Ολοι, στην καθημερινή μας ζωή, αναρωτιόμαστε για το πως είμαστε, τι
θέλουμε, τι μας ευχαριστεί και τι όχι, τι δυνατότητες έχουμε και ποια είναι
τα κίνητρά μας, για να πραγματοποιήσουμε τους στόχους και τα όνειρά μας.
Με αυτό τον τρόπο προσπαθούμε να βελτιώσουμε την καθημερινή μας ζωή,
αποκτώντας δηλαδή όσο το δυνατόν καλύτερη αυτογνωσία και ενημερότητα. Αυτό
όμως, που μας απασχολεί περισσότερο αφορά την επικοινωνία μας με τους
άλλους, τις πρακτικές και συναισθηματικές συναλλαγές μαζί τους. Έτσι, θέλουμε
να ξέρουμε όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα και στοιχεία του χαρακτήρα
τους, ειδικά αν βρισκόμαστε σε στενή επαφή, για να ελέγχουμε το είδος, την
ποιότητα και το εύρος των σχέσεων μαζί τους. Η λέξη «κλειδί» σε αυτή μας την
προσπάθεια είναι «ο έλεγχος», τα μέτρα προστασίας και οι αποστάσεις, που
χρειάζεται να πάρουμε από διάφορες κατηγορίες ατόμων και ομάδων, επειδή ο
άνθρωπος, από την φύση του, θέλει να ελέγχει το περιβάλλον του.
Έχει αποδειχθεί, ότι η επιθυμία ελέγχου προσώπων και καταστάσεων διαφέρει
πολύ από άτομο σε άτομο, είναι ανάλογη με την ιδιοσυγκρασία μας, τα βιώματα
και τις εμπειρίες μας, ειδικά της παιδικής ηλικίας και πολλές φορές φτάνει
σε ακρότητες. Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι τα άτομα, που θέλουν να ασκούν
τον απόλυτο έλεγχο της ζωής τους, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες,
αναπτύσσουν άγχος και λάθη στην σκέψη τους, παρερμηνεύουν, υπερβάλλουν, αλλά
η ελεγκτική επιθυμία τους είναι τόσο μεγάλη, που δεν τους επιτρέπει να το
αντιληφθούν και να το διορθώσουν. Ουσιαστικά πρόκειται για φόβο. Έτσι
καταλήγουν, αντί να βελτιώνουν τη ζωή τους, να την δυσκολεύουν ακόμη
περισσότερο. Ομως, δεν είναι τόσο δύσκολο να αντιληφθούμε, ότι δεν είναι
δυνατόν να τα ελέγχουμε όλα, πάντα υπάρχουν καταστάσεις, που υπερβαίνουν
κάθε ανθρώπινη δυνατότητα.
Στην προσπάθειά μας λοιπόν να κατανοήσουμε τους άλλους, τους αποδίδουμε
κάποια χαρακτηριστικά - τα γνωστά παρεπόμενα ζευγάρια επιθέτων της
ψυχολογίας. Π.χ., αν κάποιος είναι δημιουργικός ή καλλιτέχνης, υποθέτουμε ότι
είναι και ευαίσθητος, γενναιόδωρος, λιγάκι αφηρημένος, μη πρακτικός κ.λ.π. Τον
κατατάσσουμε σε κάποιες κατηγορίες, για να προβλέψουμε, να μαντέψουμε
μέλλουσες συμπεριφορές τους. Το αντιληπτικό μας σύστημα, άλλωστε, έχει
τέτοια δομή, που μπορεί, με ευκολία και ταχύτητα, να προχωρά σε
κατηγοριοποιήσεις, με στόχο να «δαμάσει» το πλήθος των ετερογενών
πληροφοριών, που μας περιβάλλουν, να βάλει κάποια τάξη σε αυτές. Ομως, οι
κατηγοριοποιήσεις αυτές δεν είναι αληθινές. Πρόκειται για κοινωνικές
κατασκευές, μήτρες και πρότυπα συναλλαγής μας και πάρα πολλές φορές είναι
άδικες και ανυπόστατες.
Οι Ψυχολόγοι δεν έκαναν κάτι διαφορετικό από μας, δίνοντας κατά καιρούς τις
δικές τους επιστημονικές απαντήσεις, όσον αφορά τους συντελεστές
συμπεριφοράς μας.. Παρά το γεγονός ότι όλες οι Θεωρίες στηρίζονται σε
ερευνητικά δεδομένα, υπάρχει πλήθος διαφορετικών και αντιθετικών θεωριών.
Ολοι όμως συμφωνούν ότι η προσωπικότητα του ατόμου, είναι βασικός
συντελεστής της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Έτσι, εξαιτίας της προσωπικότητας,
άλλοι καταφέρνουν να σχετίζονται με το περιβάλλον άνετα και ευχάριστα, να
προσεγγίζουν τους ανθρώπους με εμπιστοσύνη και ασφάλεια και άλλοι κλείνονται
στον εαυτό τους, δείχνουν ελάχιστη ή καθόλου εμπιστοσύνη στα άτομα, με τα
οποία έρχονται σε επαφή, ενώ κανένα λογικό επιχείρημα δε μπορεί να τους
αλλάξει.
