Καθώς η μαζική απόσυρση καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες πριν από τις εκλογές της περασμένης Κυριακής λάμβανε ανεξέλεγκτες διαστάσεις, η Αθήνα υπέβαλε το εξής ερώτημα στις Βρυξέλλες: «Είναι νόμιμη η επιβολή περιορισμών στις κινήσεις κεφαλαίων στην ενιαία αγορά;».

Η απάντηση που πήρε από τις αρμόδιες νομικές υπηρεσίες της Κομισιόν ήταν ότι κάτι τέτοιο προβλέπεται μόνο σε περιπτώσεις σοβαρής διαταραχής της δημόσιας τάξης, κάτι που θα μπορούσε να συμβεί αν το αποτέλεσμα της αναμέτρησης προκαλούσε πανικό τη Δευτέρα το πρωί.

Στο μεταξύ, άνθρωποι της τρόικας στην Αθήνα, αλλά και αξιωματούχοι των Βρυξελλών και του Βερολίνου είχαν αναπτύξει διαύλους επικοινωνίας με τα επιτελεία και των δύο βασικών διεκδικητών της εξουσίας στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με την «Καθημερινή», σκοπός των επαφών αυτών ήταν να αποτραπούν εμπρηστικές τοποθετήσεις που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν ανεξέλεγκτες καταστάσεις το πρωί της Δευτέρας. Την ίδια στιγμή, οι υπηρεσίες του Ολι Ρεν στην Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. πέρασαν το Σαββατοκύριακο με κομμένη την ανάσα.

Η αντίδρασή τους σε τυχόν εκλογικό αποτέλεσμα που θα οδηγούσε σε καταγγελία του Μνημονίου θα κλιμακωνόταν ανάλογα με την αντίδραση των αγορών. Τα μάτια όλων επρόκειτο να στραφούν στη Νέα Ζηλανδία, όπου άνοιγε το πρώτο χρηματιστήριο για τη Δευτέρα, στη συνέχεια στην Αυστραλία και την Ασία. Αν η έκβαση της αναμέτρησης στην Ελλάδα οδηγούσε σε μίνι κραχ εκεί, τότε οι κεντρικές τράπεζες του πλανήτη είχαν σχεδιάσει σαρωτική παρέμβαση στις αγορές.

Και μείωση επιτοκίου

Όπως είναι φυσικό, η ΕΚΤ θα παρενέβαινε για να στηρίξει την Ισπανία και την Κύπρο, παρά τις επιφυλάξεις που και πάλι εξέφρασε το Βερολίνο για το εύρος της αντίδρασης. Σε δεύτερη φάση, η ΕΚΤ θα προχωρούσε σε μείωση του βασικού της επιτοκίου, ενώ ως έσχατο μέτρο συζητήθηκε, αλλά δεν συμφωνήθηκε, η άμεση προώθηση της κοινής πανευρωπαϊκής εγγύησης των καταθέσεων.

Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, αν ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδιζε τις εκλογές, πολλά θα εξαρτώνταν από τον επινίκιο λόγο του κ. Τσίπρα. Εφόσον σε αυτόν αναφερόταν η πρόθεση καταγγελίας του Μνημονίου, τότε το σχέδιο προέβλεπε εντατικές διαπραγματεύσεις με την Αθήνα, τις πρώτες 24 ώρες.

Σημειώνεται ότι κατά πάσα πιθανότητα, η παροχή στήριξης στις ελληνικές τράπεζες θα συνεχιζόταν, ώστε να μην επιμολυνθεί με πανικό το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Κι αυτό γιατί μια ενδεχόμενη διακοπή των δόσεων προς την Ελλάδα θα σήμαινε έλλειψη ρευστότητας και η χώρα μας θα αναγκαζόταν να ξεκινήσει τις διαδικασίες αποχώρησης από την Ευρωζώνη.

Τέλος, «σχέδια Β» για την περίπτωση επιβολής περιορισμού στις κινήσεις κεφαλαίων, τραπεζικού πανικού και χρηματιστηριακού κραχ είχαν εκπονήσει και οι μεγάλες κυβερνήσεις του κόσμου. Εντούτοις, επειδή η αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα ήταν εξέλιξη χωρίς προηγούμενο, τα περισσότερα από αυτά τα σχέδια ήταν «θεωρητικές ασκήσεις» που είναι αμφίβολο αν θα είχαν οποιοδήποτε αποτέλεσμα.

Στην πράξη –ευτυχώς– δεν θα χρειαστεί, κατά πάσα πιθανότητα, να το πληροφορηθούμε ποτέ. Τουλάχιστον αυτό προκύπτει από την έως τώρα αντίδραση των αγορών.