Πόνοι, εξογκώματα, πρήξιμο… Τα χέρια είναι το περισσότερο χρησιμοποιούμενο τμήμα του σώματος και η εμφάνιση ενοχλημάτων σε αυτά είναι πάρα πολύ συνηθισμένη. Κάθε ένα από αυτά, όμως, υποδηλώνει κάτι διαφορετικό.

Αν και ο πόνος στα χέρια φέρνει πάντοτε στο νου την αρθρίτιδα, τόσο αυτός όσο και τα άλλα συμπτώματα που εμφανίζονται στα χέρια, μπορεί να έχουν πολυάριθμες αιτίες. Πως μπορεί άραγε να ξέρει κάποιος τι απ’ όλα έχει; Ειδικοί από τον βρετανικό οργανισμό Arthritis Research UKκαι το Πανεπιστήμιο του Ληντς δίνουν μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Μαλακά εξογκώματα στα δάκτυλα

Συμπτώματα: Μαλακά εξογκώματα κάτω από το δέρμα των αρθρώσεων στα δάκτυλα και τον καρπό, που μερικές φορές προκαλούν πόνο.

Πιθανή αιτία: Γαγγλιακές κύστεις ή γάγγλια, όπως είναι περισσότερο γνωστά. Περιέχουν αρθρικό υγρό (είναι το υγρό που διατηρεί ενυδατωμένες τις αρθρώσεις). Μπορεί να αναπτυχθούν εξαιτίας κάκωσης, αλλά συχνά η αιτία τους είναι άγνωστη.

Θεραπεία: Αν δεν προκαλούν πόνο, δεν περιορίζουν την δραστηριότητα ούτε προκαλούν σοβαρή δυσμορφία, ο γιατρός μπορεί να συστήσει απλή παρακολούθηση. Ειδάλλως μπορεί να απαιτηθεί θεραπεία, με πιο ριζική την χειρουργική αφαίρεση της κύστεως και της σύνδεσής της (μίσχος) με την άρθρωση από την οποία προέρχεται.

Δάκτυλα σαν λουκάνικα

Συμπτώματα: Χαρακτηριστική αλλαντοειδής διόγκωση και πόνος, που συνοδεύεται από εύθραυστα ή κοίλα νύχια.

Πιθανή αιτία: Η ψωριασική αρθρίτιδα, η οποία σχετίζεται με την ψωρίαση. Υπολογίζεται ότι ένας στους πέντε πάσχοντες από ψωρίαση εκδηλώνει τελικά διόγκωση στα χέρια του, η οποία συχνά αρχίζει από ένα δάκτυλο. Η κατάσταση προκαλείται από την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος στις αρθρώσεις των δακτύλων.

Θεραπεία: Απαιτείται φαρμακευτική αγωγή, την οποία θα συστήσει ο ρευματολόγος γιατρός.

«Μπλάβιασμα» του δέρματος

Συμπτώματα: Ο κρύος καιρός ή ακόμα και το άγγιγμα ενός ψυχρού αντικειμένου μπορεί να αλλάξει το χρώμα των δακτύλων από λευκό σε μπλε και εν συνεχεία σε κόκκινο. Η αλλαγή αυτή συνοδεύεται από μούδιασμα, «μυρμήγκιασμα», αίσθηση ότι κάτι «χτυπάει» στα δάκτυλα και μερικές φορές πόνο και διόγκωση.

Πιθανή αιτία: Συνήθως το σύνδρομο Ρεϊνό, το οποίο ουσιαστικά οφείλεται σε υπερευαισθησία στο ψύχος και στο ότι τα αιμοφόρα αγγεία συστέλλονται υπερβολικά πολύ για να προστατεύσουν το δέρμα από την απώλεια θερμότητας.

Σε μερικούς ασθενείς η συστολή τους είναι τόσο μεγάλη, ώστε η παροχή αίματος στα δάκτυλα σχεδόν σταματάει (εξ ου και το «μπλάβιασμα») και, όταν ζεσταθούν και ξαναρχίσει, αναπτύσσεται ο πόνος και το αίμα «χτυπάει» μέσα στα αγγεία. Η νόσος πιστεύεται ότι οφείλεται σε δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος, ενώ προσβάλλει μία στις εννέα γυναίκες και έναν στους 12 άνδρες.

