Σχετίζεται τελικά η σοκολάτα με την κατάθλιψη; Βοηθά όντως στο να ανακουφίσουμε την έντονα αρνητική διάθεση; Σχετική έρευνα προχωρά τα ερωτήματα παρακάτω, υποστηρίζοντας ότι η αναζήτηση σοκολάτας, υπό συνθήκες κατάθλιψης, είναι ενδεικτική του χαρακτήρα μας!

Οι καταθλιπτικοί ασθενείς αναφέρουν συχνά υπερφαγία, η οποία άλλωστε αποτελεί διαγνωστικό κριτήριο της ‘άτυπης κατάθλιψης’, όπως αυτή περιγράφεται στο DSM-IV. Πρώιμες μελέτες συνεκτίμησαν τη σπουδαιότητα των στοιχείων της προσωπικότητας με διάφορα συμπτώματα (συμπεριλαμβανομένης της σφοδρής επιθυμίας για φαγητό), που αντικατοπτρίζουν στρατηγικές προς αυτοανακούφιση και ομοιόσταση.

Παρόμοια, έχει γίνει σημαντική έρευνα στις συναισθηματικές επιδράσεις τροφίμων όπως η σοκολάτα, καθώς πολλοί ασθενείς αναφέρουν θετική επίδραση αυτής κατά τη διάρκεια ενός καταθλιπτικού επεισοδίου. Η σοκολάτα, συγκεκριμένα, είναι ευρύτερα γνωστή για τις επιδράσεις της στη διάθεση, ελέω των συστατικών της: διάφορες βιογενείς διεγερτικές αμίνες, δυο ανάλογα ανανδαμίνης με επίδραση παρόμοια της ευφορίας από κανναβοειδή, ενώ αλληλεπιδρά με διάφορους νευροδιαβιβαστές, π.χ. ντοπαμίνη, σεροτονίνη, ενδορφίνες.

Έρευνες υποστηρίζουν ότι η αναζήτηση υδατανθράκων είναι πιο στενά συνδεδεμένη στο σύστημα των οπιοειδών – σε σχέση με το σεροτονεργικό σύστημα – με τις ενδορφίνες να ανακουφίζουν από τη δυσφορία. Έτσι, η σφοδρή επιθυμία για σοκολάτα μπορεί να προάγει βιολογικούς μηχανισμούς που ενεργοποιούν το μεταιχμιακό κέντρο του εγκεφάλου (σ.σ. κέντρο συναισθημάτων).

Σε πρόσφατη μελέτη, 2.692 εθελοντές ηλικίας 18 και άνω, κάτοικοι Αυστραλίας, συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια εκτίμησης ‘ταπεραμέντου και προσωπικότητας (Temperament and Personality questionnaire) ανέφεραν επεισόδια κατάθλιψης διάρκειας 2 εβδομάδων ή περισσότερο. Το 73,6% αυτών είχαν παλαιότερα λάβει αντικαταθλιπτική αγωγή, ενώ ένα ποσοστό 78,3% είχαν κάνει ψυχοθεραπεία για κατάθλιψη.

Σε συνθήκες κατάθλιψης, το 54,4% των εθελοντών ανέφερε σφοδρή επιθυμία για φαγητό, ενώ το 44,9% του συνόλου αναζητά συγκεκριμένα τη σοκολάτα (50,7% των γυναικών και 30,9% των ανδρών). Από όσους εκδήλωναν σφοδρή επιθυμία για σοκολάτα, το 60,8%, που κατέταξε την επίδρασή της από μέτρια έως πολύ σημαντική, ήταν πιο πιθανό να νιώσουν λιγότερο ανήσυχοι με την κατανάλωσή της.

Όπως προέκυψε από τα αποτελέσματα της μελέτης, η λαχτάρα για σοκολάτα ήταν πιο κοινή στις γυναίκες (45%) και η κυρίαρχη επιλογή (90%) αντισταθμιστικών μέτρων στην ανησυχία. Οι καταθλιπτικοί ασθενείς φαίνεται πως βλέπουν τη σοκολάτα ως μέσο ανακούφισης της δυσθυμίας. Για το λόγο αυτό, διατυπώθηκε από τους ερευνητές η άποψη ότι αυτού του είδους η αναζήτηση φαγητού μπορεί να αντικατοπτρίζει βιολογικές διαδικασίες – με ομοιοστατική δυναμική – προς αντιστάθμιση της συναισθηματικής διαταραχής.

Ωστόσο, βρέθηκε ότι μόνο η ευερεθιστότητα και το άγχος απόρριψης μπορούν να προβλέψουν την εκδήλωση επιθυμίας για σοκολάτα. Κάτι που αποτελεί το πιο ενδιαφέρον εύρημα αυτής της μελέτης: φαίνεται πως ο χαρακτήρας υπαγορεύει την αναζήτηση σοκολάτας σε συνθήκες συναισθηματικής αναστάτωσης. Δεν αρκεί η κατάθλιψη, πρέπει κάποιος να είναι ανήσυχος/αγχώδης και ευερέθιστος σαν χαρακτήρας για να εκδηλώσει τέτοιου είδους λαχτάρα για φαγητό.