Η επιφανειακή αντιμετώπιση της αντιμετώπισης της ύπνωσης από τον κινηματογράφο, σίγουρα θα σας έκανε να πιστεύετε πως ένας υπνωτιστής μπορεί να σας καρφώσει στα μάτια με το βλέμμα του και να σας κάνει να περπατάτε σαν ζωντανός νεκρός, έχοντας πάνω σας τον πλήρη έλεγχο. Αυτά είναι καθαρά μύθοι, δραματικά σκουπίδια, που δεν έχουν να κάνουν τίποτα με την πραγματικότητα που ονομάζεται «ύπνωση» και αποτελεί μόνο ένα μικρό παράδειγμα της παραπληροφόρησης, που το ακόλουθο κείμενο ξεκαθαρίζει, ώστε να καταλάβετε τι εστί πραγματικά ύπνωση, μακριά από προκαταλήψεις και φόβο.

Ο υπνωτιστής μπορεί να σας αναγκάσει να κάνετε πράγματα ενάντια στη θέλησή σας

Τελείως αναληθές. Ο υπνωτιστής δεν διαθέτει καμιά επιρροή πάνω σας και δεν μπορεί να σας αναγκάσει να κάνετε οτιδήποτε. Η ύπνωση είναι βασικά αυτοΰπνωση, Ο μοναδικός ρόλος του υπνωτιστή είναι να σας καθοδηγήσει προς μια υπνωτική κατάσταση, πράγμα το οποίο εύκολα μπορείτε να μάθετε να το κάνετε εσείς, εάν το επιθυμείτε. Ο υπνωτιστής δεν είναι εξουσιαστής, απλά μόνο καθοδηγητής και δεν διαθέτει καμιά ειδική ή μαγική δύναμη εναντίον σας.

Υπάρχει κίνδυνος να παραμείνετε σε κατάσταση ύπνωσης και να μην επανέλθετε ποτέ

Λάθος και πάλι. Εάν υπνωτιζόσασταν και ο υπνωτιστής έφευγε από το δωμάτιο και δεν επέστρεφε ποτέ, ο ίδιος ο εγκέφαλος σας θα σας επανέφερε με ασφάλεια με έναν από τους δυο ακόλουθους τρόπους: Ή θα αντιλαμβανόσασταν πως ο υπνωτιστής δεν σας μιλά πια και θα ανοίγατε τα μάτια σας, όντας εντελώς ξύπνιοι και αισθανόμενοι μια χαρά, ή θα πέφτατε σε κανονικό ύπνο για λίγα λεπτά και μετά θα ξυπνούσατε φυσιολογικά, αισθανόμενοι επίσης μια χαρά.

Όταν κάποιος υπνωτιστεί, βιώνει κατάσταση έκστασης και δεν ελέγχει τον εαυτό του

Αναληθές. Πρώτα από όλα, η ύπνωση δεν προκαλεί σε κανέναν κατάσταση έκστασης. Είστε συνεχώς ξύπνιοι, γνωρίζοντας το τι συμβαίνει. Αν βρίσκεστε σε κατάσταση ύπνωσης μοιάζετε περισσότερο σαν να υπνοβατείτε. Είστε ξύπνιοι και έχετε επαφή με το περιβάλλον σας, είστε όμως ιδιαίτερα χαλαρωμένοι, με την προσοχή σας εστιασμένη σε μια συγκεκριμένη σκέψη ή εικόνα. Δεύτερον, έχετε πάντα τον έλεγχο. Εάν ο υπνωτιστής σάς έλεγε να ληστέψετε μια τράπεζα, εσείς θα ανταποκρινόσασταν με ένα απλό «όχι» και θα ανοίγατε τα μάτια. Δεν θα ληστεύατε καμιά τράπεζα. Φυσικά, εάν όντως έχετε προδιάθεση και θέληση για να ληστέψετε μια τράπεζα, θα ακολουθούσατε την εισήγηση του υπνωτιστή. Το θέμα είναι πως εσείς είστε αυτός, και όχι ο υπνωτιστής, που κάνει την ύπνωση να φέρνει αποτελέσματα ή όχι,