Άλλη πιθανή αιτία είναι νοσήματα όπως ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Θεραπεία: Αλλαγές του τρόπου ζωής (όπως διακοπή του καπνίσματος και συστηματική γυμναστική) μπορεί να βελτιώσουν την κυκλοφορία του αίματος. Το στρες επιδεινώνει το πρόβλημα, άρα θέλει έλεγχο. Μπορεί να χρειασθεί και φαρμακευτική αγωγή.

«Κόμποι» στις αρθρώσεις των δακτύλων

Συμπτώματα: Οι αρθρώσεις των δακτύλων πονάνε και είναι ευαίσθητες στην αφή, καθώς η πρώτη άρθρωσή τους έχει διογκωθεί. Συχνά δημιουργείται «κόμπος» στην βάση του αντίχειρα.

Πιθανή αιτία: Οστεοαρθρίτιδα, που προσβάλλει ποσοστό πάνω από 12% των ατόμων ηλικίας άνω των 50 ετών, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Keele. Οφείλεται στην φθορά των χόνδρων που επιστρώνουν σαν μαξιλαράκια τις αρθρώσεις για να μην τρίβονται τα κόκαλα μεταξύ τους.

Θεραπεία: Αναλόγως με τη σοβαρότητα της οστεοαρθρίτιδας, ο ασθενής μπορεί να χρειασθεί από απλά παυσίπονα και τοπικές αλοιφές έως χειρουργική διόρθρωση.

Κνησμός στα δάκτυλα

Συμπτώματα: Το δέρμα είναι ξερό και σκασμένο, με μικροσκοπικές φλύκταινες.

Πιθανή αιτία: Έκζεμα ή αλλιώς δερματίτιδα στο χέρι. Είναι μία μη μεταδοτική δερματοπάθεια, που προκαλείται από την υπερευαισθησία του δέρματος σε καθημερινά προϊόντα, όπως το σαπούνι και τα καθαριστικά. Η ακριβής αιτία της υπερευαισθησίας δεν είναι γνωστή, αλλά μπορεί να έχει γενετική συνιστώσα.

Θεραπεία: Μπορεί να βοηθήσει η χρήση ειδικών, υποαλλεργικών προϊόντων και η χρήση φαρμακευτικών αλοιφών που θα συστήσει ο δερματολόγος.

«Μυρμήγκιασμα» στην παλάμη

Συμπτώματα: Αίσθημα καύσου, κνησμός, «μυρμήγκιασμα» ή μούδιασμα στην παλάμη και στα δάκτυλα (ιδίως στον αντίχειρα, τον δείκτη και τον μέσο). Τα συμπτώματα εκδηλώνονται στο ένα ή και στα δύο χέρια στη διάρκεια της νύχτας και εξελίσσονται σε «μυρμήγκιασμα» στη διάρκεια της ημέρας. Η λαβή μπορεί να είναι αδύναμη και ο πάσχων να νιώθει έναν οξύ πόνο να διαπερνά τον καρπό και το χέρι του σε ορισμένες θέσεις.

Πιθανή αιτία: Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Ο σωλήνας αυτός δημιουργείται από τα οστά του καρπού και περιέχει τους τένοντες και ένα νεύρο. Οι επαναλαμβανόμενες, μονότονες κινήσεις στη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως η χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή (πληκτρολόγηση, «ποντίκι»), το ράψιμο και το βάψιμο, μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνισή του.

Θεραπεία: Οι ασκήσεις του καρπού (λ.χ. ανοιγοκλείσιμο της γροθιάς με δύναμη και χαλάρωση εναλλάξ) και τα παυσίπονα μπορεί να βοηθήσουν. Αν τα συμπτώματα είναι έντονα μπορεί να χρειασθούν αντιφλεγμονώδη, ενώ στις πιο σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική θεραπεία.