Βυζαντινός αυτοκράτορας (1391-1425) Γιός του Ιωάννη Ε που ανέλαβε την αυτοκρατορία όταν η Κωνσταντινούπολη κινδύνευε άμεσα από τους Τούρκους. Πολύ αξιόλογος αυτοκράτορας, για τον οποίο γράφτηκε οτι σε καλύτερους καιρούς θα μπορούσε να σώσει την αυτοκρατορία, αν αυτή μπορούσε να διασωθεί, πράγμα πλέον αδύνατο. Οι Τούρκοι με αρχηγό τον Βαγιαζήτ καταλαμβάνουν το 1393 την πρωτεύουσα του βουλγαρικού κράτους Τύρνοβο και στη συνέχεια όλο το βουλγαρικό κράτος. Το 1396 νικά στη Νικόπολη της Βουλγαρίας τα κράτη της Ευρώπης που προσπάθησαν να σταματήσουν την προέλασή του και στη συνέχεια λεηλατεί τη Θεσσαλία και την Πελοπόννησο. Ο Μανουήλ επιχειρεί στο τέλος του 1399, μέσα από μια περιοδεία που κράτησε τρισήμισυ χρόνια να πείσει τους Ευρωπαίους ηγεμόνες να βοηθήσουν τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Οι Ευρωπαίοι όμως δεν ενδιαφέρονταν για το Βυζάντιο. Αντιθέτως έβλεπαν με κρυφή ικανοποίηση την επερχόμενη άλωση της Κωνστατινούπολης. Έτσι, η περιοδεία αυτή δεν επέφερε καρπούς. Επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη το 1402 όταν ο αρχηγός των Μογγόλων Ταμερλάνος νίκησε τους Τούρκους στην Άγκυρα. Στη μάχη αυτή αιχμαλωτίζεται και κατόπιν πεθαίνει ο Βαγιαζήτ. Το πλήγμα για τους Τούρκους ήταν τόσο βαρύ, που πέρασαν αρκετά χρόνια μέχρι να συνέλθουν. Έτσι το Βυζάντιο πήρε παράταση ζωής περίπου μισόν αιώνα. Όμως έχει απομείνει μόνο η Κωνσταντινούπολη, τμήμα της Θράκης, η Θεσσαλονίκη, η Πελοπόννησος και ελάχιστα νησιά. Η Πελοπόννησος έχει ήδη οργανωθεί από τον 14ο αιώνα σε δεσποτάτο με κέντρο το Μυστρά. Ο Μανουήλ επισκέφτηκε την Πελοπόννησο το 1415 και χτίζει τείχος στον Ισθμό. Το 1422 ο Μουράτ Β΄ πολιορκεί την Κωνσταντινούπολη αλλά δεν κατορθώνει να την καταλάβει. Συνάπτεται ειρήνη όμως και με βάση την συνθήκη ο Μανουήλ αναγκάζεται να πληρώσει βαρείς φόρους.

 Βυζαντινός αυτοκράτορας (1261-1282). Ανασύστασε την βυζαντινή αυτοκρατορία. Ήταν ο πρώτος της δυναστείας των Παλαιολόγων. Σφετερίστηκε την αυτοκρατορική εξουσία και απομάκρυνε τον νόμιμο βασιλιά Ιωάννη Δ΄του Λάσκαρι. Το 1259 εστέφθη συμβασιλεύς της αυτοκρατορίας της Νίκαιας. Κατέλαβε την Μακεδονία, εισέβαλε στην Αλβανία και το 1259, στη μάχη της Πελαγονίας, συνέτριψε τον δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ 'Αγγελο Κομνηνό Β΄ και τους συμμάχους του. Έγινε ο πιο δυνατός Έλληνας ηγεμόνας και στις 25 Ιουλίου 1261, ο στρατηγός του Στρατηγόπουλος κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη. Έτσι, στις 15 Αυγούστου ο Μιχαήλ εστέφετο αυτοκράτορας στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας και η βυζαντινή αυτοκρατορία αποκτά και πάλι Έλληνες αυτοκράτορες. Το καλοκαίρι του 1261 όταν ο στρατηγός Στρατηγόπουλος ανακατάλαβε την Κωνσταντινούπολη από τους Βενετούς. Προχωρεί σε συμμαχία με τη Γένουα εναντίον των Βενετών στο Νυμφαίο το 1261 η οποία διαλύεται μετά από δύο χρόνια. Το 1274 υπογράφει την ένωση των Εκκλησιών Ανατολικής και Δυτικής στη Λυών. Ο Μιχαήλ Η΄ κατάφερε να κρατήσει μακρυά από την Κωνσταντινούπολη τους Δυτικούς με μια ικανότατη διπλωματική πολιτική, σε μια στιγμή που οι Λατίνοι δεν παραιτούνται από τα δικαιώματα τους στο θρόνο. Μα δυστυχώς παραμέλησε πολύ τον τούρκικο κίνδυνο που μεγάλωνε στη Μ. Ασία και την σερβική απειλή, που ολοένα δυνάμωνε στην Ευρώπη. Επίσης, υπογράφοντας την ένωση των εκκλησιών, που έφερε σε δεύτερη θέση το Πατριαρχείο σε σχέση με τον Πάπα, προσέκρουσε στο κοινό αίσθημα και η θρησκευτική διχόνοια ήταν μια άλλη αιτία της αδυναμίας που διακατείχε την μοναρχία. Η βασιλεία του Μιχαήλ Η΄έδωσε την εντύπωση μιας αναγέννησης, μα η παρακμή, αναπόφευκτη, ερχόταν γοργά.