Παρόλο που οι Ελληνίδες είµαστε επιφυλακτικές απέναντί τους, θεωρούνται µια από τις πιο αποτελεσµατικές και ασφαλείς µεθόδους αντισύλληψης. Αρκεί να χρησιµοποιούνται υπό τις απαιτούµενες προϋποθέσεις.

Τα αντισυλληπτικά χάπια είναι φαρµακευτικά σκευάσµατα που έχουν στόχο να αναστείλουν την ωοθηλακιορρηξία και να εµποδίσουν τη γονιµοποίηση ή την εµφύτευση του γονιµοποιηµένου ωαρίου. Είναι ασφαλή και αποτελεσµατικά όταν η λήψη τους γίνεται σωστά και η ενδεχόµενη αποτυχία τους οφείλεται συνήθως σε λάθος χρήση. Επιπλέον σε περίπτωση που η γυναίκα θέλει να αποκτήσει παιδί, η γονιµότητα επιστρέφει συνήθως στον αµέσως επόµενο κύκλο από τη στιγµή που διακόπτεται η λήψη τους.

Πώς χρησιµοποιούνται
Τα περισσότερα σκευάσµατα περιέχουν 21 δισκία. Συνήθως η έναρξη της λήψης τους γίνεται την πρώτη ή έως και την πέµπτη ηµέρα του κύκλου (αν η έναρξη της λήψης τους γίνει την 1η ηµέρα, υπάρχει πλήρης αντισυλληπτική κάλυψη). Με το τέλος της κάθε συσκευασίας µεσολαβεί ένα χρονικό διάστηµα στο οποίο δεν λαµβάνεται κανένα δισκίο. Μέσα σε αυτό (συνήθως 7 ηµέρες) επανεµφανίζεται η περίοδος, µε την έναρξη της οποίας ξεκινά ξανά η λήψη δισκίων από καινούργια συσκευασία. Μια νέα συσκευασία περιέχει 28 δισκία (τα τελευταία 2 χωρίς φάρµακο), οπότε λαµβάνεται ένα χάπι καθηµερινά, χωρίς διακοπή. Τα σκευάσµατα αυτά έχουν το πλεονέκτηµα ότι η γυναίκα δεν µπερδεύεται στο να καθορίσει πότε πρέπει να ξεκινήσει τη λήψη µιας νέας συσκευασίας.

Τα αντισυλληπτικά δισκία πρέπει σε κάθε περίπτωση να λαµβάνονται κατόπιν ιατρικής συµβουλής και πάντα να ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες χρήσης τους.

Αν γίνει λάθος 
Η τήρηση του χρονοδιαγράµµατος λήψης τους είναι απαραίτητη, αν όµως παρ’ ελπίδα παραληφθεί ένα δισκίο, η γυναίκα πρέπει να προχωρά αµέσως στη λήψη του επόµενου, ακόµα και αν χρειαστεί να λάβει 2 δισκία την ίδια ηµέρα (εκτός αν δίνεται διαφορετική οδηγία για το συγκεκριµένο σκεύασµα που λαµβάνει ή κάποια εξατοµικευµένη οδηγία από τον γιατρό της). Αν το χάπι δεν ληφθεί έως και 12 ώρες από την ώρα που θα έπρεπε, τότε κατά τις επόµενες επτά ηµέρες πρέπει να χρησιµοποιείται προφυλακτικό.

Αντενδείξεις
Τα αντισυλληπτικά δισκία έχουν απόλυτες (όταν δηλαδή η χρήση τους απαγορεύεται ρητά) και σχετικές (όταν µπορούν να χρησιµοποιούνται υπό προϋποθέσεις) αντενδείξεις:
Απόλυτες: Εγκυµοσύνη, ιστορικό ή αυξηµένος κίνδυνος θροµβώσεων, οιστρογονοεξαρτώµενοι καρκίνοι, όγκοι του ήπατος, αδιάγνωστη δυσλειτουργική αιµορραγία της µήτρας, ιστορικό καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού αγγειακού επεισοδίου, νεφρική ανεπάρκεια.
Σχετικές: Ηλικία της καπνίστριας γυναίκας άνω των 35 ετών (εκτός από τη χρήση του νέου αντισυλληπτικού µε φυσικό οιστρογόνο), κάπνισµα, θηλασµός, δρεπανοκυτταρική αναιµία, διαβήτης κ.ά.
Είναι αυτονόητο λοιπόν ότι η χρήση των αντισυλληπτικών χαπιών, για να είναι ασφαλής, θα πρέπει πάντα να γίνεται µε συνταγή γιατρού, ο οποίος θα παρακολουθεί τη γυναίκα σε σταθερή βάση, ώστε να γνωρίζει πλήρως το ιατρικό της ιστορικό.

