του Αντώνη Μαρκόπουλου, Ειδικού Γραμματέα Ψηφιακού Σχεδιασμού, Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας 

Έχοντας αναγνωρίσει την τεχνολογική καινοτομία ως κύριο μοχλό ανάπτυξης μιας ανταγωνιστικής οικονομίας για τη χώρα μας, ιδιαίτερα στις παρούσες συνθήκες, το Υπουργείο Ανάπτυξης στοχεύει στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος με σκοπό την προώθηση επενδύσεων στο χώρο των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. 

Για την επίτευξη του στόχου αυτού, περισσότερα από 500 εκατομμύρια ευρώ έχουν δεσμευθεί μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση» (ΕΣΠΑ 2007-2013) προκειμένου να διατεθούν για τη συγχρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων στο συγκεκριμένο κλάδο. Επιχειρηματικά κεφάλαια συμμετοχών, δάνεια με ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης και επιδοτήσεις, αποτελούν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο δράσης που εφαρμόζει η ελληνική κυβέρνηση, προκειμένου αυτό το νέο οικοσύστημα να γίνει πραγματικότητα. 

Συγκεκριμένα, διαθέσιμα στις επιχειρήσεις της ελληνικής αγοράς είναι πλέον τα συγχρηματοδοτούμενα χαμηλότοκα δάνεια "Jeremie ICT”, καθώς έχει ήδη ξεκινήσει η υλοποίηση των τριών νέων συμφωνιών, συνολικού ύψους 180 εκ €, που υπέγραψε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ), το οποίο διαχειρίζεται την εφαρμογή της πρωτοβουλίας JEREMIE στην Ελλάδα, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, με τρεις ελληνικές τράπεζες. 

Οι ανωτέρω συμφωνίες προβλέπουν τη χορήγηση δανείων ύψους έως 500.000€ σε μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών είτε επιχειρήσεις άλλων κλάδων για τη χρηματοδότηση σχεδίων που αφορούν Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Το συγκεκριμένο προϊόν συγχρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση» και τις επιλεγμένες τράπεζες σε ποσοστό 50%-50%, επιμερίζοντας το ρίσκο. Τα δάνεια που χορηγούνται έχουν ιδιαίτερα ελκυστικά, μεταβλητά επιτόκια (από 2,5%), ενώ, παράλληλα, θα ωφελήσουν πολλαπλώς τις ελληνικές επιχειρήσεις, χάρη στις μειωμένες παράλληλες απαιτήσεις (collaterals). 

Επιπλέον, βρίσκεται σε τελικό στάδιο η ανάδειξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων των επενδυτικών σχημάτων που θα συμμετάσχουν σε δύο άλλα χρηματοδοτικά προϊόντα Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών για την ενίσχυση των επιχειρήσεων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Στόχος είναι η στήριξη επενδύσεων στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων τεχνολογίας στην Ελλάδα. 

Τα επιχειρηματικά κεφάλαια που πρόκειται να δημιουργηθούν, συνολικού ύψους 70 εκατομμυρίων ευρώ, πρόκειται να αξιοποιήσουν πόρους έως 50 εκ ευρώ από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση» (μέσω του Χρηματοδοτικού Ταμείου Jeremie) και επιπλέον πόρους ύψους 30% της συνολικής επένδυσης από ιδιώτες επενδυτές. Λαμβάνοντας υπόψη την κρίσιμη οικονομική συγκυρία, το συγκεκριμένο πλαίσιο ενίσχυσης της τεχνολογικής καινοτομίας στην Ελλάδα, αναμένεται να διευκολύνει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση σε ελληνικές επιχειρήσεις, ώστε να επενδύσουν στην ανάπτυξη καινοτόμων υπηρεσιών με εξωστρεφή προοπτική. 