Ο καθένας μπορεί να υπνωτιστεί, χωρίς τη θέλησή του

Λάθος. Κανείς δεν μπορεί να υπνωτιστεί, ενάντια στη θέλησή του. Περαιτέρω, άνθρωποι με συγκεκριμένα διανοητικά ή νευρολογικά προβλήματα δεν μπορούν να υπνωτιστούν. Επίσης, περίπου 1% του γενικού πληθυσμού, δεν μπορούν να υπνωτιστούν για άγνωστες ακόμα αιτίες. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν, εάν το θελήσουν, να υπνωτιστούν.

Η ύπνωση μπορεί να θεραπεύσει οτιδήποτε, ή να επιλύσει οποιοδήποτε προσωπικό πρόβλημα

Όχι, η ύπνωση δεν συνιστά θεραπεία για τα πάντα. Η ύπνωση είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική και μπορεί να θεραπεύσει ή να υποβοηθήσει στη θεραπεία πολλών ασθενειών και παθήσεων. Όμως, δεν αποτελεί την απάντηση σε όλα, Η ύπνωση είναι ένα ισχυρό, φυσικό εργαλείο που όλοι διαθέτουμε και με τη σωστή χρήση του μπορούμε να βελτιώσουμε τις ζωές μας σε σημαντικό βαθμό.

Η ύπνωση είναι επικίνδυνη

Αναληθές. Αυτό που συμβαίνει είναι ακριβώς το αντίθετο. Η ύπνωση είναι ασφαλής και φυσικότατη.

Μόνο αδύναμα διανοητικά άτομα μπορούν να υπνωτιστούν

Λάθος και πάλι, αφού το αντίθετο αποτελεί την αλήθεια. Είναι ευκολότερο να υπνωτιστούν άνθρωποι που διαθέτουν υψηλό βαθμό εξυπνάδας.

Επιβάλλεται βαθιά ύπνωση, για να παρουσιαστούν καλά αποτελέσματα

Αναληθές. Οποιοδήποτε επίπεδο ύπνωσης, από την ελαφριά μέχρι την βαθιά ύπνωση, μπορεί να φέρει θετικά αποτελέσματα.

Η ύπνωση είναι μια αφύσικη ή μεταφυσική κατάσταση

Η ύπνωση είναι μια φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου ψυχισμού. Η δυνατότητα για ύπνωση υπάρχει μέσα, σχεδόν, σε κάθε άνθρωπο (αλλά και στα περισσότερα ζώα).

Η ύπνωση είναι ότι και ο ύπνος

Η ύπνωση είναι διαφορετική κατάσταση από τον ύπνο. Βρίσκεται σε μια ενδιάμεση περιοχή ανάμεσα στην εγρήγορση και τον ύπνο. Η ονομασία «ύπνωση» δόθηκε, μάλλον γιατί είναι συχνότερο να έχει ο υπνωτιζόμενος τα μάτια κλειστά. Μπορεί όμως κάποιος, κάλλιστα να είναι υπνωτισμένος και με τα μάτια ανοιχτά.

Ο υπνωτισμένος χάνει κάθε επαφή με την πραγματικότητα

Ο υπνωτισμένος κρατάει πάντα ένα επίπεδο επαφής με την πραγματικότητα. Για παράδειγμα ακούει τη φωνή του υπνωτιστή ή όποιου άλλου του μιλάει. Επίσης βλέπει τα εμπόδια στο δωμάτιο και δεν πέφτει επάνω τους, αν τυχόν περπατήσει υπνωτισμένος. Μπορεί να γράψει, να ζωγραφίσει και να μιλήσει, παρ’ όλο που είναι σε ύπνωση.

