Κίνδυνος αποεπενδύσεων από πλευράς φαρμακευτικών βιομηχανιών αρχίζει να φαίνεται κατά το πέμπτο συνεχές έτος ύφεσης της χώρας, όταν ζητούμενο παραμένει η προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος.
Σύμφωνα και με πρόσφατη έρευνα της McKinsey «Η Ελλάδα 10 χρόνια μπροστά», η φαρμακοβιομηχανία αποτελεί έναν από τους πιο παραγωγικούς και δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας και πληροί όλες τις προδιαγραφές για να καταστεί μοχλός ανάπτυξης, καθώς συνδυάζει εξωστρεφή χαρακτήρα και έντονη εγχώρια δραστηριότητα. Την ίδια όμως στιγμή, οι ακολουθούμενες πολιτικές απειλούν ξεκάθαρα τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων του κλάδου και καθιστούν απαγορευτική την όποια περαιτέρω επένδυση, καθώς το κούρεμα των ομολόγων που δόθηκαν στις φαρμακοβιομηχανίες κατά 50% επέφερε βαρύτατη ζημία στον κλάδο.
Πλήγμα το clawback
Ένα ακόμη πλήγμα στον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας αναμένεται να αποτελέσει και η επιχειρούμενη επιβολή του πολυσυζητημένου "clawback”, την ώρα που τα συσσωρευμένα χρέη των ασφαλιστικών ταμείων και των νοσοκομείων έχουν ήδη καταστήσει ασφυκτικό το περιβάλλον δραστηριοποίησης για τις φαρμακευτικές στη χώρα.
Το νέο μέτρο προβλέπει ότι η ανά μήνα φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών φορέων δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/12 του προϋπολογισμού τους. Σε περίπτωση υπέρβασης του μηνιαίου προϋπολογισμού, το υπερβάλλον ποσό θα αναζητείται από τις φαρμακευτικές εταιρείες, χωρίς όμως να έχει προσδιοριστεί ο τρόπος υπολογισμού του ποσού και καταλογισμού του στην κάθε φαρμακευτική εταιρία ξεχωριστά.
Το μέτρο συζητείται την ίδια στιγμή, που οι συνεχείς και υπέρογκες οφειλές του Δημοσίου και των φορέων του προς τις φαρμακευτικές, οδηγούν ουσιαστικά στη χρηματοδότηση του συστήματος υγείας από τις ίδιες τις εταιρείες.
Το θέμα επισημαίνεται από τις διοικήσεις του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), την τελευταία δεκαετία, με αποτέλεσμα σήμερα να επικρατεί στους κόλπους της φαρμακευτικής βιομηχανίας έντονη δυσφορία και έλλειψη πρόθεσης πληρωμής είτε του μέτρου τουrebate ή clawback, την ώρα που το κράτος παραμένει ασυνεπές στις οικονομικές του υποχρεώσεις.
Αντιφάσεις και ασάφειες
Σύμφωνα με παράγοντες της φαρμακευτικής βιομηχανίας, ο εφαρμοστικός νόμος περιέχει πλήθος ασαφειών και αντιφάσεων, καθώς εκκρεμούν 100 εκατ. ευρώ που καλούνται να πληρώσουν οι φαρμακευτικές, χωρίς να αποτελούν δικές τους υποχρεώσεις. Ταυτόχρονα, υποχρεώσεις του Δημοσίου που εκτιμώνται περίπου σε 100 εκατ. ευρώ από το 2011, έχουν περαστεί στο 2012 οδηγώντας σε πρόσθετη περιστολή δαπανών και μάλιστα στον τομέα του φαρμάκου. Φαίνεται ότι η πολιτεία έσπευσε να συμμορφωθεί με τις επιταγές της τρόικας υιοθετώντας την εισπρακτική λογική αδιαφορώντας για τις αδικίες και τη βιωσιμότητα των φαρμακευτικών.
Τα χρέη του Δημοσίου
Με στόχο την περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης, το clawback έρχεται να προστεθεί σε μία ατέρμονη σειρά σκοπέλων που έχουν κληθεί να υπερβούν οι φαρμακευτικές στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια με πιο αιχμηρούς το κούρεμα των ομολόγων που τους στοίχισε 1 δισ. ευρώ και τα υπέρογκα χρέη του Δημοσίου.
Μόνο οι ανεξόφλητες οφειλές νοσοκομείων και ταμείων για φάρμακα υπολογίζονται πλέον σε 1,55 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 650 αφορούν οφειλές από τον ΕΟΠΥΥ. Συσσωρευμένα χρέη, πρόσθετοι φόροι, περικοπές τιμών, αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην έκδοση δελτίων τιμών έχουν «γονατίσει» τις φαρμακευτικές στερώντας τους τη δυνατότητα μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, οικονομικού προγραμματισμού και απόσβεσης των επενδύσεών τους. Η απόφαση επιβολής του clawback απειλεί με ανάφλεξη ένα ήδη εκρηκτικό μείγμα.
Αποχωρήσεις
Το ιδιαίτερα εχθρικό αυτό περιβάλλον έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία για ενδεχόμενη αποχώρηση φαρμακευτικών επιχειρήσεων. Την αρχή έκαναν πριν δύο χρόνια οι φαρμακευτικές εταιρείες από τη Δανία Leo Pharma και NovoNordisk, που ανέστειλαν την πώληση γνωστών φαρμάκων τους στην εγχώρια αγορά αντιδρώντας στις μειώσεις τιμών των φαρμάκων, ενώ και η Fresenius Medical Care έχει σταματήσει να εφοδιάζει την ελληνική αγορά από το 2010.
Φέτος, η γερμανική Biotest αποφάσισε να αποχωρήσει από την Ελλάδα λόγω ανεξόφλητων λογαριασμών, ενώ πρόσφατα και η Bristol-Myers Squibb ανακοίνωσε την απόφασή της να διακόψει τη διάθεση δύο καινοτόμων προϊόντων της και να απολύσει 55 άτομα. Και όσες εταιρείες έχουν απομείνει, μειώνουν συνεχώς την πιστωτική τους πολιτική έναντι των φαρμακαποθηκών και των φαρμακείων, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζονται οι μειώσεις προσωπικού.
Δύο μεγάλες εταιρείες του κλάδου έχουν ήδη προβεί σε 170 απολύσεις. Όσο για τις αμιγώς ελληνικές φαρμακευτικές, σύμφωνα με την Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει φτάσει σε «σημείο μηδέν», καθώς οι πολιτικές της κυβέρνησης οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στον αφανισμό του ελληνικού φαρμάκου, ενώ ταυτόχρονα απειλούνται 8.500 θέσεις εργαζομένων που απασχολούνται στο συγκεκριμένο κλάδο.