Παράλληλα, και η αξιοποίηση περισσότερο «παραδοσιακών» μορφών χρηματοδότησης, όπως οι επιδοτήσεις, μπορεί και πρέπει να συμβάλει στην προσπάθεια για την αλλαγή του αναπτυξιακού μας μοντέλου. Στην κατεύθυνση αυτή, είναι σήμερα διαθέσιμη, μία σημαντική δράση κρατικής ενίσχυσης, η δράση ICT4GROWTH, ύψους 120 εκατομμυρίων ευρώ. Αποτελώντας ένα μίνι-επενδυτικό νόμο,  αποσκοπεί στη χρηματοδότηση καινοτόμων επενδύσεων στην Ελλάδα, ύψους από 300.000€ έως και 20 εκ €, στον κλάδο των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, με ιδιαίτερη έμφαση στις υπηρεσίες. Πιο συγκεκριμένα, βασικός σκοπός της είναι η ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων για το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εμπορική διάθεση καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας, που αφορούν ή βασίζονται σε Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). 

Σημαντική καινοτομία της δράσης ICT4GROWTH είναι ότι  το τελικό ποσό της χορηγούμενης ενίσχυσης θα συνδέεται με ποσοτικούς στόχους, όπως η αύξηση της απασχόλησης και η εξαγωγική δραστηριότητα. Η υλοποίηση των επενδύσεων θα γίνεται σε δύο διακριτές φάσεις: η πρώτη φάση των επενδύσεων θα αφορά την υποστήριξη της Έρευνας, Σχεδιασμού και Ανάπτυξης των νέων προϊόντων/ υπηρεσιών (R&D stage), ενώ η δεύτερη φάση την υποστήριξη της εμπορικής διάθεσης των νέων προϊόντων/ υπηρεσιών (commercialization stage). Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι, για πρώτη φορά, οι επιχειρήσεις δεν κατευθύνονται σε συγκεκριμένους τομείς επένδυσης μέσω της δράσης αυτής, αλλά μπορούν να επενδύσουν στον τομέα επιλογής τους. Οι ενδεικτικές θεματικές της δράσης αυτής περιλαμβάνουν κλάδους όπως: ενέργεια και πράσινη ανάπτυξη, γεωργία, αλιεία και τρόφιμα, τουρισμός, πολιτισμός και ψυχαγωγία, υγεία και πρόνοια, ηλεκτρονικές επικοινωνίες, μεταφορές, νέα παγκόσμια αγορά του Internet. 

Προφανώς δράσεις όπως οι παραπάνω, από μόνες τους, δεν είναι ικανές να αλλάξουν το επενδυτικό περιβάλλον στη χώρα μας, ούτε αρκούν για να προσελκύσουν μεγάλες επενδύσεις. Απαιτούνται γενναίες μεταρρυθμίσεις, ουσιαστική βελτίωση του θεσμικού πλαισίου επενδύσεων, σταθερότητα του φορολογικού περιβάλλοντος. Ήδη, όμως, η θεσμοθέτηση μιας νέας εταιρικής μορφής, περισσότερο ευέλικτης, με ελάχιστο κεφάλαιο ύψους 1 ευρώ, είναι γεγονός. Αυτό, είναι σίγουρα μια καλή αρχή. 

Ένα ακόμη πολύτιμο εργαλείο, είναι το σημαντικότερο κεφάλαιο της χώρας μας, το ανθρώπινο δυναμικό. Νέοι, καταρτισμένοι, αξιόλογοι επαγγελματίες διαθέτουν και ιδέες και τη διάθεση να τις κάνουν πραγματικότητα. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία μπορούν να αξιοποιηθούν κατάλληλα. Οι δομικές αλλαγές μπορούν να επιταχυνθούν. Ένα νέο οικοσύστημα καινοτομίας μπορεί να δημιουργηθεί. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί σε πόλο έλξης επενδύσεων στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης, αξιοποιώντας τη στρατηγική γεωπολιτική θέση της. Αυτός πρέπει να είναι ο στόχος. Η προσπάθεια έχει ήδη ξεκινήσει.