Η δραχμή έρχεται το ευρώ φεύγει θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του Reuters, που εκτιμά ότι οι τράπεζες στο εξωτερικό ετοιμάζονται αθόρυβα, αλλά συστηματικά, για την έναρξη διαπραγμάτευσης νέου ελληνικού νομίσματος. Ορισμένες από τις τράπεζες αυτές δεν διέγραψαν ποτέ από τα συστήματά τους, τη δραχμή από τότε που εισήχθη το ευρώ, την 1.1.2002.

Έτσι, θα είναι έτοιμες, ουσιαστικά όπως λέγεται - με το πάτημα ενός κουμπιού- να λειτουργήσουν και να κάνουν συναλλαγές, αν η χώρα μας αναγκαστεί να επαναφέρει τα παλαιά της εθνικά χαρτονομίσματα και κέρματα.

Η αθόρυβη αυτή προετοιμασία έχει ξεκινήσει από την έναρξη της κρίσης στην Ελλάδα το 2009, δήλωσε ο Χάρτμουτ Γκρόσμαν της ICS Risk Advisors, ο οποίος συνεργάζεται με τράπεζες της Wall Street. «Πολλές επιχειρήσεις, ιδίως στην Ευρώπη καθώς και εδώ, εξετάζουν αυτό το ενδεχόμενο εδώ και κάποιο διάστημα», λέει ο Γκρόσμαν. «Αλλά υπάρχει πραγματικά σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης σε όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αν συμβεί αυτό... η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν είναι μια νέα ιδέα», συμπλήρωσε.

Οι σχετικά απλές τεχνικές πτυχές της προετοιμασίας ωχριούν όμως μπροστά στα νομικά και πρακτικά προβλήματα που θα δημιουργούσε για τις τράπεζες τυχόν έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ.
Σύμφωνα με τους τραπεζίτες, εάν η Ελλάδα αποχωρήσει από το ευρώ θα επιβάλει σχεδόν σίγουρα συναλλαγματικούς ελέγχους.

Αυτό δε σημαίνει όμως ότι δεν θα ήταν δυνατή η διαπραγμάτευση του νέου νομίσματος.
«Τα τμήματα συναλλάγματος θα μπορούσαν να ετοιμαστούν σχετικά γρήγορα. Εξαρτάται από το πώς ακριβώς θα γίνει η έξοδος από το ευρώ», είπε ο Λιούις Ο'Ντόναλντ, υψηλόβαθμο στέλεχος της ιαπωνικής επενδυτικής τράπεζας Nomura.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι μεγάλες τράπεζες της ευρωζώνης που χρειάζονται ρευστό για τους πολίτες ή τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, αφού θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της συναλλαγματικής ισοτιμίας που θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν ανάλογα με τους νόμους που θα επιβάλει ενδεχομένως η Ελλάδα για τις διαπραγματεύσεις στο νόμισμά της.

Εάν η Ελλάδα, λόγου χάρη, επέβαλε μια συναλλαγματική ισοτιμία 1:1 για το ζεύγος ευρώ-δραχμή, αυτό θα μπορούσε να επιφέρει τεράστιες απώλειες για τις ξένες τράπεζες, καθώς μια τέτοια ισοτιμία δεν θα «στεκόταν» στις αγορές. Επιπλέον, μια ενδεχόμενη επιβολή ελέγχων στη διακίνηση κεφαλαίων θα ήταν εφιάλτης για τις τράπεζες που έχουν δάνεια στην Ελλάδα, καθιστώντας πιθανώς παράνομη για τις εταιρείες την αποπληρωμή χρεών σε ευρώ. Ακόμη, όμως, και αν δεν είναι παράνομο, κάποιες εταιρείες μπορεί να μην είναι σε θέση να αποπληρώσουν τους ξένους πιστωτές τους, επειδή ό,τι ρευστό είχαν θα μετατραπεί εν μία νυκτί σε δραχμές, σε ένα νόμισμα που αναμένεται να χάσει γρήγορα την αξία του λόγω της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας.

Όπως επισημαίνεται, οι τράπεζες έχουν μελετήσει διάφορες επιλογές για να προστατευτούν στον βαθμό που αυτό είναι δυνατό, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας να εφαρμόζουν αμερικανικό Δίκαιο στις νέες συναλλαγές επί παραγώγων ή στα νέα δάνεια.

Ομως, μέχρι στιγμής, ελάχιστες έχουν κινηθεί στην πράξη προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως επειδή φοβούνται να επιτείνουν την ανησυχία που ήδη υπάρχει στις αγορές.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Credit Agricole, Ζαν-Πολ Σιφλέ, δήλωσε ότι η τράπεζά του έχει ομάδες που προετοιμάζονται για διάφορα σενάρια, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. «Δουλεύουμε εδώ και αρκετά τρίμηνα πάνω στο θέμα αυτό και έχουμε συγκροτήσει ειδική ομάδα για να το εξετάσει», δήλωσε, αρνούμενος να μπει σε περαιτέρω λεπτομέρειες.