Η Μάρθα Φριντζήλα σε συνέντευξη που παραχώρησε στο μίλησε για τον εαυτό της, ως άνθρωπο και καλλιτέχνη, για την αγάπη της για το θέατρο και το τραγούδι, τις δυσκολίες στην ζωή της αλλά και για την σημερινή κατάσταση της Ελλάδας.
Γεννημένη στην Ελευσίνα και αριστούχος της σχολής Βεάκη, από πολύ μικρή ήταν προσανατολισμένη σε αυτό που αποκαλούμε «καλλιτεχνία». Τραγουδούσε, ζωγράφιζε, έγραφε, έστηνε παραστάσεις. Όπως η ίδια αναφέρει, δεν θα μπορούσε να ασχοληθεί με τίποτα άλλο. Το τραγούδι και το θέατρο βρίσκονταν ανέκαθεν στη ζωή της Μάρθας Φριντζήλα, γι’ αυτό δεν χρειάστηκε να βρει τρόπους να τα συνδυάσει. Ό,τι επακολούθησε, ήταν σχεδόν ενστικτώδες.
Με έναν τρόπο, έγινε από… μόνο του.

Πως θα περιγράφατε τον εαυτό σας σε κάποιον που δεν σας γνωρίζει ως καλλιτέχνη αλλα και ως άνθρωπο;
Είμαι επίμονη, πολύ υπο΅ονετική και εργασιομανής. Θέλω να περνούν όλα από τα χέρια μου, ενθουσιάζομαι πανεύκολα, εμπιστεύομαι εύκολα και θεωρώ τους ηθοποιούς τα πιο τρυφερά πλάσματα του κόσμου. Είμαι ρομαντική, αγαπώ τις γάτες, μισώ τα παγωτά, θεωρώ την κινέζικη κουζίνα νούμερο ένα, προτιμώ το βουνό από την θάλασσα, δεν ξέρω να οδηγώ αυτοκίνητο και δεν κοιμάμαι ποτέ πριν τις τέσσερις το πρωί. Είμαι κανονικό θύμα του Διαδικτύου, παρακολουθώ ντοκιμαντέρ με αεροπλάνα που πέφτουν, αγαπώ και θαυμάζω τον Βασίλη Μαντζούκη. Ομολογώ πως θέλω να ανεβάσω σχεδόν όλες τις αρχαίες τραγωδίες, τον μισό Σαίξπηρ και ολόκληρο τον Μπέκετ. Κατά τα άλλα, όλη μέρα ακούω μουσική, είτε στο σπίτι είτε στον δρόμο, πιστεύω πως ο Μάρλον Μπράντο είναι ο πιο όμορφος άντρας του πλανήτη, βλέπω πολλά όνειρα και κάνω διαρκώς σχέδια.

Θα μπορούσατε να «περιοριστείτε» σε μια και μόνο τέχνη;
Μα, η Τέχνη είναι μία.

Η ενασχόληση σας με την υποκριτική και το τραγούδι πως συνδυάστηκε με τη σκηνοθεσία;
Όσο ήμουν στη σχολή θεάτρου, ανακάλυψα πως με ενδιαφέρει περισσότερο η σκηνοθεσία κι έτσι επικεντρώθηκα σε αυτήν. Έτσι, με το που τελείωσα τη σχολή, ανέλαβα μια ομάδα φοιτητών του πολιτιστικού ομίλου του Πανεπιστημίου Αθηνών, με την οποία έκανα το «στρατιωτικό» μου, ανεβάζοντας παραστάσεις από το 1993 ως το 1999. Οπότε και έφτιαξα την ομάδα «Δρόμος με δέντρα», με την οποία δουλεύω έως σήμερα.

Ποιες δυσκολίες συναντήσατε αλλά και ποια πράγματα σας εξέπληξαν ευχάριστα στην μέχρι τώρα πορεία σας;
Μόνο οικονομικές ήταν οι δυσκολίες που αντιμετώπισα -και αντιμετωπίζω- ακόμα. Το έχω πάρει εδώ και καιρό απόφαση, πως το κράτος δεν έχει καμιά ευαισθησία απέναντι στην τέχνη κι έτσι έφτιαξα κι εγώ το μικρό μου σύμπαν, την «γυάλα» μέσα στην οποία προσπαθώ όσο γίνεται να είμαι ανεξάρτητη. Αυτό που πάντα θα με εκπλήσσει, είναι το πόσοι άνθρωποι πιστεύουν στην δουλειά μου και με ενθαρρύνουν. Πόσοι με στηρίζουν με την παρουσία, τα λόγια και την εργασία τους, όλα αυτά τα χρόνια που παλεύω.