Κατηγορίες αντισυλληπτικών  χαπιών
• Συνδυασµένα 
Περιέχουν οιστρογόνα και προγεσταγόνα διαφόρων ειδών και έχουν σκοπό την αναστολή της ωοθυλακιορρηξίας. Τα περισσότερα σκευάσµατα περιλαµβάνουν 21 δισκία, τα οποία λαµβάνονται για 21 συνεχόµενες µέρες. ∆ρουν εµποδίζοντας την ωοθυλακιορρηξία, ακόµα όµως και αν υπάρξει ωοθυλακιορρηξία, κινητοποιούνται µηχανισµοί που εµποδίζουν τη γονιµοποίηση. Με τη συνήθη χρήση τους ο δείκτης αποτυχίας φθάνει περίπου στο 1%, ενώ, αν δεν παραλείπεται καµία δόση, τα ποσοστά αποτυχίας φθάνουν µόλις το 0,1%. Η λήψη των συνδυασµένων αντισυλληπτικών χαπιών έχει αποδειχτεί ότι συµβάλλει στη µείωση του καρκίνου των ωοθηκών και του ενδοµητρίου έως και 40%, τη µείωση του καρκίνου του παχέος εντέρου και µείωση του κινδύνου για πυελική φλεγµονή και κύστεων των ωοθηκών. Επίσης, σηµαντική είναι η συµβολή τους στη ρύθµιση του κύκλου.
Μειονεκτήµατα: Ενδεχοµένως να εµφανιστούν ανεπιθύµητες ενέργειες οι οποίες περιλαµβάνουν: πονοκέφαλο, ναυτία, αίσθηση τάσης στο στήθος, µικρή αύξηση βάρους και µικρή αιµόρροια µεταξύ των περιόδων. Οι παρενέργειες αυτές διαρκούν το περισσότερο 3 µήνες από την έναρξη της λήψης τους.

• Αντισυλληπτικά χάπια µόνο µε προγεστερόνη
Περιέχουν µόνο προγεστερόνη και λαµβάνονται σε καθηµερινή βάση. Ο τρόπος δράσης τους είναι η τροποποίηση της τραχηλικής βλέννης και του ενδοµητρίου ώστε να µην επιτρέπεται η εµφύτευση του γονιµοποιηµένου ωαρίου. 
Τα πλεονεκτήµατά τους είναι ότι δεν εµφανίζουν τις ανεπιθύµητες ενέργειες και ότι µπορούν να χρησιµοποιηθούν από γυναίκες που θηλάζουν. Τα ποσοστά αποτυχίας τους φαίνεται ότι κυµαίνονται µόνο σε 0,5 ανεπιθύµητες κυήσεις για κάθε 100 γυναίκες που χρησιµοποίησαν τη µέθοδο για 1 έτος. Το συγκεκριµένο χάπι δεν κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά.
Μειονεκτήµατα: Είναι λιγότερο αποτελεσµατικά από τα συνδυασµένα αντισυλληπτικά, προκαλούν συχνότερα διαταραχές του εµµηνορρυσιακού κύκλου, πρέπει να λαµβάνονται περίπου την ίδια ώρα καθηµερινά, αντεδείκνυνται σε γυναίκες υψηλού κινδύνου για οστεοπόρωση κ.ά.

• Νεότερα αντισυλληπτικά χάπια
Τα νέα συνδυασµένα αντισυλληπτικά δισκία περιέχουν µικρότερες δόσεις οιστρογόνων και προγεσταγόνων, µε αποτέλεσµα να προκαλούν λιγότερες ανεπιθύµητες ενέργειες και καλύτερη συµµόρφωση των γυναικών. Η τελευταία εξέλιξη αφορά στο νέο αντισυλληπτικό χάπι που παρέχει φυσικό οιστρογόνο, όµοιο µε αυτό που παράγεται από το γυναικείο οργανισµό, τις ωοθήκες. «Ο νέος συνδυασµός φαίνεται ότι δρα καλύτερα. Θεωρείται καλό αντισυλληπτικό, πιστεύουµε ότι θα βοηθήσει, ωστόσο αναµένεται να επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις µας και από την κλινική πράξη», αναφέρει ο κ. Νίκος Σαλάκος, λέκτορας Μαιευτικής - Γυναικολογίας, πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσµου Οικογενειακού Προγραµµατισµού. Τα νέα δεδοµένα αναµένεται να µειώσουν το φόβο των Ελληνίδων για τις ανεπιθύµητες ενέργειες, γεγονός που θα συνεισφέρει και στην αύξηση της χρήσης των αντισυλληπτικών δισκίων στη χώρα µας.

Η Ελληνίδα φοβάται τα αντισυλληπτικά γιατί έχει ακούσει ότι προκαλούν καρκίνο, έµφραγµα ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ότι θα αυξηθεί το βάρος της κ.ά. Εξαιρετικά σηµαντικός λοιπόν είναι ο ρόλος του γυναικολόγου, ο οποίος πρέπει να της εξηγήσει ότι 
η χρήση τους είναι σε γενικές γραµµές ασφαλής και ότι η εξατοµικευµένη χορήγησή τους επιφέρει τα βέλτιστα αποτελέσµατα σε κάθε περίπτωση.