Αυτά που βλέπει κάποιος στην ύπνωση, είναι τα γνωστά κλασικά όνειρα

Οι εικόνες και το υλικό που παράγεται από την ύπνωση, σχετίζονται άμεσα με τον ονειρικό κόσμο. Προέρχονται από το ίδιο υπόστρωμα. Αλλά στην ύπνωση τα όνειρα μπορεί να είναι, λιγότερο ή περισσότερο, κατευθυνόμενα και ελεγχόμενα, είτε από τον ίδιο τον υπνωτιζόμενο, είτε από τον υπνωτιστή. Η στοχευόμενη ανάδυση ονειρικού υλικού, είναι μια από τις χρήσεις της ύπνωσης στην υπνοθεραπεία. Ο υπνωτιστής για παράδειγμα μπορεί να διακόψει την εξέλιξη μιας αφήγησης του υπνωτισμένου, αν αυτό του προκαλεί δυσφορία. Ανάλογα με τον θεραπευτικό στόχο, μπορεί όμως και να προτρέψει τον υπνωτισμένο να αναμετρηθεί με τα φοβικά του αντικείμενα.

Το περιεχόμενο της αφήγησης ενός υπνωτισμένου είναι αληθινό

Το αντίθετο ισχύει συχνότερα. Αφού η φαντασία και οι φαντασιώσεις, παίζουν σοβαρό ρόλο στην ύπνωση, δεν αναμένουμε αφηγήσεις ιστορικού τύπου, αλλά κυρίως συμβολικού και φαντασιακού -υλικό όμως πολύτιμο για μελέτη. Η αναμνήσεις μέσα από την ύπνωση, σαν πάγια και σωστή πρακτική, δεν γίνονται αποδεκτές στα δικαστήρια.

Με την ύπνωση μπορεί κάποιος να ξαναζήσει προηγούμενες ζωές

Αυτές οι παιδαριώδεις και ίσως ρομαντικές σκέψεις, ανήκουν στην παιδική ηλικία της ανθρωπότητας. Έχουμε ακούσει μέσα στα χρόνια, τις πιο απίθανες ιστορίες μέσα από την ύπνωση, στο κοντινό ή μακρινό παρελθόν, ακόμα και σε άλλους πλανήτες. Καμία δεν μπόρεσε να αντέξει σοβαρή κριτική στην ιστορική αλήθεια. Μια μόνο λέξη χαρακτηρίζει όσους κρώζουν σήμερα, στον 21ο αιώνα, μυθικές ανοησίες για παλινδρομήσεις σε προηγούμενες ζωές, με την ύπνωση: Απατεώνες. Φυλαχτείτε, γιατί υπάρχουν πολλοί!

Η ύπνωση είναι επικίνδυνη για το σώμα

Δεν υπάρχει καμία παρενέργεια στο σώμα, από την ύπνωση. Αν βέβαια είναι άβολη η καρέκλα, το πολύ να «πιαστείτε»!

Μετά την ύπνωση δεν θα θυμάμαι τίποτα

Αντίθετα, μετά την ύπνωση, θα τα θυμάστε όλα. Σε αντίθεση με τις ταινίες του κινηματογράφου, όπου ο δολοφόνος είχε λάβει κρυμμένη εντολή να πυροβολήσει κάποιον! Αυτά συμβαίνουν μόνο στη φαντασία του συγγραφέα της ταινίας. Αν μάλιστα αμφιβάλετε, ζητείστε να γραφτεί κάθε συνεδρία σε βίντεο και ξαναδείτε τη αργότερα!

Η ύπνωση είναι το ίδιο με τη χαλάρωση

Η ύπνωση δεν έχει άμεση σχέση με τη χαλάρωση. Απλά η χαλάρωση βοηθάει στην επαγωγή της ύπνωσης. Ένας άνθρωπος εκνευρισμένος και ανήσυχος δεν μπορεί εύκολα να υπνωτιστεί. Η χαλάρωση μπορεί να είναι τμήμα της μεθόδου έναρξης της ύπνωσης, αλλά δεν είναι ύπνωση. Επιπλέον στην καθαυτή διάρκεια μιας ύπνωσης, δεν απαιτείται η χαλάρωση.

