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Ο χρόνιος ερεθισμός του λάρυγγα προοδευτικά μπορεί να προκαλέσει αλλαγές των κυττάρων της εσωτερικής επιφάνειας του λάρυγγα και πάχυνση του βλεννογόνου που τον καλύπτει.
Αντιμετωπίζεται: Η ιογενής λαρυγγίτιδα με παυσίπονα, αντιπυρετικά και αποσυμφορητικά μύτης, ενώ η μικροβιακή με τη χορήγηση αντιβιοτικών για λίγες μέρες.
Η χρόνια λαρυγγίτιδα αντιμετωπίζεται με ξεκούραση της φωνής, καλή ενυδάτωση και αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ. Σε περιπτώσεις χρόνιας διάχυτης λαρυγγίτιδας, όταν δηλαδή υπάρχουν αλλαγές στα κύτταρα του λάρυγγα, γίνεται περαιτέρω έλεγχος καθώς οι αλλαγές αυτές μπορεί να προηγούνται κάποιας νεοπλασίας.
Σε παιδιά: Σε ηλικίες κάτω των 7 ετών παρουσιάζονται συμπτώματα λαρυγγοτραχειοβρογχίτιδας, δηλαδή υψηλός πυρετός, παχύρρευστες εκκρίσεις και δύσπνοια, που αντιμετωπίζονται με τη χορήγηση αντιβιοτικών. Σε παιδιά μικρότερα των 3 ετών εμφανίζεται υπογλωττιδική λαρυγγίτιδα, δηλαδή φλεγμονή κάτω από τις φωνητικές χορδές. Η πάθηση απαιτεί περιβάλλον με υψηλή υγρασία. Επίσης, παρατηρείται και οξεία επιγλωττίτιδα, με συμπτώματα όπως δύσπνοια και αδυναμία του παιδιού να είναι σε όρθια θέση. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται νοσηλεία, διασωλήνωση ή τραχειοστομία.

Αμυγδαλίτιδα
Είναι: Οξεία φλεγμονή του λεμφικού ιστού των αμυγδαλών.
Οφείλεται: Σε μικρόβια και ιούς. Δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόμη αν οι ιογενείς λοιμώξεις προηγούνται της μικροβιακής αμυγδαλίτιδας.
Εμφανίζεται: Συχνότερα σε παιδιά, καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν έχει ωριμάσει ακόμη. Στις περιπτώσεις ενηλίκων που εμφανίζουν επανειλημμένα προσβολές, θα πρέπει να εξετάζεται η πιθανότητα να υπάρχει πρόβλημα με το ανοσοποιητικό σύστημα.
Εκδηλώνεται: Κυρίως με πονόλαιμο που επιδεινώνεται όταν καταπίνουμε. Ο πόνος αντανακλάται στα αφτιά και ορισμένες φορές στον τράχηλο (λαιμό) εξαιτίας των διογκωμένων λεμφαδένων της περιοχής που υπάρχει φλεγμονή. Δύο μέρες πριν εμφανιστεί πονόλαιμος ο ασθενής παρουσιάζει πονοκέφαλο, κακουχία και πυρετό. Παρατηρείται επίσης αλλοίωση της φωνής εξαιτίας της δυσκολίας κατάποσης και της κατακράτησης σάλιου.
Αντιμετωπίζεται: Με αντιβιοτικά, που χορηγούνται για 10 ημέρες. Χωρίς θεραπεία η αμυγδαλίτιδα διαρκεί τουλάχιστον μία εβδομάδα.
Οι αμυγδαλές αφαιρούνται: Όταν υπάρχουν επανειλημμένα επεισόδια –3-5 φορές το χρόνο– για χρονικό διάστημα 2-3 ετών. Όταν προϋπάρχει περιαμυγδαλικό απόστημα, δηλαδή πύον γύρω από την αμυγδαλή, οι αμυγδαλές αφαιρούνται μόνο όταν το απόστημα συνοδεύεται από πολλά επεισόδια αμυγδαλίτιδας ή ο ασθενής έχει κάνει περισσότερα από ένα αποστήματα.

Της Δήμητρας Τζούβελη
Με τη συνεργασία του Παύλου Μαραγκουδάκη, λέκτορα Πανεπιστημίου Αθηνών, Β' ΩΡΛ Κλινική νοσοκομείου Αττικό