Γιατί τα αποφεύγουµε;
Φαίνεται ότι η µη χρήση των αντισυλληπτικών δισκίων από την πλειοψηφία των Ελληνίδων (µόλις το 2,4% των Eλληνίδων χρησιµοποιεί αντισυλληπτικά, τη στιγµή που στην Oλλανδία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 47,1% και στο Bέλγιο 39,8%) οφείλεται σε πληθώρα λόγων (φόβος πιθανών ανεπιθύµητων ενεργειών, ότι δεν θα έχουν τα επιθυµητά κλινικά - αντισυλληπτικά αποτελέσµατα, η διάρκεια χρήσης κ.ά.), µε κοινό παρονοµαστή την έλλειψη σωστής ενηµέρωσης. 
«Η Ελληνίδα φοβάται τα αντισυλληπτικά γιατί έχει ακούσει ότι προκαλούν καρκίνο, έµφραγµα ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ότι θα αυξηθεί το βάρος της κ.λπ. Στο σηµείο αυτό εξαιρετικά σηµαντικός είναι ο ρόλος του γυναικολόγου, ο οποίος πρέπει να της εξηγήσει ότι η χρήση τους είναι σε γενικές γραµµές ασφαλής και ότι η εξατοµικευµένη χορήγησή τους επιφέρει τα βέλτιστα αποτελέσµατα σε κάθε περίπτωση. Η θέσπιση ειδικών προγραµµάτων ενηµέρωσης και εκπαίδευσης και η συνεργασία µε τα Μέσα Μαζικής Ενηµέρωσης για το σκοπό αυτό µπορεί να είναι καίριας σηµασίας στη βελτίωση των ποσοστών χρησιµοποίησης του αντισυλληπτικού χαπιού και, κατ’ επέκταση, των ωφελειών που προκύπτουν από αυτά», τονίζει ο κ. Γεώργιος Κρεατσάς, καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας, αντιπρύτανης του Π.Α., διευθυντής της Β’ Πανεπιστηµιακής Μαιευτικής - Γυναικολογικής Κλινικής στο Αρεταίειο Νοσοκοµείο.

Χάπια 4ης γενιάς
Είναι σχεδιασµένα µε χαµηλή περιεκτικότητα σε οιστρογόνα και το πιο σύγχρονο προγεσταγόνο, τη δροσπιρενόνη, περιορίζοντας έτσι τις ανεπιθύµητες ενέργειες. 
Η δροσπιρενόνη µοιάζει µε τη φυσική προγεστερόνη και δεν προκαλεί κατακράτηση υγρών. Επίσης φαίνεται να περιορίζει τα συµπτώµατα του προεµµηνορρυσιακού συνδρόµου (τα ψυχολογικά συµπτώµατα όπως κατάθλιψη, ευερεθιστότητα κ.ά. και τα σωµατικά συµπτώµατα όπως ευαισθησία µαστών, πρήξιµο και µετεωρισµός, προβλήµατα στο δέρµα και στα µαλλιά), ενώ η δράση της έχει αποτέλεσµα στη µείωση της ακµής, της σµηγµατόρροιας και της αλωπεκίας. Η γυναίκα που τα λαµβάνει έχει τη δυνατότητα να µεταθέσει την περίοδό της, σε συνεργασία πάντα µε τον γυναικολόγο της, αν παραστεί ανάγκη ή αν οι συνθήκες το επιβάλλουν (γάµος, εξετάσεις, αθλητική δραστηριότητα κ.ά.).

Χάπι µε φυσικό οιστρογόνο
Πρόσφατα κυκλοφόρησε στην ελληνική αγορά το αντισυλληπτικό χάπι µε φυσική οιστραδιόλη (οιστρογόνο) και διενογέστη (προγεσταγόνο), το οποίο επιτυγχάνει υψηλή αποτελεσµατικότητα, ενώ ταυτόχρονα είναι καλά ανεκτό από τον οργανισµό. Είναι το πρώτο αντισυλληπτικό χάπι που µπορεί να χρησιµοποιηθεί από όλες τις γυναίκες γόνιµης ηλικίας έως 50 ετών. Παρέχει τα κατάλληλα επίπεδα ορµονών την κατάλληλη στιγµή του κύκλου, ενώ έχει δυναµικό δοσολογικό σχήµα (28 δισκία, από τα οποία τα δύο χωρίς ορµόνες), για καλύτερη συµµόρφωση της γυναίκας. Επιπλέον έχει φανεί ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσµατικό στη µείωση της ποσότητας αίµατος σε γυναίκες που πάσχουν από παρατεταµένη, έντονη και συχνή εµµηνορρυσία.