Ονειρα, ύπνωση, υποβολή, μαντεία,
προβλέψεις, αναδρομές τσαρλατανισμός, εκμετάλλευση, έλεγχος του νου κι
ένα σωρό άλλες άλλες έννοιες, σκορπισμένες στις συνηθισμένες συζητήσεις
μας, έχουν επιφέρει μια άνευ προηγουμένου σύγχιση και προκατάληψη για
το τι είναι και τι μπορεί να προσφέρει η Κλινική Ύπνωση.
Η Κλινική Ύπνωση, παρά το γεγονός ότι έχει κακοποιηθεί ανά τους αιώνες
από ανθρώπους, που στόχευαν στον χρηματισμό και των έλεγχο των
συνανθρώπων τους, σήμερα αποτελεί ένα ευρύ πεδίο επιστημονικής έρευνας
και αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της που ίσως μελλοντικά συντελέσουν
στην βελτίωση της ανθρώπινης ζωής. Γιατί, ποιος από μας δεν θάθελε να
απαλλαγεί πιο εύκολα από κακές συνήθειες, να ελέγξει τον πόνο ή να βγει
από αδιέξοδα και να βρει διαφορετικές, από αυτές που του υποδεικνύει η
λογική του, λύσεις για τα προβλήματά του; Η Κλινική Ύπνωση έχει δώσει
τέτοια αποτελέσματα αλλά φαίνεται να υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος μέχρι
να αποδειχθεί η εγκυρότητα και η αξιοπιστία της, από τον επιστημονικό
χώρο.
Πάντως, σήμερα οι επιστήμονες που ερευνούν το θέμα, έχουν συμφωνήσει
τουλάχιστον πάνω σε μια βασική διαπίστωση: Το «υπεραισθητό» συμβαίνει.
Αυτό σημαίνει ότι κάτω από ασυνήθιστες συνθήκες, όπως για παράδειγμα η
προσωρινή και ελεγχόμενη από το ίδιο το άτομο αποδόμηση και αποσύνδεση
της σκέψης, μπορεί να προκληθούν υπνωτικά φαινόμενα. Οι επιστημονικές
διαφωνίες , πέραν αυτής της κοινής για το «υπεραισθητό» αποδοχής,
αναφέρονται πιο πολύ σε επιμέρους θέματα, όπως π.χ κάτω από ποιες
συνθήκες προκαλείται η ύπνωση, αν είναι ένα αποκλειστικά βιολογικό
φαινόμενο ή αν και πόσο επηρεάζεται από τις κοινωνικές απαιτήσεις και
προσδοκίες. Όπως και νάχει, τα υπνωτικά φαινόμενα δείχνουν ότι «κάτι
γίνεται εκεί» και ότι ,αν όχι όλοι, τουλάχιστον μερικοί άνθρωποι
αντιδρούν διαφορετικά σε κάποια συγκεκριμένα ερεθίσματα και διαδικασίες.
Τι είναι η Κλινική Ύπνωση
Αν και η ονομασία προέρχεται από τη λέξη «ύπνος», στην Κλινική Ύπνωση το
υποκείμενο δεν κοιμάται. Αντίθετα, έχει απόλυτο έλεγχο της κατάστασης
και μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να διακόψει την διαδικασία. Ουσιαστικά
πρόκειται για μια διαφορετική κατάσταση, μια επιβολή σιωπής στο
αριστερό εγκεφαλικό ημισφαίριο, υπεύθυνο για τη λογική. Αυτή η ηθελημένη
σιωπή, θα επιτρέψει στο δεξί εγκεφαλικό ημισφαίριο να εκφράσει το
συναίσθημα, την φαντασία και τη δημιουργικότητά του. Η σιωπή της λογικής
είναι απαραίτητη, επειδή ο ανθρώπινος πολιτισμός, η εκπαίδευση και το
κοινωνικό περιβάλλον, ειδικά τους τελευταίους αιώνες, έχει δώσει
μεγάλη σημασία στον ορθολογισμό και τις λογικές διεργασίες. Η επικράτηση
της λογικής οδήγησε στην αχρησία των άλλων εγκεφαλικών λειτουργιών,
όπως η φαντασία, η δημιουργικότητα , οι ενορατικές λύσεις προβλημάτων,
που προέρχονται από το δεξί εγκεφαλικό ημισφαίριο.
