Νησιώτικο σύμπλεγμα που βρίσκεται στο νότιο και μέχρι το κεντρικό Αιγαίο, μεταξύ Κρήτης - Πελοποννήσου - Εύβοιας και των νομών Σάμου και Δωδεκανήσου. Τα νησιά βρέχονται από το Αιγαίο, το Μυρτώο και το Κρητικό Πέλαγος. Τα κυριότερα νησιά των Κυκλάδων είναι η Νάξος, η Άνδρος, η Τήνος, η Πάρος, η Κέα, η Μήλος, η Αμοργός, η Ίος, η Σύρος, η Κύθνος, η Μύκονος, η Σίφνος, η Σέριφος, η Θήρα (ή Σαντορίνη), η Σίκινος, η Κίμωλος, η Φολέγανδρος, η Ανάφη, η Αντίπαρος, η Γυάρος, η Ηράκλεια, η Μακρόνησος, η Πολύαιγος, η Ρήνεια, η Δονούσα, η Κέρος, η Θηρασία, το Δεσποτικό και η Δήλος. Γύρω από τα νησιά αυτά υπάρχουν πολλές νησίδες και βραχονησίδες. 

Ο Ν. Κυκλάδων έχει έκταση 2.572 τ. χλμ. και πληθυσμό 100.083 κατοίκους. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Ερμούπολη της Σύρου. Διοικητικά διαιρείται σε οκτώ επαρχίες : Άνδρου με πρωτεύουσα την Άνδρο, Θήρας με πρωτεύουσα τη Θήρα, Κέας με πρωτεύουσα την Κέα, Μήλου με πρωτεύουσα τη Μήλο, Νάξου με πρωτεύουσα τη Νάξο, Πάρου με πρωτεύουσα την Πάρο, Σύρου με πρωτεύουσα την Ερμούπολη και Τήνου με πρωτεύουσα την Τήνο.

Το έδαφος των Κυκλαδονήσων είναι ορεινό, καθώς αποτελείται από κορυφές βουνών μιας ξηράς που καταποντίστηκε. Το ύψος των βουνών είναι μικρό.

Στη Νάξο εκτείνεται η οροσειρά Ζιά (1.004 μ.), στην Άνδρο τα όρη Άγιοι Σαράντα (714 μ.), Πέταλο (1.003 μ.) και Κουβαράς (975 μ.) στην Τήνο ο Τσικνιάς (713 μ.), στην Πάρο ο Προφήτης Ηλίας (750 μ.), στην Κέα ο Προφήτης Ηλίας (568 μ.), στη Μήλο τα όρη Προφήτης Ηλίας (751 μ.) και Χοντρόβουνο (620 μ.), στην Αμοργό ο Κρίκελλος (826 μ.) στην Ίο ο Πύργος (737 μ.), στη Σύρο ο Πύργος (442 μ.), στην Κύθνο η Πέτρα (333 μ.), στη Μύκονο ο Ανωμερίτης (364 μ.), στη Σίφνο ο Άγιος Ηλίας (695 μ.), στη Θήρα ο Προφήτης Ηλίας (565 μ.), στη Σίκινο ο Τρούλλος (600 μ.) και στην Ανάφη η Βίγλα (484 μ.).

Το έδαφος των Κυκλάδων είναι ορεινό. Έτσι δεν υπάρχουν πεδινές εκτάσεις, αλλά μόνο μικρές κοιλάδες και κάμποι.Ιαματικές Πηγές : Στις Κυκλάδες υπάρχουν πάρα πολλές ιαματικές πηγές. Οι σημαντικότερες είναι η Σάριζα της Άνδρου, που τα νερά της εμφιαλώνονται και τα Θερμιά Κύθνου που είναι δύο πηγές γνωστές από την αρχαιότητα.

Τα νησιά των Κυκλάδων είναι πλούσια σε ορυκτό πλούτο. Από τα πιο φημισμένα είναι τα μάρμαρα της Νάξου, της Πάρου και της Τήνου και η σμύριδα της Νάξου.

Το κλίμα στις Κυκλάδες είναι το χαρακτηριστικό κλίμα του Αιγαίου, με ήπιο χειμώνα και δροσερό καλοκαίρι.

Οι Κυκλάδες είναι άγονα νησιά και έτσι η καλλιεργήσιμη γη είναι περιορισμένη. Το έδαφος και το κλίμα του νομού προσφέρονται για δεντροκαλλιέργειες, με κύρια την ελαιοκαλλιέργεια. Στο νομό είναι επίσης αναπτυγμένη και η κτηνοτροφία των μικρών ζώων (αιγοπρόβατα), γιατί δεν υπάρχουν λειβάδια για μεγάλα ζώα. Στις Κυκλάδες λειτουργούν αρκετά μεταλλεία, καθώς όλα σχεδόν τα νησιά είναι πλούσια σε μεταλλεύματα και ορυκτά. Η αλιεία είναι ένας ακόμη σοβαρός οικονομικός παράγοντας για τα νησιά, στη θάλασσα των οποίων αλιεύονται εκλεκτά ψάρια. Σοβαρό ρόλο στην οικονομία του νομού, τέλος, παίζει και ο τουρισμός, τόσο γιατί τα νησιά είναι όμορφα όσο και για τις αρχαιότητες που διαθέτουν.

Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα οι Κυκλάδες πρωτοκατοικήθηκαν στους Προϊστορικούς Χρόνους. Η μεγαλύτερη οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξή της παρουσιάζεται στους Αρχαίους Χρόνους, στη διάρκεια των οποίων ανέπτυξαν τον φημισμένο Κυκλαδικό Πολιτισμό. Στους Ιστορικούς και Κλασσικούς Χρόνους υπήρξαν σύμμαχοι των Αθηναίων. Στα μέσα του 2ου π. Χ. αι. περιήλθαν στην κυριαρχία των Ρωμαίων και έπεσαν σε παρακμή. Στους Βυζαντινούς Χρόνους ανήκαν στο Θέμα του Αιγαίου και δοκιμάστηκαν από πολλές πειρατικές επιδρομές. Τον 12ο αι. κυριεύτηκαν από τους Βενετούς και γνώρισαν ιδιαίτερη ακμή. 

Τον 16ο αι. έπεσαν στα χέρια των Τούρκων, από τους οποίους ελευθερώθηκαν και ενώθηκαν με το ελληνικό κράτος το 1830.