Ποια ήταν η μεγαλύτερη απόδραση σε αριθμό κρατουμένων; Το πιο πολύπλοκο σχέδιο διαφυγής; Το πιο πρωτότυπο;

Ελάχιστα γεγονότα δημιουργούν λαϊκούς ήρωες και η απόδραση από φυλακή είναι ένα από αυτά. Στη λογοτεχνία αλλά και στον κινηματογράφο δεν υπάρχει ζήτημα επιλογής πλευράς. Τα σωφρονιστικά συστήματα είναι διεφθαρμένα και η απόδραση απόδοση δικαιοσύνης.

Από την άλλη πλευρά, όμως, η σύλληψη του δραπέτη είναι ζήτημα τιμής για τις αρχές ενός συστήματος και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που το επακόλουθο ανθρωποκυνηγητό παίρνει γιγαντιαίες διαστάσεις. Αυτό ακριβώς είναι και το χαρακτηριστικό μια μεγάλης απόδρασης. Ας δούμε 10 από τις μεγαλύτερες όλων των εποχών.

Τζον Ντίλιγκερ

Η απόδραση του διαβόητου ληστή τραπεζών, Τζον Ντίλιγκερ από την φυλακή της επαρχίας Λέικ στην Ιντιάνα κινείται μεταξύ θρύλου και πραγματικότητας. Σύμφωνα με όσα είναι γνωστά, ο Ντίλιγκερ χρησιμοποίησε ένα αυτοσχέδιο πιστόλι και διαπράττοντας την υπέρτατη προσβολή προς τις αμερικανικές αρχές ασφαλείας έκλεψε το υπηρεσιακό όχημα του σερίφη της επαρχίας οδηγώντας το στο Ιλινόι.

Αυτό το γεγονός ήταν και η αρχή του τέλους του. Αν και η ληστεία τράπεζας δεν ήταν ομοσπονδιακό έγκλημα το 1934, η διακίνηση ενός κλεμμένου οχήματος ήταν και υποχρέωσε το FBI να ασχοληθεί με την υπόθεση του. Μετά από πέντε μήνες καταδίωξης ήταν νεκρός.

Η απόδραση από τη Φυλακή Λίμπι
Οι ομαδικές αποδράσεις κατά τον αμερικάνικο εμφύλιο πόλεμο δεν ήταν ασυνήθιστο φαινόμενο. Μεταξύ 9 και 10 Φεβρουαρίου 1864, 109 αιχμάλωτοι πολέμου της Ένωσης απέδρασαν από τη Φυλακή Λίμπι στο Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια ανοίγοντας τούνελ. Και οι 109 ήταν αξιωματικοί, με βαθμούς από στρατηγό μέχρι ταγματάρχη. Από αυτούς 59 κατάφεραν επιτυχώς να φτάσουν σε περιοχές που ελέγχονταν από το στρατό της Ένωσης.

Η Μεγάλη Απόδραση
Η πασίγνωστη «Μεγάλη Απόδραση» ήταν ένα ευφυές, πολύπλοκο και καλά οργανωμένο σχέδιο απόδρασης από τη φυλακή Σταλάγκ Λουφτ ΙΙΙ (Σάγκαν, Πολωνία) το Μάρτιο του 1944. Οι αιχμάλωτοι έσκαψαν τρία διαφορετικά τούνελ σε περίπτωση που κάποιο γινόταν αντιληπτό και διέφυγαν με ψεύτικες ταυτότητες και στολές γερμανών στρατιωτικών.

Από τους 76 που απέδρασαν, μόλις τρεις πιλότοι της RAF κατάφεραν να επιστρέψουν στη Βρετανία μέσω Σκανδιναβίας. Οι υπόλοιποι συνελήφθησαν και 50 από αυτούς εκτελέστηκαν μετά από διαταγές του ίδιου του Χίτλερ. Ανάμεσα τους και ο Έλληνας ανθυποσμηναγός Σωτήριος Σκάντζικας της 336 Μ.Β.

Η απόδραση από το Σόμπιμπορ

Ότι δεν κατάφεραν οι συμμαχικοί στρατιωτικοί στη Μεγάλη Απόδραση, το πέτυχαν και με το παραπάνω απλοί Εβραίοι αιχμάλωτοι στο στρατόπεδο του Σόμπιμπορ τον Οκτώβριο του 1943.

Καθοδηγούμενοι από τους Λίον Φεντχάντλερ και Αλεξάντερ Πετσέρσκι (Ρώσος αιχμάλωτος πολέμου) σκότωσαν 11 αξιωματικούς των SS και αρκετούς φρουρούς για να διαφύγουν στο εσωτερικό της Πολωνίας. Το αρχικό σχέδιο ήταν να εξοντώσουν όλη τη δύναμη των SS στο στρατόπεδο αλλά όταν οι πρώτοι φόνοι έγιναν αντιληπτοί, οι περισσότεροι έτρεξαν να αποδράσουν υπό καταιγισμό πυρών.

Από τους περίπου 300 που απέδρασαν, μόνο 50 κατάφεραν να επιζήσουν και μετά τον πόλεμο. Κάποιοι σκοτώθηκαν στα ναρκοπέδια της γύρω περιοχής, άλλοι συνελήφθησαν τις επόμενες μέρες και κάποιοι σκοτώθηκαν από Πολωνούς συνεργάτες των Ναζί μεταξύ των οποίων και ο Λίον Φεντχάντλερ.

