Ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι και οι διαταραχές στον κανονικό κύκλο του ύπνου (π.χ. αϋπνία, μείωση των ωρών ύπνου). Η κατάθλιψη έχει ως αποτέλεσμα την απορύθμιση των κανονικών ρυθμών ύπνου, οι οποίες στην συνέχεια χειροτερεύουν την υπάρχουσα κατάσταση.

Νέες έρευνες όμως υποδεικνύουν ότι η έλλειψη ύπνου δεν είναι πάντα απλά ένα σύμπτωμα της κατάθλιψης αλλά ίσως και η γενεσιουργός αιτία της[1]. Συγκεκριμένα, επιστήμονες του πανεπιστημίου του Gronigen μελέτησαν την συμπεριφορά και τις δομικές αλλαγές που προκαλούνται σε ποντίκια ως αποτέλεσμα διαταραγμένου ύπνου. Τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν αποκαλυπτικά. Τα ποντίκια στα οποία επετράπη να κοιμούνται μόλις 4 ώρες την ημέρα άρχισαν να παρουσιάζουν δομικές και χημικές αλλαγές στον εγκέφαλο, παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται στους εγκεφάλους ενήλικων ανθρώπων που πάσχουν από κατάθλιψη.

Μία ημέρα έλλειψης ύπνου φυσικά δεν ήταν αρκετή για να εκδηλωθούν οι δομικές και λειτουργικές αλλαγές που παρατηρήθηκαν. Όσο αυξάνονταν όμως οι μέρες, οι αλλαγές γινόντουσαν όλο και πιο έντονες. Συγκεκριμένα, μετά από μια εβδομάδα έλλειψης ύπνου τα ποντίκια παρουσίασαν ανωμαλίες στην λειτουργία του συστήματος του υποθαλάμου, ενώ μετά από έναν μήνα ο όγκος του ιππόκαμπου μειώθηκε σημαντικά.

Ένα άλλο πολύ σημαντικό εύρημα της συγκεκριμένης έρευνας ήταν η μείωση της ευερεθιστότητας των ποντικιών στην σεροτονίνη, έναν νευροδιαβιβαστή ο οποίος εμπλέκεται στην εκδήλωση των συναισθημάτων. Όταν δόθηκε σεροτονίνη τόσο στα ποντίκια με έλλειψη ύπνου όσο και στα ποντίκια της ομάδας ελέγχου (τα οποία κοιμόντουσαν κανονικά), παρατηρήθηκε ότι τα ποντίκια με έλλειψη ύπνου παρουσίαζαν είχαν σημαντικά λιγότερες συμπεριφορές και σωματικές εκδηλώσεις που σχετίζονται με το βίωμα έντονων συναισθημάτων.

Τα καλά νέα είναι πως μετά από μια εβδομάδα κανονικού ύπνου ο εγκέφαλος των ποντικιών επέστρεψε σε κανονικά επίπεδα λειτουργίας, κάτι που υποδεικνύει πως μετά από μια περίοδο διαταραγμένου ύπνου, χρειαζόμαστε μια μεγάλη περίοδο κανονικού ύπνου για να λειτουργήσουμε κανονικά.

Γενικά, τα πιο πάνω αποτελέσματα υπογραμμίζουν δύο πράγματα. Πρώτον, την στενή σχέση και αλληλεπίδραση μεταξύ της έλλειψης ύπνου και των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Το ένα μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση του άλλου. Δεύτερον, η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλέσει σημαντικές δυσλειτουργίες στον εγκέφαλο και να επηρεάσει σημαντικά την συμπεριφορά μας. Ο καλύτερος τρόπος για να το αποφύγουμε αυτό είναι να προγραμματίζουμε την ημέρα μας με τέτοιο τρόπο ώστε το σώμα μας να απολαμβάνει της ώρες ύπνου που χρειάζεται για να ανακτήσει τις δυνάμεις του.