Η τέχνη, του να υπνωτίζει κάποιος τους άλλους, είναι χάρισμα για λίγους

Η τέχνη, του να υπνωτίζει κάποιος τους άλλους, είναι μια δεξιότητα που διδάσκεται. Κάποιοι έχουν μεγαλύτερη έμφυτη ικανότητα, κάποιοι μικρότερη, αλλά δεν είναι «ουράνιο χάρισμα». Και όπως σε όλα τα θέματα, ταλέντο είναι η καλλιέργεια του ταλέντου.

Ο υπνωτιστής μπορεί να με γελοιοποιήσει μπροστά σε άλλους

Αυτό το «άθλημα», το ασκούν μόνο οι υπνωτιστές της διασκέδασης. Αν απαντήσετε στην πρόσκληση του υπνωτιστή να ανεβείτε στη σκηνή για να υπνωτιστείτε, αυτό σημαίνει ότι τα θέλατε και τα πάθατε! Αυτός είναι ο νόμος της διασκέδασης! Με έναν ψυχίατρο δεν διατρέχετε αυτόν τον κίνδυνο. Καλύπτεστε από την ιατρική ηθική και δεοντολογία.

Αν υπνωτιστώ, μπορεί να χάσω τον έλεγχο του μυαλού μου και ν’ αποκαλύψω πράγματα που δεν θέλω

Η ύπνωση δεν είναι o ορός της αλήθειας. Γνωρίζετε τα πάντα για τη διαδικασία και ελέγχετε αυτό που θέλετε να πείτε, αν λέγεται ή δεν λέγεται, οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της συνόδου. Αν πάλι πάτε σε έναν ψυχίατρο και δεν του πείτε τα μυστικά σας, τότε γιατί να πάτε; Σε κάθε περίπτωση, τον έλεγχο του μυαλού σας τον έχετε μόνον εσείς. Υπάρχει πάντα ο προστατευτικός παράγοντας του νου, που εξασφαλίζει ότι τα ήθη, οι αξίες, και οι πεποιθήσεις σας κρατιούνται άθικτες, και επιτρέπει την πρόσβαση μόνο στις θετικές προτάσεις στο υποσυνείδητο.

Το μυαλό μου είναι πάρα πολύ δυνατό για να υπνωτιστεί

Ένα δυνατό μυαλό είναι ένα πλεονέκτημα στην γρήγορη πρόσβαση της ωφέλειας από την ύπνωση. Μπορεί κάλλιστα να υπνωτιστεί.

Ο υπνωτισμός αποτελεί ξεχωριστή επιστήμη

Η ύπνωση δεν αποτελεί ξεχωριστή επιστήμη, ούτε κάποια αυτόνομη θεραπευτική προσέγγιση. Είναι μια τεχνική. Επειδή είναι μια τεχνική κι όχι θεραπεία από μόνη της, πρέπει να χρησιμοποιείται από επιστήμονες υγείας (π.χ. ψυχολόγους, ψυχίατρους, οδοντίατρους, λογοθεραπευτές κ.τ.λ.) και να χρησιμοποιείται μόνο στα πλαίσια της ειδικότητάς τους. Η ύπνωση είναι μια από τις πολλές τεχνικές που χρησιμοποιείται σε ένα θεραπευτικό πρόγραμμα. Χρησιμοποιείται στον έλεγχο του πόνου, στην κατάθλιψη, στις διαταραχές άγχους (π.χ. φοβίες, επεισόδια πανικού, μετατραυματική συνδρομή), στη διακοπή επιβλαβών συνηθειών, στις διατροφικές διαταραχές, στις ψυχοσεξουαλικές δυσλειτουργίες, στην ψυχοσωματική ιατρική και σε άλλα πολλά ψυχολογικά και ιατρικά προβλήματα.

Ας μιλήσουμε όμως και για την αλήθεια…

Τι εστί ακριβώς ύπνωση ή, ακριβέστερα, αυτοΰπνωση;