Ομάδα Αυστραλών ερευνητών διαπίστωσε ότι τα παχύσαρκα αρσενικά ποντίκια τείνουν να αποκτούν μη υγιείς απογόνους και υπαίτιος είναι η διατροφή, που προκαλεί μικροσκοπικές αλλαγές στο σπέρμα, με αποτέλεσμα οι απόγονοι να πάσχουν από μεταβολικές διαταραχές.
Η παρατήρηση αυτή βοηθά περισσότερο στην κατανόηση του τρόπου που οι επιλογές του τρόπου ζωής επηρεάζουν την υγεία των μελλοντικών γενεών.
Οι επιπτώσεις της διατροφής και του καπνίσματος αποτυπώνονται στο DNA μέσω χημικών τροποποιήσεων που ρυθμίζουν τη δραστηριότητα των γονιδίων και την παραγωγή των πρωτεϊνών εντός των κυττάρων.
Τέτοιες επιγενετικές αλλαγές πιστεύεται ότι αλλάζουν το σπέρμα, επειδή το DNA στον πυρήνα ανοίγει και «ξανα-συσκευάζεται» πριν και μετά την γονιμοποίηση. Η διαδικασία αυτή πιστεύεται ότι απαλείφει επιγενετική επίστρωση.
Οι Δρ Μαρία Ολσσον Ταγκ και Μισέλ Λέιν από το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας στην Αυστραλία απέδειξαν ότι τα ποντίκια που είχαν κάνει κακή διατροφή απέκτησαν απογόνους με επιρρέπεια στην αντίσταση ινσουλίνης. Αυτό δείχνει ότι οι επιγενετικές αλλαγές εμμένουν σε ορισμένες περιοχές των σπερματικών κυττάρων.
Διερευνώντας περαιτέρω το θέμα, έλεγξαν το σπέρμα των τρωκτικών για μικροσκοπικά τμήματα του γενετικού υλικού που απενεργοποιούν την πρωτεϊνική παραγωγή. Εντόπισαν 21 microRNAs που εκφράζονταν διαφορετικά στο σπέρμα των πειραματόζωων που είχαν κάνει διατροφή με πολλά λιπαρά, συγκριτικά με τα ποντίκια που είχαν τραφεί υγιεινά.
Οι ερευνήτριες χρησιμοποίησαν μια βάση γνωστών microRNAs για να προβλέψουν την επίδραση των τροποποιημένων δεικτών. Τα βιολογικά δίκτυα που ήταν πιθανότερο να επηρεαστούν πρώτα, ήταν αυτά που σχετίζονταν με το έμβρυο και την δημιουργία του σπέρματος και φυσικά με τις μεταβολικές διαταραχές.
Οι μεγάλες ποσότητες λίπους πέριξ των όρχεων των παχύσαρκων ποντικιών «τροποποιούν το περιβάλλον και ενθαρρύνουν τις επιγενετικές αλλαγές», εξηγεί η Δρ Ταγκ που παρουσίασε τη μελέτη στο 14ο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Ανθρώπινη Αναπαραγωγή, στην Μελβούρνη.
Στο μέλλον δεν αποκλείεται να μπορεί να ελεγχθεί το σπέρμα κατά την διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης ή να προληφθούν οι επιγενετικές αλλαγές με φαρμακευτική θεραπεία. Ωστόσο, ένας υγιεινός τρόπος ζωής είναι πάντα η καλύτερη λύση, σύμφωνα με τους επιστήμονες.