Η έκθεση τονίζει την αντίφαση ανάμεσα στον πολιτικά ορθό λόγο της ΕΕ για την ανεκτικότητα και την προηγμένη ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, από τη μια πλευρά, και την άνοδο της ξενοφοβικής ρητορικής και της ρατσιστικής βίας στα κράτη-μέλη, από την άλλη _ «σχιζοφρενική» χαρακτηρίζει αυτή την εικόνα. «Η ΕΕ μοιάζει ξεκομμένη από τις εθνικές κυβερνήσεις», είπε ο κ. Παύλου.

Αν και από νομοθετική άποψη πολλές ευρωπαϊκές χώρες τα πάνε άριστα στον τομέα των διακρίσεων και της ισότητας, όλες χωλαίνουν στην εφαρμογή. «Παντού υπάρχουν προβλήματα εφαρμογής της νομοθεσίας.

Η κατάσταση επιδεινώνεται ακόμη και στις χώρες που δεν είχαν πρόβλημα στο παρελθόν», πρόσθεσε. Τα προβλήματα επικεντρώνονται στους Ρομά (κυρίως στον αποκλεισμό τους από την εκπαίδευση) και στους μετανάστες.

Αποτελεί η Ελλάδα της κρίσης ειδική περίπτωση; «Οχι, γιατί παρόμοια προβλήματα συναντώνται παντού στην ΕΕ αλλά και ναι, γιατί από άποψη επιδείνωσης και βαθμού δριμύτητας της ρατσιστικής βίας είναι ξεχωριστή περίπτωση».

Ενα ενδιαφέρον στοιχείο για την Ελλάδα είναι ότι από το 2009 η ανεργία ανάμεσα στους μετανάστες ξεπερνά το ποσοστό ανεργίας του γενικού πληθυσμού. (Το 2010, για παράδειγμα, ήταν 14% και 10% αντίστοιχα).

Το δίκτυο RED συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ και δραστηριοποιείται σε 17 κράτη-μέλη. Καταγράφει πληροφορίες για τον ρατσισμό και τις διακρίσεις προκειμένου να αναδείξει τι ακριβώς συμβαίνει στην κάθε χώρα. Ανάμεσα στους στόχους του δικτύου είναι να εντοπίζει και να προειδοποιεί εγκαίρως για τις ανησυχητικές τάσεις στην Ευρώπη.

Μια από αυτές είναι η άνοδος των οργανωμένων ακροδεξιών ομάδων που επιδίδονται σε υποδαύλιση του ρατσιστικού μίσους και βία. «Η κατάσταση μοιάζει παγιωμένη πανευρωπαϊκά, δηλαδή δεν ανατρέπεται εύκολα», είπε ο επικεφαλής του RED στην Ελλάδα.