Οι μεταλλάξεις στο μιτοχονδριακό DNA κάνουν τους άνδρες να γερνάνε πιο γρήγορα σε σχέση με τις γυναίκες, με συνέπεια οι τελευταίες να έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.
Αυτό υποστηρίζει μία νέα αυστραλο-βρετανική επιστημονική έρευνα, που βασίζεται στη μελέτη αρσενικών και θηλυκών μυγών για να εξάγει γενικότερα συμπεράσματα σχετικά με τη βιολογία και άλλων ειδών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων.
Οι ερευνητές της Σχολής Βιολογικών Επιστημών του πανεπιστημίου Μόνας της Μελβούρνης και του Τμήματος Βιοϊατρικών Επιστημών της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου του Λάνκαστερ, με επικεφαλής τον δρα Ντέιμιαν Ντάουλινγκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιολογίας Current Biology, σύμφωνα με το BBC, μελέτησαν τα μιτοχόνδρια των μυγών, δηλαδή τα τμήματα εκείνα των κυττάρων που παράγουν ενέργεια από τις τροφές και υπάρχουν σε σχεδόν όλα τα ζωικά κύτταρα.
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι μια σειρά από διαδοχικές μεταλλάξεις που συσσωρεύονται στο DNA των μιτοχονδρίων, επιδρούν αρνητικά στο πόσο γρήγορα οι άνδρες γερνάνε (άρα πεθαίνουν και νωρίτερα), ενώ δεν έχουν την ίδια αρνητική επίδραση στη γήρανση των γυναικών.
«Όλα τα ζώα διαθέτουν μιτοχόνδρια και η τάση των θηλυκών να ζουν περισσότερο από τα αρσενικά, είναι κοινή σε πολλά διαφορετικά είδη. Η έρευνά μας δείχνει ότι οι μιτοχονδριακές μεταλλάξεις που ανακαλύψαμε, προξενούν γενικά την ταχύτερη γήρανση των αρσενικών σε όλο το ζωικό βασίλειο», δήλωσε ο Ντάουλινγκ.
Οι εν λόγω μεταλλάξεις προέρχονται από τον τρόπο που τα μιτοχονδριακά γονίδια περνάνε από τη μία γενιά στην άλλη. Ενώ τα παιδιά λαμβάνουν αντίγραφα των περισσότερων γονιδίων τους τόσο από τη μητέρα όσο και από τον πατέρα τους, τα μιτοχονδριακά γονίδια τα παίρνουν μόνο από την μητέρα.
Αυτό σημαίνει, κατά τους ερευνητές, ότι η διαδικασία της φυσικής επιλογής ελέγχει την ποιότητα των μιτοχονδριακών γονιδίων μόνο στις μητέρες. Αν μία μετάλλαξη στα μιτοχόνδρια είναι επιβλαβής για τα αρσενικά αλλά όχι για τα θηλυκά, τότε θα περάσει «απαρατήρητη» από το «ποιοτικό φίλτρο» της φυσικής επιλογής.
«Σε διαδοχικές χιλιάδες γενεές, πολλές τέτοιες μεταλλάξεις έχουν συσσωρευτεί που είναι επιζήμιες μόνο για τα αρσενικά, αλλά δεν επηρεάζουν τα θηλυκά», αναφέρουν οι επιστήμονες. Με άλλα λόγια, αν υπάρχει ένα γενετικό σφάλμα στα μιτοχόνδρια, το οποίο κάνει κακό στους άνδρες, δεν υπάρχει εξελικτικός μηχανισμός για να το ξεριζώσει έγκαιρα από το «ισχυρό» φύλο (όπως, αντίθετα, υπάρχει στο «ασθενές» φύλο), αφού το DNA των μιτοχονδρίων κληρονομείται μόνον από τη μητέρα.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι θα συνεχίσουν τη μελέτη τους, με απώτερο στόχο την αναζήτηση τρόπων που θα εξουδετερώνουν την αρνητική επίπτωση αυτών των μεταλλάξεων στο προσδόκιμο ζωής των ανδρών.
Πάντως, άλλοι ειδικοί επισήμαναν ότι οι διαφορές των δύο φύλων στη γήρανση και στο προσδόκιμο ζωής θα μπορούσαν να εξηγηθούν με πολλούς ακόμα παράγοντες, πέρα από τις μεταλλάξεις στο γενετικό υλικό των μιτοχονδρίων.
«Μπορεί τα μιτοχόνδρια να είναι σημαντικά για τη γήρανση σε αρκετά είδη, όμως δεν νομίζω σε καμία περίπτωση πως αυτή η ανακάλυψη εξηγεί γιατί οι γυναίκες ζουν πέντε έως έξι χρόνια παραπάνω από τους άνδρες. Υπάρχουν άλλα πράγματα που επίσης ξέρουμε ότι παίζουν ρόλο, όπως ο τρόπος ζωής, οι κοινωνικοί και συμπεριφορικοί παράγοντες. Όμως, η μεγαλύτερη βιολογική διαφορά είναι ότι τα δύο φύλα έχουν διαφορετικές ορμόνες», δήλωσε ο καθηγητής του πανεπιστημίου Νιούκαστλ Τομ Κέρκγουντ.
Όποιος πάντως κι αν είναι ο υπεύθυνος βιολογικός μηχανισμός, είναι γεγονός ότι μεταξύ των ανθρώπων που τα έχουν εκατοστίσει, οι γυναίκες είναι εννεαπλάσιες από τους άνδρες, ενώ η λίστα των δέκα γηραιότερων του πλανήτη (με επιβεβαιωμένες ημερομηνίες γέννησης) περιλαμβάνει μόνο γυναίκες.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