Η ιστορία της θεραπευτικής ύπνωσης
Η ιστορία της ύπνωσης ανιχνεύεται πριν την ιστορική περίοδο. Στις
λατρευτικές τελετές του πρωτόγονου ανθρώπου υπήρχαν διαδικασίες, που
οδηγούσαν τα άτομα σε μια υπνωτική κατάσταση. Ακόμα και σήμερα, σε
διάφορα μέρη της Αυστραλίας και της Αφρικής, συνεχίζονται οι
προϊστορικές υπνωτικές τελετές, με τη συνοδεία κατάλληλων μονότονων
ρυθμικών τραγουδιών. Οι περισσότεροι ταξιδευτές ανά τον κόσμο έχουν
εξοικειωθεί με τους Ινδούς φακίρηδες, τους Γιόγκι , τους γόητες φιδιών
και τους μάγους της Ανατολής, που φέρνουν τον εαυτό τους και άλλους σε
μια εκπληκτική κατάσταση ελέγχου και αντοχής του ψυχικού και σωματικού
πόνου.
Η Ύπνωση είναι γνωστή και από την Ελληνική Μυθολογία: Στην Επίδαυρο,
την Κω στα μαντεία της Δωδώνης, των Δελφών και στα πολλά Ασκληπιεία, οι
ιερείς θεράπευαν τους ασθενείς , αφού πρώτα τους επέβαλαν εξαγνισμό με
αυστηρή νηστεία. Ακολουθούσε διανυκτέρευση (εγκοίμηση) στο ιερό
«Αβατον», με στόχο την προσευχή, το ονείρεμα και την ερμηνεία του από
τους ιερείς . Απαραίτητη προϋπόθεση για τους θεραπευόμενους ήταν η πίστη
και η προσδοκία για τα θεραπευτικά αποτελέσματα. Η ερμηνεία των ονείρων
από τους ιερείς παραπέμπει στην σημασία του ονείρου, την «βασιλική οδό»
πρόσβασης στο απωθημένο ψυχικό υλικό του Freud.
Στη διάρκεια του Μεσαίωνα, το εκκλησιαστικό ιερατείο ταύτισε τα υπνωτικά
φαινόμενα με τον δαιμονισμό. Είναι γνωστές οι διώξεις και το κάψιμο των
μαγισσών στην πυρά. Μετά από πολλούς αιώνες σκοταδισμού, προκατάληψης
και φόβου, η ύπνωση αναβιώνει στο Παρίσι από τον Anton Mesmer, θαυμαστή
του Παράκελσου.
Όμως, η θεωρία του περί ζωικού μαγνητισμού στηριζόταν περισσότερο στις
υπερφυσικές δυνατότητες του υπνωτιστή και όχι του υπνωτιζόμενου. Αυτή η
άποψη, αν και αποδείχθηκε λανθασμένη- σχεδόν όλοι οι άνθρωποι έχουν τιν
ικανότητα να υπνωτισθούν- κατάφερε να φορτίσει ξανά με αρνητισμό την
διαδικασία της ύπνωσης, επειδή ο Mesmer έκανε κατάχρηση της δύναμής του.
Αργότερα ο Braid, γιατρός στην Αγγλία, διδάσκεται τον «Μεσμερισμό»
και προχωρά σε επιστημονικές μελέτες. Σ΄αυτόν οφείλεται και η ονομασία
«Ύπνωση» από τους όρους «νευροϋπνολογία» και «υπνολογία» , που
χρησιμοποίησε για τις μελέτες του.
Στο Παρίσι, στα 1825, ο Jean Martin Charcot , είναι ένας φημισμένος
νευρολόγος, ιδιαίτερα γνωστός για τις μελέτες του πάνω στη νευρομυϊκή
ατροφία. Ασχολήθηκε με την Ύπνωση με την ίδια σοβαρότητα, που διέκρινε
ολόκληρο το επιστημονικό έργο του.
Σήμερα, μετά από τις κλασσικές, πλέον, έρευνες του Milton Erikson,
μαθητή του Braid, η ιατρική έχει αποδεχθεί την θεραπευτική συμβολή και
τη σημασία της κλινικής ύπνωσης.
