Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της λογοκρισίας στο διαδίκτυο (12 Mαρτίου), οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα καταγγέλλουν δώδεκα χώρες για λογοκρισία και καταπάτηση των δικαιωμάτων για ελεύθερη παροχή και πρόσβαση στην πληροφόρηση μέσω διαδικτύου. Δίπλα στους «συνήθεις ύποπτους» Ιράν, Συρία, Κίνα, Βόρεια Κορέα, Σαουδική Αραβία, Βιετνάμ) φιγουράρουν πλέον και νέες χώρες όπως: Κούβα, Μπαχρέιν, Βιρμανία, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν και Λευκορωσία.

Οι τρόποι εμφάνισης της λογοκρισίας στο ίντερνετ ποικίλoυν από χώρα σε χώρα με αποτέλεσμα τα κριτήρια κατηγοριοποίησης των προσβολών κατά της ελευθερίας της έκφρασης να είναι ρευστά. Στην Κίνα, στο Ιράν και στο Βιετνάμ για παράδειγμα έχουν φυλακιστεί 120 μπλόγκερς και ακτιβιστές ενώ το Μπαχρέιν και η Σαουδική Αραβία λογοκρίνουν καταφανώς «ύποπτες» ιστοσελίδες. Επίσης το 2011 σκοτώθηκαν ακτιβιστές του διαδικτύου στην Ινδία και στη Συρία.

Η Κίνα πρώτη στη λογοκρισία

Ο Γερμανός δημοσιογράφος Ματίας Σπίλκαμπ, μέλος των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα, αναφέρει σε συνέντευξή του στη Ντόιτσε Βέλλε πως η Κίνα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας, επενδύοντας τεράστια ποσά ετησίως στην ηλεκτρονική αστυνόμευση του διαδικτύου. «Στην Κίνα απαγορεύεται η πρόσβαση σε πλήθος ιστοσελίδων, ενώ πολλές μηχανές αναζήτησης εμφανίζουν μόνο αυστηρά επιλεγμένα αποτελέσματα. Σε κάποιες περιοχές υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση στο ίντερνετ ενώ σε άλλες απαγορεύεται εντελώς».
Ο βαθμός κρατικής παρέμβασης, ελέγχου και λογοκρισίας είναι εξαιρετικά υψηλός. Ακόμη και στις περιπτώσεις όπου δεν παρεμβαίνει η ηλεκτρονική αστυνομία με κραυγαλέο τρόπο, φροντίζει απλά να μειώνει την ταχύτητα μετάδοσης των πληροφοριών μέσω βίντεο ή φωτογραφιών ειδικά μάλιστα στην περίπτωση μαζικών διαδηλώσεων.

Άλλοι τρόποι ηλεκτρονικής λογοκρισίας

Εκτός από το παράδειγμα της Κίνας, πολλές είναι οι χώρες που εξακολουθούν να κινούν τις υποψίες των Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα για παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών μέσω διαδικτύου. Οι χώρες αυτές καταγράφονται σε μια δεύτερη, συμπληρωματική λίστα «χωρών με ερωτηματικό». Κάποιες από αυτές ενδεικτικά είναι οι: Αίγυπτος, Μαλαισία, Σρι Λάνκα, Νότια Κορέα, Ταϊλάνδη, Τυνησία, Τουρκία ακόμη και η…Γαλλία!

Σύμφωνα με την αναφορά, η λίστα αυτή ενδέχεται να αυξηθεί στο μέλλον με πιθανές «υποψήφιες χώρες» το Μαρόκο, το Πακιστάν και το Αζερμπαϊτζάν. Αντίθετα, από τη λίστα των χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά λογοκρισίας πρόσφατα βγήκαν η Βενεζουέλα καθώς και η Λιβύη η οποία βρίσκεται σε μια φάση πολιτικής μετάβασης προς τη δημοκρατία.

Υπαινιγμοί και για την Ευρώπη

Ο Σπίλκαμπ επίσης σημειώνει πως ίσως να υπάρχει «έλλειμμα δημοκρατίας» και στο αναπτυγμένο διαδίκτυο του αποκαλούμενου Δυτικού κόσμου αφού το φιλτράρισμα που γίνεται στην ηλεκτρονική παροχή πληροφοριών διέπεται από ολοένα και αυστηρότερη νομοθεσία. Αναφέρει μάλιστα χαρακτηριστικά πως « η γερμανική εταιρία Siemens είχε προσφέρει στο παρελθόν τεχνολογία για υποκλοπή γραπτών μηνυμάτων μέσω κινητών στο Ιράν», προσθέτοντας επίσης πως ΗΠΑ και Ευρώπη προσπαθούν να περιορίσουν αντίστοιχες εξαγωγές ύποπτης τεχνογνωσίας.

«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια παράδοξη κατάσταση στην οποία οι πολίτες νομίζουν ότι διαθέτουν πλήρη ελευθερία πλοήγησης στον κυβερνοχώρο αλλά στην πραγματικότητα τα πάντα υπόκεινται εν τέλει σε πολύπλοκους ελέγχους», συνοψίζει ο Σπίλκαμπ. Οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα δεσμεύονται ωστόσο να αγωνιστούν πλέον και για ένα ελεύθερο διαδίκτυο.