Μερικοί άνθρωποι τρώνε περισσότερο όταν γυμνάζονται. Αλλοι τρώνε λιγότερο. Επί πολλά χρόνια, οι επιστήμονες απέδιδαν αυτές τις αλλαγές στις ορμόνες, η παραγωγή των οποίων αυξάνεται με τη γυμναστική. Τώρα, όμως, νευροεπιστήμονες υποστηρίζουν ότι υπάρχει μια άλλη αιτία: η γυμναστική ίσως αλλάζει την επιθυμία μας για φαγητό μεταβάλλοντας τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου στη θέα της τροφής.

Το συμπέρασμα προέρχεται από δύο νέες μελέτες, η μία εκ των οποίων διεξήχθη σε τριάντα 20χρονους γυμνασμένους εθελοντές, οι οποίοι εξετάστηκαν δύο φορές με λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) εγκεφάλου.

Στόχος ήταν να διαπιστωθεί η επιρροή της γυμναστικής στο σύστημα τροφικής επιβράβευσης του εγκεφάλου, το οποίο ρυθμίζει εάν μας αρέσει ένα φαγητό και αν θέλουμε να το φάμε. Ο γενικός κανόνας είναι πως όσο περισσότερο ενεργοποιείται αυτό το σύστημα τόσο περισσότερο θέλουμε να φάμε.

Το πείραμα

Στην πρώτη φάση του πειράματος οι νεαροί έκαναν έντονη στατική ποδηλασία ή αναπαύονταν επί μία ώρα πριν μπουν στον μαγνητικό τομογράφο. Εν συνεχεία άλλαξαν δραστηριότητες και ξαναεξετάστηκαν.

Αμέσως μετά, οι ερευνητές τούς έδειξαν στην οθόνη ενός υπολογιστή τις φωτογραφίες διαφόρων φαγητών – από φρούτα και λαχανικά έως χάμπουργκερ και παγωτά – που διακόπτονταν από φωτογραφίες αντικειμένων.

Οταν οι εθελοντές κάθονταν για μία ώρα, το σύστημα ρύθμισης της τροφής ενεργοποιούνταν, ιδίως για πλούσια σε λίπη, γλυκά τρόφιμα. Οταν όμως είχαν γυμναστεί για μία ώρα, στους ίδιους εθελοντές η ενεργοποίηση του συστήματος ήταν πολύ μικρότερη.

«Η εγκεφαλική αντίδραση στις φωτογραφίες των τροφίμων ήταν πολύ μειωμένη μετά τη γυμναστική», δήλωσε ο δρ Τοντ Α. Χαγκόμπιαν, καθηγητής Κινησιολογίας στο Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, επιβλέπων της νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε προ ημερών στην «Επιθεώρηση Εφηρμοσμένης Φυσιολογίας» (JAP).

Αυτό, όμως, δεν είναι σίγουρο πως συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους – και μάλιστα σε όσους δεν είναι 20άρηδες και λάτρεις της γυμναστικής, όπως δείχνει η δεύτερη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε προσφάτως στην «Επιθεώρηση Παχυσαρκίας» (JOO).

Οι υπέρβαροι

Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν 34 υπέρβαροι άντρες και γυναίκες, που διήγαν καθιστική ζωή. Οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου για να καταγραφεί η αντίδρασή τους στη θέα του φαγητού και εν συνεχεία άρχισαν να γυμνάζονται υπό επίβλεψη, ακολουθώντας μια προπόνηση που προκαλούσε καύση 500 θερμίδων. Η μελέτη διήρκεσε 12 εβδομάδες και οι εθελοντές γυμνάζονταν μεν σκληρά, αλλά είχαν την άδεια να τρώνε ό,τι θέλουν.

Στο τέλος της μελέτης, οι 20 από αυτούς είχαν αδυνατίσει πολύ – σχεδόν 6 κιλά κατά μέσον όρο. Οι υπόλοιποι όμως μετά βίας είχαν χάσει μισό κιλό.

Αυτοί οι 14 ήταν που κατά την έναρξη της μελέτης είχαν παρουσιάσει τη μεγαλύτερη αντίδραση στο σύστημα τροφικής επιβράβευσης – και μάλιστα στο τέλος της μελέτης, όταν επαναλήφθηκαν οι εξετάσεις, διαπιστώθηκε πως με τη γυμναστική το σύστημα αυτό ήταν ακόμα πιο ενεργό απ’ ό,τι τρεις μήνες νωρίτερα.

Τι σημαίνουν στην πράξη αυτά τα ευρήματα; Οτι «η γυμναστική σαφέστατα επηρεάζει το σύστημα επιβράβευσης του εγκεφάλου, αλλά η επίδραση διαφέρει σε κάθε άνθρωπο και πιθανώς εξαρτάται από το είδος της άσκησης», λέει ο δρ Χαγκόμπιαν. Και αυτό διότι οι εθελοντές της πρώτης ομάδας γυμνάζονταν σκληρά και σε βάθος χρόνου, ενώ αυτοί της δεύτερης γυμνάστηκαν για πρώτη φορά στη ζωή τους όταν δήλωσαν συμμετοχή στη μελέτη.

Η συμβουλή

Για όσους λοιπόν θέλουν να αδυνατίσουν, η συμβουλή του δρος Χαγκόμπιαν είναι απλή: ανεξάρτητα από το αν μετά τη γυμναστική νιώθετε πως θέλετε να φάτε περισσότερο ή όχι, σηκωθείτε από τις καρέκλες και αρχίστε να γυμνάζεστε, διότι άλλες μελέτες έχουν δείξει πως ακόμα κι αν διαθέτει κανείς περιττά κιλά, η καλή φυσική κατάσταση προασπίζει την υγεία του και μακροπρόθεσμα, με τη συστηματική γυμναστική ίσως αρχίσει και το αδυνάτισμα.