Ποιες θεωρείτε τις σημαντικότερες στιγμές στην καριέρα σας;
Κάθε καλλιτεχνική μου στιγμή-επιτυχημένη ή αποτυχημένη- την θεωρώ σημαντική. Οι συναντήσεις με τα σπουδαία κείμενα είναι οι σημαντικότερες για την ζωή μου. Όσο για την καριέρα, είναι κάτι που δεν με απασχόλησε κι εύχομαι να μην με απασχολήσει ποτέ.

Υφίστανται όρια στη δημιουργία; και αν ναι, ποια είναι αυτά;
Όχι, δεν υπάρχουν όρια στην δημιουργία. Τα όρια τα βάζουν οι άνθρωποι, για προσωπικούς, κοινωνικούς ή μεταφυσικούς λόγους. Και είναι πάντοτε εις βάρος της δημιουργίας.

Τι σας αγχώνει σε σχέση με τις καλλιτεχνικές ενασχολήσεις σας και κατά πόσο το κοινό λειτουργεί για εσάς ως αγχολυτικό;
Αυτό που με αγχώνει είναι τα κινητά τηλέφωνα που χτυπούν στην διάρκεια της παράστασης, ενώ πριν έχουμε ζητήσει να είναι απενεργοποιημένα. Είναι κάτι που δεν το κατάλαβα ποτέ και δεν πρόκειται να το καταλάβω. Τώρα, κατά πόσο το κοινό λειτουργεί ως αγχολυτικό… όταν είναι συγκεντρωμένο, πράγματι, είναι το καλύτερο αγχολυτικό.

Πως θα χαρακτηρίζατε το κοινό στην Ελλάδα;
Ανεκπαίδευτο και παθιασμένο.

Τα θέατρα δυσκολεύονται να δεχτούν κωφάλαλους και τον διερμηνέα τους. Ποια η θέση σας σε αυτό;
Πέρα από τις τεχνικές υποδομές που ίσως χρειάζονται για να μπορεί να δεχτεί ένα θέατρο κωφαλάλους -υπέρτιτλους ας πούμε-, δεν βρίσκω κάποιον άλλο λόγο.

Υπάρχει γόνιμο έδαφος για καινούργια πράγματα ή η κρίση έχει οδηγήσει σε οπισθοδρόμηση;
Η κρίση στον πολιτισμό δεν είναι καινούριο πράγμα, η Ελλάδα βρίσκεται σε πολιτισμική κρίση τα τελευταία σαράντα χρόνια τουλάχιστον. Πάντα όμως οι άνθρωποι έβρισκαν έδαφος για καινούρια πράγματα, σε πείσμα των καιρών και των συνθηκών. Δεν γίνεται αλλιώς.

Γιατί μοιάζει να υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες στο εξωτερικό;
Ίσως γιατί επενδύουν στον πολιτισμό περισσότερο. Η χώρα μας ως γνωστό έχει να επενδύσει στον πολιτισμό από την εποχή του Ευριπίδη. Άσε που ο κόσμος είναι πια πολύ καχύποπτος απέναντι στον πολιτισμό, όταν βλέπει πως το θέ΅α είναι ποιος θα προλάβει να πάρει το «φιλέτο», στήνοντας φιέστες και τελετές. Απερίγραπτες κιτσαρίες και αρπαχτές συμβαίνουν όλα αυτά τα χρόνια και τα πληρώνουμε όλοι μας.

Ποια πράγματα σας ενοχλούν και ποια σας κάνουν να αισιοδοξείτε;
Τα τελευταία χρόνια που διδάσκω, με γεμίζουν αισιοδοξία οι μαθητές μου. Θα έλεγα όμως, ότι κατά βάθος είμαι απαισιόδοξος άνθρωπος. Αυτό που με ενοχλεί περισσότερο, είναι οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι που μόλις αποκτούν εξουσία, γίνονται τέρατα. Οι άνθρωποι, που αγαπούν τα χρήματα. Οι άνθρωποι, που μισούν την προκοπή των άλλων. Με ενοχλεί η αγένεια, μου την δίνουν στα νεύρα οι τσιγκούνηδες, οι τεμπέληδες και οι τρακαδόροι.