Στο ερώτημα τι είναι και πώς διαμορφώνεται η προσωπικότητα, αν και μεγάλοι
Ψυχολόγοι έχουν δώσει τις θεωρίες τους, το ζήτημα δεν έχει κλείσει. Σε
γενικές γραμμές, υπάρχει μεγάλη επιφυλακτικότητα και αντίλογος για τις
ερμηνείες και τα συμπεράσματα των διαφόρων ερευνητικών μοντέλων της
προσωπικότητας, με κυρίαρχη την γενική άποψη ότι η συμπεριφορά είναι ένα
ενιαία οργανωμένο σύνολο, που κατευθύνεται από τα ατομικά σχέδια και γι αυτό
το λόγο παρουσιάζονται άπειρες ατομικές διαφορές.
Παράδειγμα, ο Γιούγκ. Αναφερόμενος σ αυτές τις ατομικές διαφορές μίλησε για
εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις και δυνατότητες του ανθρώπου, οι οποίες
βρίσκονται σε διαρκή πάλη. Ονόμασε Persona την εξωτερική μας συμπεριφορά,
αυτό που δείχνουμε στους άλλους, Animus το αρσενικό τμήμα του εαυτού μας και
Anima το θηλυκό. Καθένας μας, -άνδρας ή γυναίκα-, διαθέτει και τις τρεις
αυτές εκφράσεις και δυνατότητες. Αν όμως στη ζωή μας κυριαρχεί η Persona, αν
και απαραίτητη στην κοινωνική μας ζωή, τότε κινδυνεύουμε να χάσουμε την
ενότητα του εαυτού μας, την ισορροπία των αντίπαλων δυνάμεων.
Συνήθως οι άνδρες, εξαιτίας των στερεοτυπικών ρόλων του ανδρικού φύλου,
που προβάλλει την κυριαρχία και την δύναμη, δεν αποδέχονται το θηλυκό
τους μέρος, με
αποτέλεσμα να εμφανίζονται ψυχροί και απαθείς στα συναισθήματα των
άλλων, να
αρνούνται και να απορρίπτουν τις δικές τους συναισθηματικές ανάγκες, να
αποφεύγουν να προχωρήσουν σε βαθύτερες συναισθηματικές σχέσεις. Σε
ακραίες
περιπτώσεις, ενδιαφέρονται μόνο για την εξουσία και τον έλεγχο πάνω
στους
άλλους, κρύβοντας πίσω από μια προσποιητή και ασυνείδητη νηφαλιότητα την
ένταση και το άγχος τους. Αντίστοιχα, αν μια γυναίκα απορρίπτει το αρρενωπό
τμήμα, που την οδηγεί σε έντονη ανοδική ορμή και διεκδικητικότητα στη ζωή,
κινδυνεύει να απορροφηθεί ολωσδιόλου από την μητρότητα και να αγνοήσει τις
άλλες της ανάγκες. Μάλιστα, λέγεται, ότι όταν οι γυναίκες διαμαρτύρονται για
τους στερεοτυπικούς ρόλους του φύλου τους, ουσιαστικά εκφράζουν το αρρενωπό
τμήμα του εαυτού τους.
Ο Rogers , μελετώντας την ανθρώπινη προσωπικότητα θεώρησε ότι κυρίαρχο
στοιχείο της είναι η έμφυτη αυτονομία και στον επίσης έμφυτο θετικό
προσανατολισμό μας στη ζωή. Η αυτονομία αυτή μας οδηγεί στην εκπλήρωση των
στόχων και των σχεδίων μας στη ζωή, εφόσον, βέβαια, το επιτρέπουν και οι
συνθήκες ζωής και περιβάλλοντος.
Ο Freud, όπως είναι γνωστό, στήριξε στην ψυχαναλυτική θεωρία του, την
διαμόρφωση της προσωπικότητας, στις ορμές και την ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη
του παιδιού, στα διάφορα στάδια, πράγμα που προκαθορίζει και την ενήλικη ζωή
του.
Αλλοι ερευνητές θεώρησαν τον άνθρωπο επιστήμονα της προσωπικής του ζωής,
ικανό να επιφέρει όλες τις απαιτούμενες αλλαγές και προσαρμογές. Οι
αλλαγές αυτές είναι πάντα σταθμοί στη ζωή μας και ειδικότερα, αν έχουμε
περάσει τα
σαράντα.
Σημαντική επίσης είναι η άποψη, ότι η προσωπικότητα διαμορφώνεται κάτω από
το βαρύ φορτίο της αίσθησης του αβοήθητου, που κουβαλάμε ως τραύμα από τις
πρώιμες παιδικές εμπειρίες μας, τότε που πραγματικά ήμασταν αβοήθητοι και
εξαρτημένοι από τους άλλους.
Σε όλες όμως ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις, είμαστε έτσι όπως είμαστε γιατί σε
μεγάλο βαθμό, εκτός από την ιδιοσυγκρασία μας και τα κίνητρά μας, το
περιβάλλον, οι σημαντικοί άνθρωποι της ζωής μας, παίζουν πρωταγωνιστικό
ρόλο στην ανάπτυξή μας.
Facebook αστεία, εικόνες, βίντεο και άλλα! Μια σελίδα για την αστεία πλευρά του FaceBook. Αστείες φωτογραφίες ,καταστάσεις, βίντεο και άλλα απο το Facebook είναι εδώ.
