Η εξάπλωση των περιστατικών ρατσιστικής βίας σε νέες γειτονιές της Αθήνας, όπως η Καλλιθέα, και οι οργανωμένες επιθέσεις εναντίον μεταναστών που περιμένουν σε στάσεις λεωφορείου είναι μερικές από τις τάσεις που εντοπίζει το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας.
Σύμφωνα με έρευνα της οποίας τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν την Τετάρτη, στα συντριπτικά περισσότερα περιστατικά που καταγράφηκαν το τελευταίο τρίμηνο του 2011, οι θύτες ενεργούσαν ως ομάδα, πράγμα που ενισχύει την άποψη περί οργανωμένων ρατσιστικών εγκλημάτων.
«Οι ομάδες βίας που διεκδικούν πολιτική εκπροσώπηση», προειδοποίησε το Δίκτυο αναφερόμενο στη Χρυσή Αυγή, «να γνωρίζουν ότι θα υπάρχουν όλο και περισσότερα μικροσκόπια στραμμένα πάνω τους». Εξέφρασε ανησυχία για το ότι «ο πληθυσμός στα αστικά κέντρα δείχνει μια αυξανόμενη ανοχή στη ρατσιστική βία».
Το Δίκτυο - που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) και του Γραφείου της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, με την συμμετοχή 18 ΜΚΟ (Διεθνής Αμνηστία, Γιατροί του Κόσμου κλπ) και τον Συνήγορο του Πολίτη ως παρατηρητή - πραγματοποίησε την πρώτη αυτή καταγραφή σε τρεις-τέσσερις γειτονιές της Αθήνας και μια της Πάτρας.
Συνολικά κατέγραψε 63 περιστατικά από τα οποία οι θύτες στα 18 ήταν μέλη εξτρεμιστικών οργανώσεων, στα 26 πολίτες, στα 18 αστυνομικοί και σε ένα ιδιωτική ασφάλεια νοσοκομείου.
Από τα θύματα, τα 56 ήταν άντρες και οι επτά γυναίκες- οι περισσότεροι από το Αφγανιστάν (25) και την υποσαχάρια Αφρική (21). Στα 30 περιστατικά προκλήθηκαν σωματικές βλάβες, στα 12 βαριές σωματικές βλάβες καθώς και φθορές περιουσιακών στοιχείων (καταστροφή οχήματος διανομής παντοπωλείου, εμπρησμός ανθοπωλείου).
Στα 51 περιστατικά η επίθεση ήταν ομαδική - και μάλιστα συχνά με την συμμετοχή γυναικών και ανηλίκων. Σε δύο ο θύτης ήταν γυναίκα.
«Συνήθως η γυναίκα ρωτά "Από πού είσαι;" και μόλις το επιλεγμένο θύμα απαντήσει, εμφανίζονται οι υπόλοιποι και αρχίζει η βία», είπε η Τίνα Σταυρινάκη, επιστημονική συνεργάτις της ΕΕΔΑ. «Ομάδες περιπολούν σε δημόσιους χώρους με τα πόδια ή με μηχανάκια, φορώντας μαύρα ρούχα και έχοντας καλυμμένο το πρόσωπο με κουκούλες ή κράνη».
Για τη βία από αστυνομικούς, το Δίκτυο κατέγραψε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές: «Στην Πάτρα, ο αλλοδαπός απομακρύνεται σε ένα σημείο όπου υφίσταται την κακομεταχείριση από τους αστυνομικούς οι οποίοι τον εγκαταλείπουν εκεί αφού του καταστρέψουν τα έγγραφα - και σε μια περίπτωση τα φάρμακα που μόλις είχε προμηθευτεί. Στην Αθήνα κάνουν προσαγωγή, ακόμη και αν πρόκειται για νόμιμο μετανάστη, όπου εκεί αρχίζει η βία και ο εκφοβισμός για να εγκαταλείψει την Ελλάδα», προσθέτει η κυρία Σταυρινάκη.
«Η καταδίκη των θυτών είναι έννοια άγνωστη στην Ελλάδα», είπε ο πρόεδρος της ΕΕΔΑ Κωστής Παπαϊωάνου. Στηλίτευσε τα δημοσιεύματα για πολιτοφυλακές δήθεν αυτοπροστασίας και τους πολιτικούς αρχηγούς που «αντί να καταδικάζουν, μιλούν για το δικαίωμα στην οπλοκατοχή και στοχοποιούν ομάδες».
Ο πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών Μοαβία Αχμέτ, από το Σουδάν, τόνισε ότι πολλά από τα θύματα δεν αναφέρουν την βία - λεκτική ή σωματική - που υπέστησαν είτε γιατί το έχουν δεχθεί σαν καθημερινό φαινόμενο στη ζωή τους είτε γιατί δεν έχουν εμπιστοσύνη ότι θα γίνει κάτι.
«Οι αριθμοί είναι ελάχιστοι σε σχέση με την πραγματικότητα», είπε ο Γιονούς Μοχαμαντί από το Αφγανιστάν, πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων. Εφερε το παράδειγμα των Σομαλών - «μιας πολύ κλειστής κοινότητας - που έχουν δεκάδες θύματα, κυρίως γυναίκες με μαντίλες, τα οποία δεν καταγράφονται».
Αλλη ομάδα που δέχεται τελευταίως πολλές επιθέσεις είναι οι έγχρωμες εκδιδόμενες στο κέντρο της Αθήνας.
Ο κ. Μοχαμαντί στάθηκε ιδιαίτερα στο «ψυχολογικό τραύμα» του να υφίστανται οι μετανάστες βία σε ένα κράτος-μέλος της ΕΕ: «Μέχρι να φθάσουμε στην Ελλάδα, δεχτήκαμε πολλά χτυπήματα στην ίδια μας τη χώρα αλλά και στη διαδρομή. Στα σύνορα Ιράν-Αφγανιστάν σε σκοτώνουν. Στην Τουρκία, η βία είναι αβάσταχτη. Στην Ελλάδα όμως δεν περιμέναμε να υποστούμε τα ίδια».
Με ποιον τρόπο αντιμετωπίζει το θέμα το ελληνικό κράτος; Η απάντηση του κ. Παπαϊωάννου είναι εύγλωττη: «Πριν ξεκινήσουμε, ρωτήσαμε τις αρχές πόσα καταγεγραμμένα περιστατικά ρατσιστικής βίας υπάρχουν. Μας απάντησαν "Κανένα"».