Η πιο πρόσφατη επιστημονική έρευνα πάνω στην Ύπνωση έχει ξεκινήσει
περίπου από το 1950, πριν τις ιατρικές ανακαλύψεις για τη σημασία των
νευροπεπτιδίων, των κυτοκινών και των άλλων χημικών αντιδράσεων του
οργανισμού. Οι πρόσφατες ιατρικές έρευνες δείχνουν ότι η πρόσβαση στο
σκοτεινό μέρος της ψυχής προκαλεί ποικίλες οργανικές αντιδράσεις και η
αντιμετώπιση της κατάστασης ύπνωσης δεν θεωρείται πια υπερφυσική και
μυστηριώδης. Φαίνεται ότι μερικοί, αν όχι όλοι οι άνθρωποι, αντιδρούν
διαφορετικά σε κάποια ερεθίσματα, δείχνουν σαν «κάτι να γίνεται εκεί».
Μέθοδοι Ύπνωσης
Οι μέθοδοι για έλθει κάποιος σε κατάσταση ύπνωσης είναι πολλές, αφού
πρώτα ανιχνευθεί ο βαθμός υπνωτικής δεκτικότητας του ατόμου και
αποκλεισθούν περιπτώσεις ασθενών με αυτοκτονικές τάσεις, συναισθηματική
αστάθεια ,εξάρτηση από ουσίες, ψυχώσεις κλπ, παράγοντες που αποτρέπουν
την δημιουργία θεραπευτικής σχέσης. Στο άτομο που πρόκειται να δεχθεί
την ύπνωση γίνεται λεπτομερής ενημέρωση και λαμβάνεται επίσης αναλυτικό
ιστορικό.
Η θεραπευτική αξία της Κλινικής Ύπνωσης
Η ύπνωση οδηγεί στο χώρο του υποσυνείδητου και έχει πολύ καλά
αποτελέσματα στην αφύπνιση της έμφυτης δημιουργικότητας, την ανάπτυξη
της θέλησης, τον έλεγχο του πόνου και πολλών άλλων δυσλειτουργιών.
Είναι μια μερική παλινδρόμηση στο χώρο αυτό και επιτρέπει να βγουν οι
φαντασιώσεις, χωρίς λογοκρισία, επειδή, όπως προαναφέρθηκε,
παραμερίζεται προσωρινά η χρήση του αριστερού εγκεφαλικού ημισφαιρίου,
με τον περιορισμό και την προσωρινή αναστολή του συνειδητού νου, αφήνει
χώρο στη φαντασία. Αυτό επιτυγχάνεται και με την διαφορετική επεξεργασία
του γλωσσικού κώδικα, τι σημαίνει για τον υπνωτιζόμενο η συγκεκριμένη
λέξη και έννοια.
Η Κλινική Ύπνωση αφορά περισσότερο τη μετακίνηση της προσοχής, με τη
βοήθεια κάποιου θεραπευτή, αλλά και με αυτοϋπνωση. Φαίνεται ότι είμαστε
σε θέση από τη φύση μας να ερχόμαστε σε κατάσταση ύπνωσης: Π.χ, στιγμές
αφηρημάδας, ονειροπόλησης, όταν, αν και εργαζόμαστε εντατικά, ξαφνικά
και για πολύ λίγο χρόνο δε σκεφτόμαστε απολύτως τίποτε, φαίνεται να
είναι στιγμές αυτοϋπνωσης.
Με πολύ απλά λόγια, η κλινική ύπνωση είναι μια κατάσταση διαφορετική από
αυτήν της εγρήγορσης, που σήμερα εξηγείται από την επιστήμη της
Φυσιολογίας.
Η κλινική ύπνωση δεν είναι τόσο διαδεδομένη στην Ελλάδα ως θεραπευτικό
μέσον. Στο εξωτερικό, αντίθετα υπάρχουν πολλά θεραπευτικά και ερευνητικά
κέντρα και μάλιστα σε πανεπιστημιακό επίπεδο.
Facebook αστεία, εικόνες, βίντεο και άλλα! Μια σελίδα για την αστεία πλευρά του FaceBook. Αστείες φωτογραφίες ,καταστάσεις, βίντεο και άλλα απο το Facebook είναι εδώ.