Θεωρείτε ότι είστε και εσείς μια «αγανακτισμένη» και με τι;
Είμαι εδώ και πολλά χρόνια αγανακτισμένη, αλλά τώρα έχω περάσει σε δημιουργική φάση και δεν έχω διάθεση να δείξω την αγανάκτησή μου. Ποτέ δεν πίστεψα στο όνειρο της δυνατής και περήφανης Ελλάδας, δεν περιμένω τίποτα από την πολιτική εξουσία, δεν απογοητεύομαι γιατί δεν… γοητεύτηκα ποτέ. Από την άλλη, φυσικά και συμφωνώ με την αντίδραση του κόσμου απέναντι στην ανώμαλη διαχείριση των προβλημάτων της χώρας μου, φυσικά και πιστεύω στην δύναμη του λαού, φυσικά και περιμένω κάτι να κουνηθεί, κάτι να αλλάξει.

Πως σχολιάζετε την κατάσταση στην Ελλάδα;
Θα απαντήσω με ένα τραγούδι του Τζίμη Πανούση από τον δίσκο «Κάγκελα παντού» που κυκλοφόρησε το 1986. Δεν έχουν αλλάξει και πολλά από τότε…

Τρίζουν τα κόκαλα του Μακρυγιάννη
του Μπαρμπαγιάννη του Κανατά
κάτι ξενέρωτοι Αμερικάνοι, κάτι ροκάδες
του κερατά,
πήραν φαλάγγι μπαγλαμάδες και μπουζούκια
μα δεν πειράζει, πατριώτες, είμαστε εφτάψυχοι.
Πόσο θ’ αντέξουνε ο Μάρκος κι ο Τσιτσάνης
δεν έχουν κάνει ούτε ένα βιντεοκλίπ,
σαν τα κοράκια σού χιμάνε, όταν πεθάνεις
οι κομπανίες με τους πράκτορες της ΚΥΠ.
Γίναν οι μάγκες φεμινίστριες με ταγάρια,
μα δεν πειράζει, πατριώτες, είμαστε εφτάψυχοι.
Με σέξυ πόζες κοριτσιών στην Ελασσόνα
με Παλαιστίνιο εραστή εκτελεστή
θα καβαλήσουμε κι ετούτο το χειμώνα
μπροστά στην τηλεοπτική μας θαλπωρή,
σαν τους ανάπηρους που βλέπουνε αγώνα
μα δεν πειράζει, πατριώτες, είμαστε εφτάψυχοι.
Φράνσις Φορντ Κόπολα,
Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ
και ξερό ψωμί.

Πείτε μας λίγα λόγια για τον θίασο δρόμος με δέντρα με τον οποίο συνεργάζεστε. Τι καινούργιο παρουσιάζετε αυτήν την περίοδο;
Η ομάδα ΔΡΟΜΟΣ ΜΕ ΔΕΝΤΡΑ (www.dentra.gr) εργάζεται εδώ και 11 χρόνια. Από το 2002 ως το 2009 στεγαζόταν στον «Κρατήρα», ένα παλιό συνεργείο αυτοκινήτων στον Κεραμεικό. Τον Μάιο του 2010 έφτιαξε τον δικό της χώρο, στον 2ο όροφο βιοτεχνικού κτιρίου στον Βοτανικό.

Έχει μέχρι σήμερα ανεβάσει δέκα παραστάσεις σύγχρονου και κλασικού ρεπερτορίου, έχει λάβει μέρος σε φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει συνεργαστεί με σπουδαίους καλλιτέχνες από τον θεατρικό, μουσικό και εικαστικό χώρο. Παράλληλα με τις ενασχολήσεις της με το θέατρο, η ομάδα οργανώνει, όλα αυτά τα χρόνια, εργαστήρια και σεμινάρια για την λειτουργία της αφήγησης, το επικό θέατρο, το θέατρο σκιών, το σώμα και την φωνή του ηθοποιού και έχει διοργανώσει μουσικά και χορευτικά δρώμενα, διαλέξεις και ομιλίες.
Για φέτος, το πρόγραμμα του χώρου περιλαμβάνει μαθήματα και σεμινάρια με καταξιωμένους ανθρώπους της τέχνης, μουσικές παραστάσεις καθώς και παραστάσεις θεάτρου σκιών με τον θίασο του Άθω Δανέλλη.
Αυτήν την εποχή, παρουσιάζουμε την Ηλέκτρα του Ευριπίδη και την παράσταση «Παγκόσμια ιστορία της αϋπνίας» –ένα αιώνιο work in progress πάνω σε κείμενα του Jorge Luis Borges.