Η απόδραση από τη Φυλακή Μάουντζoϊ
Στις 31 Οκτωβρίου 1973, τρία ανώτερα στελέχη του ΙΡΑ, διέφυγαν από τη Φυλακή του Μάουντζoϊ με ελικόπτερο το οποίο προσγειώθηκε στην αυλή της φυλακής. Από αυτούς ένας συνελήφθη μετά από έξι εβδομάδες, ένας δεύτερος μετά από δύο χρόνια, ενώ ο τρίτος, ο Σίμους Τουόμι, ήταν ελεύθερος για πάνω από τέσσερα χρόνια.

Χωρίς να είναι η μοναδική στην ιστορία, σίγουρα όμως η πρώτη, η απόδραση ήταν τόσο πρωτότυπη που οι φύλακες νόμιζαν ότι πρόκειται για επίσκεψη κυβερνητικού αξιωματούχου. Η ελληνική έκδοση της απόδρασης ήρθε πριν μερικά χρόνια με την απόδραση Παλαιοκώστα.

Τζορτζ Μπλέικ
Ο Τζορτζ Μπλέικ είναι ίσως ο πιο γνωστός διπλός πράκτορας της εποχής του Ψυχρού Πολέμου. Στο αποκορύφωμα της δράσης του αποκάλυψε τα ονόματα εκατοντάδων βρετανών πρακτόρων της MI6 και καταδικάστηκε σε 42 χρόνια φυλάκισης (εικάζεται ένα έτος για κάθε πράκτορα που έχασε τη ζωή του) στις φυλακές του Γουόρμγουντ Σκραμπς.

Το Οκτώβριο του 1966 και ενώ εξέτιε το πέμπτο έτος της ποινής του απέδρασε παραδοσιακά, κόβοντας σίδερα και χρησιμοποιώντας μια ανεμόσκαλα. Παρά το φαινομενικά απλό σχέδιο, η φυλακή ήταν υψίστης ασφαλείας ενώ η απόδραση του ίδιου του Μπλέικ ήταν ένα πλήγμα στο γόητρο της Μεγάλης Βρετανίας.

Ακολούθως, ο Μπλέικ διέφυγε στη Σοβιετική Ένωση όπου διαμένει μέχρι σήμερα ζώντας με σύνταξη της KGB. Το 2007 o Βλαδίμηρος Πούτιν του απένειμε το κρατικό μετάλλιο της Αδελφότητας της Φιλίας.

Η απόδραση από το Αλκατράζ
Οι απόπειρες απόδρασης από τις Φυλακές του Αλκατράζ είναι πολλές. Αλλά σε μία μόνο περίπτωση η τύχη των δραπετών παραμένει μέχρι και σήμερα άγνωστη. Αυτή των Φρανκ Μόρις και των αδερφών Άνγκλιν τον Ιούνιο του 1962.

Μετά από εφτά μήνες προσεκτικού σχεδιασμού, χρησιμοποιώντας τις πιο ευφυείς μεθόδους αντιπερισπασμού και επιβαίνοντας σε αυτοσχέδιες λέμβους κατάφεραν αποδράσουν από τη φυλακή και πιθανότατα να διασχίσουν τον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο.

Η τύχη τους αγνοείται έκτοτε!

Η απόδραση από τις φυλακές Μέιζ
Η μεγαλύτερη απόδραση σε βρετανικό έδαφος έλαβε χώρα στις 25 Σεπτεμβρίου 1983. 38 μέλη του ΙΡΑ διέφυγαν ένοπλοι με ένα όχημα τροφοδοσίας. Η πλειονότητα συνελήφθη σχετικά γρήγορα αλλά αυτό ακριβώς ήταν μέρος του σχεδίου.

Η μαζική απόδραση είχε οργανωθεί για την απελευθέρωση μερικών επίλεκτων κρατουμένων. Σήμερα παραμένουν ελεύθεροι 11 ενώ η τύχη δύο εξ αυτών, των Σίμους Κάμπελ και Τζέραρντ Φράιερς παραμένει άγνωστη.

Το Εξπρές του Μεσονυκτίου
Η περιπέτεια του Μπίλι Χέιζ με τις σοφρωνιστικές αρχές της Τουρκίας, ήταν το θέμα της ταινίας «Eξπρές του Μεσονυκτίου» και για δεκαετίες συνέβαλε στη αρνητική εικόνα της χώρας στο εξωτερικό.

Ο Μπίλι Χέιζ συνελήφθη τη δεκαετία του 1970 για κατοχή και διακίνηση χασίς. Ακολούθως καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλάκιση. Μετά από πέντε χρόνια στη περιβόητη φυλακή Σαγκμαλιτσάρ, μεταφέρθηκε στις φυλακές του Βοσπόρου όπου και παρέμεινε έξι μήνες σχεδιάζοντας την απόδραση του.

Τελικά κατάφερε να περάσει στην Ελλάδα με μια μικρή σχεδία, κολυμπώντας και περπατώντας.